Το Βουνό ή το Βουνός (παλαιότερη επίσημη ονομασία ο Βουνός) είναι χωριό και Μαστιχοχώρι της Περιφερειακής Ενότητας Χίου στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, επάνω στη νήσο Χίο, στο νοτιοανατολικό μέρος της, με πληθυσμό 171 κατοίκων (απογραφή 2011). Είναι κτισμένο σε μεσοσταθμικό υψόμετρο 140 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας (160 μέτρα το κέντρο του χωριού), σε οδική απόσταση 21 χιλιομέτρων νοτιοδυτικά από την πόλη της Χίου.

Γεωγραφία-δημογραφία

Οι γεωγραφικές συντεταγμένες του Βουνού είναι πλάτος 38°15΄ Βόρειο και μήκος 26°05΄ Ανατολικό. Είναι χτισμένο στην εύφορη λοφώδη περιοχή της νοτιοανατολικής Χίου, όπου πολλά μικρά χωριά βρίσκονται πολύ κοντά το ένα στο άλλο. Κοντινότερο χωριό σε ευθεία γραμμή είναι τα Φλάτσια, 0,5 χιλιόμετρο προς τα νότια του Βουνού, και ακολουθούν η Κοινή, 1 χιλιόμετρο προς τα βορειοδυτικά, και τα Νένητα, το μεγάλο χωριό της περιοχής, λιγότερο από 1,5 χιλιόμετρο προς τα ανατολικά-νοτιοανατολικά. Από τη θάλασσα απέχει 2,2 χιλιόμετρα σε ευθεία γραμμή, προς τα ανατολικά. Οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία, με βασική καλλιέργεια αυτή της ελιάς, ενώ παράγεται και Μαστίχα. Διοικητικά το Βουνό υπάγεται σήμερα στην ομώνυμη τοπική κοινότητα (της οποίας αποτελεί τον μεγαλύτερο οικισμό), της Δημοτικής Ενότητας Ιωνίας του Δήμου Χίου, στην Περιφερειακή Ενότητα Χίου της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου. Παλαιότερα, εντελώς αντίστοιχα, ήταν έδρα ομώνυμης κοινότητας, της Επαρχίας και του Νομού Χίου. Η κοινότητα είχε έκταση 5 τετραγωνικά χιλιόμετρα, από τα οποία τα 4,1 (4.100 στρέμματα) καλλιεργήσιμη έκταση. Ο ταχυδρομικός κώδικας του χωριού είναι 82100. Η εξέλιξη του πληθυσμού του Βουνού στις επίσημες απογραφές φαίνεται στον παρακάτω πίνακα.

Τοπωνυμικά-ιστορικά

Το όνομα του χωριού προέρχεται από το μικρό βουνό (μάλλον λόφο) στο οποίο βρίσκεται. Αντίστοιχα τοπωνύμια στη Χίο υπάρχουν στα Μεστά και στα Καρδάμυλα. Ο κάτοικος του χωριού αποκαλείται Βουνούσης στο τοπικό γλωσσικό ιδίωμα (και το θηλυκό Βουνούσαινα). Από τους περιηγητές και τους Ιουστινιάνες σώζονται οι πληροφορίες ότι το χωριό είχε άλλοτε μεγάλο και οχυρό πύργο, τετράγωνο τείχος, πολλούς ναούς, ευφορία και ευμάρεια με περισσότερους από 500 κατοίκους. Σήμερα ο ενοριακός ναός (η «χωριοεκκλησιά») του Βουνού τιμάται στη μνήμη της Αναλήψεως του Σωτήρος (ονομαζόμενη απλώς «Χριστός»), ενώ παλαιότεροι ναοί μέσα στο χωριό είναι ο παλαιός ναός του Χριστού, ο Άγιος Γεώργιος, οι Άγιοι Απόστολοι, ο Προφήτης Ηλίας, ο Άγιος Νικόλαος (δύο ναοί), οι Άγιοι Βίκτωρες και η Ευαγγελίστρια. Παλαιά εξωκκλήσια κοντά στο χωριό είναι της Αγίας Άννας, της Αγίας Παρασκευής, της Κοιμήσεως της Θεοτόκου,του Αγίου Νικολάου, του Αγίου Ιωάννη και του Αγίου Παντελεήμονα.

Παραπομπές

Πηγές

Το αντίστοιχο λήμμα στη Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χάρη Πάτση», τόμος 8, σελ. 822 Γεωργίου Ι. Ζολώτα: Ιστορία της Χίου, τόμος Α΄ («Ιστορική Τοπογραφία και Γενεαλογία»). Τύποις Π.Δ. Σακελλαρίου, Αθήναι 1921, σελ. 609.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Το Βουνό στο aplotaria.gr Σύντομη περιγραφή Αρχειοθετήθηκε 2018-08-08 στο Wayback Machine. με φωτογραφία Βουνό Χίος - Vouno Chios στο https://www.youtube.com/