Η Κοινή είναι ένα μικρό χωριό της νότιας Χίου, σε οδική απόσταση 22 περίπου χιλιομέτρων από την πόλη της Χίου. Παλαιότερα ήταν έδρα ομώνυμης κοινότητας, ενώ σήμερα υπάγεται στο ομώνυμο δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Χίου. Το μεσοσταθμικό υψόμετρο του χωριού είναι 190 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, από την οποία απέχει 2,5 χιλιόμετρα σε ευθεία γραμμή. Η Κοινή βρίσκεται πολύ κοντά σε αρκετά άλλα μικρά χωριά: Κοντινότερα (περίπου ένα χιλιόμετρο) είναι τα Βουνό και Παγίδα, ενώ λίγο νοτιότερα βρίσκονται τα Φλάτσια και τα Πατρικά, και ελάχιστα μακρύτερα τα δύο μεγάλα χωριά της περιοχής αυτής του νησιού, η Καλαμωτή και τα Νένητα. Η γειτνίαση αυτή σχετίζεται και με το όνομα του χωριού, που προέρχεται από το «κοινή γη των περικειμένων χωρίων» (Ζολώτας). Ακόμα κοντύτερα (περίπου μισό χιλιόμετρο προς τα νότια) βρίσκεται η Μονή Επισκέψεως, γυναικείο μοναστήρι που ιδρύθηκε το 1667. Η Κοινή είναι Μαστιχοχώρι, δηλαδή ένα από τα 24 χωριά της νότιας Χίου όπου καλλιεργείται το μαστιχόδεντρο ή μαστιχοφόρος σχίνος (Pistacia lentiscus, var. Chia) από το οποίο εξάγεται η μαστίχα.

Ιστορικά-τοπωνυμικά

Ο κάτοικος της Κοινής ονομάζεται Κοινούσης (και η κάτοικος Κοινούσαινα) στο τοπικό γλωσσικό ιδίωμα, λέξη που έγινε γνωστή από το όνομα του Χιώτη τραγουδιστή Γιώργου Κοινούση. Το χωριό ήταν στοιχειωδώς οχυρωμένο κατά τα πρότυπα των άλλων χωριών-κάστρων (π.χ. τα Μεστά), όπως διαφαίνεται από τα τοπωνύμια «Κουλάς» και «Κάτω Πόρτα». Από τα πολλά μεσαιωνικά τοπωνύμια, φαίνεται ότι υπήρξε τοπικό θρησκευτικό κέντρο κατά τη βυζαντινή περίοδο με πολλούς ναούς, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι σήμερα ερειπωμένοι. Η Κοινή είναι ένα από τα χωριά που καταστράφηκαν σχεδόν ολοκληρωτικά από τον μεγάλο σεισμό της Χίου το 1881, οπότε αναφέρεται οτι σκοτώθηκαν οι μισοί κάτοικοί του. Μέσα στο χωριό υπάρχουν οι εκκλησιές Παναγία (Ζωοδόχος Πηγή), `Αγιος Γεώργιος, Ταξιάρχες και `Αγιος Δημήτριος, ενώ έξω από αυτό παλαιά ξωκλήσια του Αγίου Κωνσταντίνου, του Αγίου Ιωάννη, της Αγίας Παρασκευής, του Αγίου Ισιδώρου (με παλιό πύργο), των Αγίων Βικτώρων, δύο του Προφήτη Ηλία, η Παναγιά η Καμπούσαινα, ο `Αγιος Φίλιππος, η Αγία Ειρήνη (ερειπωμένο), η Παναγιά η Δάφνη (προς τα Πατρικά), οι `Αγιοι Απόστολοι, τα Εισόδια, ο `Αγιος Ιωάννης ο Θεολόγος, ο Ταξιάρχης, η Υπαπαντή και ο ναός των Επιλογχίων. Δυτικά του χωριού βρίσκεται η τοποθεσία Μουσταράς με πηγή νερού (όπου και το ένα από τα δύο ξωκλήσια του Προφήτη Ηλία).Επίσης ένα χιλιόμετρο Νοτιοδυτικά του Μουσταρά, ευρίσκεται η τοποθεσία, Νουμάς, με επίσης πηγή νερού και ερειπωμένο πύργο από την εποχή της Μαόνας. Στην Κοινή γεννήθηκε ο ιεράρχης του 19ου αιώνα Γρηγόριος Κωνσταντινίδης (απεβίωσε το 1856), ο οποίος διετέλεσε μητροπολίτης Χίου και Βιζύης. Επίσης, η Κοινή δίπλα στη κεντρική πλατεία του χωριού έχει την εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής και λίγα μέτρα μακριά την εκκλησία του Αγίου Νικολάου.

Πληθυσμός και οικονομία

Η Κοινή δεν υπήρξε ποτέ στο παρελθόν μεγάλο χωριό, όπως φαίνεται από τις σημειώσεις των περιηγητών, οι οποίοι ανεβάζουν τον πληθυσμό του σε 300 κατοίκους περίπου. Η εξέλιξη του πληθυσμού της Κοινής στις επίσημες απογραφές φαίνεται στον πίνακα.

Οι κάτοικοι της Κοινής ασχολούνται με τη γεωργία. Ο ενοριακός ναός (η «χωριοεκκλησιά») τιμάται στο όνομα της Ζωοδόχου Πηγής. Το χωριό υπάγεται εκκλησιαστικώς στην αρχιερατική εποπτεία Νενήτων της Ιεράς Μητροπόλεως Χίου, Ψαρών και Οινουσσών. Ο ταχυδρομικός κωδικός της Κοινής είναι 82102.

Παραπομπές

Εξωτερικός σύνδεσμος

Σύντομη περιγραφή με εικόνα Αρχειοθετήθηκε 2012-08-14 στο Wayback Machine.

Πηγή

Γεωργίου Ι. Ζολώτα: Ιστορία της Χίου, τόμος Α΄ («Ιστορική Τοπογραφία και Γενεαλογία»). Τύποις Π.Δ. Σακελλαρίου, Αθήναι 1921, σελ. 608.