Ο Ταυρωνίτης είναι χωριό και έδρα ομώνυμης κοινότητος του δήμου Πλατανιά στην περιφερειακή ενότητα Χανίων της Κρήτης. Βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα της Κρήτης, επί της παλαιάς Εθνικής Οδού Χανίων - Κισσάμου, 18 χλμ. από τα Χανιά. Στο χωρίο καταλήγει ο ομώνυμος ποταμός. Στο δέλτα του ποταμού έχει σχηματιστεί ένας φυσικός υδροβιότοπος, ο οποίος αποτελεί φυσικό ενδιαίτημα για πολλά είδη πανίδας αλλά και σημαντικό σταθμό για αποδημητικά πουλιά.

Ιστορία

Ο Ταυρωνίτης αναφέρεται στην ενετική απογραφή του Καστροφύλακα το 1583 ως Tavronitti, με 77 κατοίκους, αλλά δεν αναφέρεται στις άλλες ενετικές απογραφές, ούτε στις τουρκικές απογραφές. Η επόμενη αναφορά του γίνεται το 1920, όταν αναφέρεται ως αγροτικός δήμος Ταυρωνίτη, τον οποίο αποτελούσαν οι οικισμοί Δέμπλα, Κανέβα και Πλάκα, αλλά δεν αναφέρεται στην απογραφή του 1928. Ο Ταυρωνίτης γίνεται έδρα κοινότητας το 1929, η οποία περιλάμβανε επίσης τα χωριά Δέμπλα και Πλάκα. Στις 20 Μαΐου 1941, από αυτό το χωριό άρχισε η γερμανική επιδρομή στη Μάχη της Κρήτης. Οι Γερμανοί κατόρθωσαν να δημιουργήσουν ένα μικρό προγεφύρωμα στα ανατολικά του Ταυρωνίτη ποταμού και έπειτα κατέλαβαν το αεροδρόμιο του Μάλεμε και το Ύψωμα 107. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Ταυρωνίτης έχει πάρει το όνομά του από έναν ταύρο που πήγε να περάσει τον ορμητικό ποταμό και πνίγηκε.

Διοικητικές μεταβολές

Με το ΦΕΚ 228Α - 12/07/1929 συστήνεται η κοινότητα Ταυρωνίτη με την απόσπαση των οικισμών Ταυρωνίτη, Δέμπλας και Πλάκας από την κοινότητα Πολεμαρχίου και προσάρτησή τους στην κοινότητα Ταυρωνίτη. 16/10/1940: Ο οικισμός Πλάκα της κοινότητας καταργείται. Με το ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997 ο οικισμός Ταυρωνίτης και ο οικισμός Δέμπλα αποσπούνται από την κοινότητα και προσαρτώνται στο Δήμο Βουκολιών. Η κοινότητα καταργείται. Με το ΦΕΚ Α87 - 07/06/2010 (Πρόγραμμα Καλλικράτης) καταργείται ο Δήμος Βουκολιών και με τους Δήμους Πλατανιά, Κολυμβαρίου και Μουσούρων σχηματίζουν το νέο Δήμο Πλατανιά, ο οποίος απαρτίζεται από 52 Τοπικές Κοινότητες. Μία από αυτές είναι η Τοπική κοινότητα Ταυρωνίτη. Με το ΦΕΚ Α133 - 19/07/2018 (Προγραμμα Κλεισθένης Ι) η Τοπική κοινότητα μετονομάζεται σε Κοινότητα.

Δείτε επίσης: Κοινότητα Ταυρωνίτου

Πληθυσμός

Πορεία πληθυσμού σύμφωνα με τις απογραφές:

Η τοπική κοινότητα Ταυρωνίτη είχε 973 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2011 (Ταυρωνίτης: 888, Δέμπλα: 85)

Γέφυρες

Στο χωριό βρίσκονται τρεις γέφυρες, κατασκευασμένες σε χρονικό διάστημα σχεδόν 100 ετών. Η παλαιότερη, μεταλλική, γέφυρα κατασκευάστηκε επί Κρητικής Πολιτείας το 1901, έργο πνοής για την εποχή, συνέδεσε την πόλη των Χανίων και την επαρχία της Κυδωνίας με τις επαρχίες Κισσάμου και Σελίνου. Λόγω του μεγάλου πλάτους του ποταμού Ταυρωνίτη (150 μ.) δεν μπορούσε να κτιστεί πέτρινη και γι’αυτό έγινε σιδερένια. Σχεδιάστηκε από τον μηχανικό Μιχάλη Σαββάκη. Τα σίδερα μεταφέρθηκαν από τη Γερμανία. Είχε ξύλινο οδόστρωμα πλάτους 3,5 μ. και πεζοδρόμια στα δύο πλάγια πλάτους 60 εκ. Η γέφυρα χαρακτηρίστηκε νεότερο ιστορικό μνημείο για τη σημασία της στη Μάχη της Κρήτης (βρίσκεται στα όρια του αεροδρομίου του Μάλεμε) και της μετέπειτα περιόδου της Γερμανικής Κατοχής. Μέρος κατέρρευσε από τους βομβαρδισμούς και αναστηλώθηκε πρόχειρα από τους Γερμανούς. Αργότερα το 1997-8 λόγω της φυσικής φθοράς και της διάβρωσης των ορμητικών νερών, το πληγωμένο μέρος κατέρρευσε και πάλι. Το 2000, από τον τότε Δήμο Βουκολιών έγινε πλήρης αποκατάσταση όλης της γέφυρας στην αρχική μορφή της έτσι ώστε σήμερα να μπορεί να προσφέρεται για χρήση από πεζούς και ποδηλάτες.

Παραπομπές

Πηγές

http://www.xania.net/beaches/citybeaches2/70-tauronitis.html http://hatzikos.blogspot.gr/2010/03/blog-post_19.html http://www.eetaa.gr:8080/metaboles/show_metaboles_ota.jsp?toponymio_code=5315 http://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2011_monimos.pdf