Η Παρπαριά είναι μικρό χωριό της βορειοδυτικής Χίου, σε οδική απόσταση 54 χιλιομέτρων από την πόλη της Χίου.

Πληροφορίες

Σήμερα υπάγεται στο ομώνυμο δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Χίου. Το μεσοσταθμικό υψόμετρο του χωριού είναι 340 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Η Παρπαριά είναι το πέμπτο δυτικότερο χωριό του νησιού, κτισμένο στις δυτικές πλαγιές του βουνού Αμανή. Κοντινότερος οικισμός είναι το χωριό Τρύπες, 4 περίπου χιλιόμετρα προς τα βορειοδυτικά και χαμηλότερα. Σχετικά στενός δρόμος με άσφαλτο συνδέει απευθείας το χωριό με τη σημαντική Μονή Αγίας Μαρκέλλας Χίου, τόπο του μαρτυρίου της Αγίας, που αποτελεί προσκύνημα για όλο το νησί της Χίου κάθε καλοκαίρι.

Ονομασία

Η ονομασία του χωριού προέρχεται από τη Μπαρμπαριά, δηλαδή τη Βόρεια Αφρική, από όπου ξεκινούσαν οι πειρατές που έκαναν επιδρομές στη Χίο κατά τον Μεσαίωνα. Πράγματι, σε ακριτικό τραγούδι της Ρόδου αναφέρεται: «της Παρπαριάς τα μέρη» και εννοείται η Μπαρμπαριά. Εξάλλου, το δίτομο «Ορθογραφικόν και Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου» αναφέρει τη δεκαετία του 1950 το χωριό ως «Μπαρμπαριά». Στο ανώνυμο «Ιουστινιάνειο Χειρόγραφο» το χωριό αναφέρεται ως Βαρβακόρσο, ενώ στον Ιερώνυμο τον Θείο (Χρον. Ευσεβείας) Perparea [από τον βασιλιά Πέρπανδρο].

Δημογραφικά

Η εξέλιξη του πληθυσμού της Παρπαριάς στις επίσημες απογραφές φαίνεται στον παρακάτω πίνακα.

Τοποθεσία

Η Παρπαριά έχει λίγα πεδινά μέρη και παραλίες, όπως ο κάμπος της Ζανακούντας, ο κάμπος του Καλού Λιμέ (δηλ. του Καλού Λιμένα), της Γλυφάδας και της Βαθιάς Ρύμης. Η τοποθεσία πάνω από το χωριό ονομάζεται Κάστρο, χωρίς να υπάρχουν πλέον ίχνη κάστρου, μόνο ένα μεγάλο πηγάδι. Κατά την τοπική παράδοση υπήρχε κάστρο. Κάποια μεσαιωνικά ερείπια διακρίνονται ακόμα στη θέση Μαναούδι. «Συνοικίες» του σημερινού χωριού είναι: η Βίγλα, «του Μαύρου τ' αλώνια», «των Κυπριάδων», το Πλατάνι, τα Σταυριά, η Λόντζα (το κέντρο του χωριού), το Πηάδι (δηλαδή το Πηγάδι), η Μαντελωτή, του Σταυρακού, του Βαρυπάτη, του Χαλικιού, του Ξυλίκη, ο Μελεάς, του Μαγκλαβά, κ.ά. Ο ενοριακός ναός (η «χωριοεκκλησιά») της Παρπαριάς τιμάται στο όνομα του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου. Υπάρχουν επίσης παλαιοί ναοί του Αγίου Γεωργίου και της Αγίας Παρασκευής, ενώ εκτός του οικισμού (ξωκκλήσια) βρίσκονται ο Άγιος Νικόλαος στην τοποθεσία Τρουλί, ο Άγιος Θεοφύλακτος, η Παναγιά η Κοιλανή, ο Άγιος Ιωάννης της παραλίας (σωζώμενα ερείπια), η Αγία Ματρώνα, η Επακοή (= Αγία Υπακοή) και (επίσης στην παραλία της Ζανακούντας) ο Άγιος Ισίδωρος. Το χωριό υπάγεται εκκλησιαστικώς στην αρχιερατική εποπτεία Βολισσού της Ιεράς Μητροπόλεως Χίου, Ψαρών και Οινουσσών.

Προσωπικότητες

Στην Παρπαριά γεννήθηκε ο αγωνιστής του 1821 Αντώνιος Μπουρνιάς, γνωστός και ως Χατζηαντώνης.

Παραπομπές

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Σύντομη περιγραφή με εικόνα Αρχειοθετήθηκε 2007-12-10 στο Wayback Machine.

Ιστορική πηγή

Γεωργίου Ι. Ζολώτα: Ιστορία της Χίου, τόμος Α («Ιστορική Τοπογραφία και Γενεαλογία»). Τύποις Π.Δ. Σακελλαρίου, Αθήναι 1921, σσ. 631-634.