Τα Τοπόλια είναι χωριό και έδρα ομώνυμης κοινότητας του δήμου Κισσάμου στην περιφερειακή ενότητα Χανίων της Κρήτης. Απέχουν 46,5 χιλιόμετρα από τα Χανιά και είναι κτισμένα σε υψόμετρο 280 μ.

Τοποθεσία

Τα Τοπόλια απέχουν 46,5 χιλιόμετρα από τα Χανιά. Είναι κτισμένα στη δυτική πλαγιά της κοιλάδας του Τυφλού ποταμού. Νότια του χωριού ανοίγεται το Τοπολιανό φαράγγι, ένα εντυπωσιακό φαράγγι μήκους 1,5 χιλιομέτρου με απότομα τοιχώματα ύψους μέχρι 300 μέτρων. Η κοίτη έχει πλάτος 5-50 μέτρα και είναι γεμάτη πλατάνια. Στα δυτικά τοιχώματα του φαραγγιού περνάει δρόμος, για τις ανάγκες του οποίου έχει ανοιχθεί μικρή οδική σήραγγα. Στα τοιχώματα του φαραγγιού βρίσκονται πολλά σπήλαια, ανάμεσα στα οποία ξεχωρίζει το σπήλαιο της Αγίας Σοφίας, με μικρή εκκλησία δίπλα στην είσοδο. Διαθέτει μεγάλη αίθουσα, ύψους 20 μέτρων, διακοσμημένη με σταλαγμίτες και σταλακτίτες.

Ιστορικά στοιχεία

Η ετυμολογία του ονόματος δεν είναι γνωστή. Ο Εμμανουήλ Λαμπρινάκης στο έργο του Γεωγραφία της Κρήτης (1890) αναφέρει ότι είναι σύνθετο και προέρχεται από τις λέξεις τόπος και λείος. Ο Νικόλαος Τωμαδάκης αναφέρει ότι είναι σλαβικό τοπωνύμιο και προέρχεται από τη λέξη τοπόλι, η οποία αναφέρεται σε είδος λεύκης. Το χωριό αναφέρεται από τον Φραντσέσκο Μπαρότσι το 1577 ως Topolia, στην επαρχία Κισάμου. Στην ενετική απογραφή του 1583 από τον Καστροφύλακα αναφέρεται ως Topoglia με 232 κατοίκους, 44 οφειλόμενες αγγαρείες και 3 προνομιούχους. Ο Φραντσέσκο Μπαζιλικάτα το 1630 αναφέρει το χωριό ως Topoglia. Στην αιγυπτιακή απογραφή του 1834 αναφέρεται ότι είχε 50 χριστιανικές και 2 τουρκικές οικογένειες. Το 1881 ανήκε στον δήμο Καστελίου και σύμφωνα με την απογραφή είχαν 529 χριστιανούς κατοίκους και 46 Τούρκους. Στην απογραφή του 1900 είχε 571 κατοίκους και υπαγόταν στον ίδιο δήμο. Το 1920 είχε οριστεί έδρα ομώνυμου αγροτικού δήμου. Το 1925 ορίστηκε έδρα της κοινότητα Τοπολίων μέχρι την Καποδιστριακή διοικητική διαίρεση το 1997, όταν εντάχθηκε στον τοτε δήμο Μηθύμνης. Δείτε Κοινότητα Τοπολίων

Απογραφές πληθυσμού

Αναλυτικά η δημογραφική πορεία του χωριού σύμφωνα με τις απογραφές:

Αξιοθέατα

Στο χωριό βρίσκεται ο δίκλιτος ναός του Τιμίου Σταυρού και της Αγίας Παρασκευής, στου οποίου το εσωτερικό σώζονται σε καλή κατάσταση τοιχογραφίες. Πιθανόν να ήταν καθολικό γυναικείας μονής. Οι εκκλησίες του Μιχαήλ Αρχαγγέλου και της Παναγίας και Αγίας Τριάδας στο Κατωχώρι ήταν επίσης τοιχογραφημένες, αλλά οι τοιχογραφίες τους είναι πλέον κατεστραμμένες. Σε οικία του χωριού σώζεται κρήνη των ενετικών χρόνων, η οποία έχει χαρακτηριστεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Νότια του χωριού βρίσκεται το Τοπολιανό φαράγγι, στο δυτικό τοίχωμα του φαραγγιού βρίσκεται το σπήλαιο της Αγίας Σοφίας με το ομώνυμο εκκλησάκι, το οποίο εορτάζει την τρίτη ημέρα του Πάσχα.

Παραπομπές