Ο Ομαλός είναι οικισμός της κοινότητας Λάκκων του δήμου Πλατανιά στην περιφερειακή ενότητα Χανίων της Κρήτης. Ανήκε στην Επαρχία Κυδωνίας. Το 2011 είχε 35 κατοίκους. Βρίσκεται στο οροπέδιο του Ομαλού Χανίων, σε απόσταση 38 χιλιομέτρων από τα Χανιά σε ύψος 1.050 μέτρων στα Λευκά Όρη. Το οροπέδιο έχει έκταση 15 τετραγωνικών χιλιομέτρων και το μεγαλύτερο μέρος του ανήκει στους κατοίκους της Κοινότητας Λάκκων.

Επί τουρκοκρατίας ήταν άντρο επαναστατών και μόνο δυο φορές κατάφεραν οι Τούρκοι να φθάσουν ως εκεί και για λίγες μέρες, κατά την αποτυχούσα επανάσταση των ετών 1886 - 1888 (επανάσταση των χιλίων ημερών). Παλιότερα καλλιεργούσαν σιτηρά και πατάτες, ενώ υπήρχαν πολλές καλύβες βοσκών και μητάτα. Κατά τη γερμανική κατοχή λειτούργησε για κάποιο μικρό διάστημα μικρό αεροδρόμιο.Από τον Ομαλό πηγάζει το γνωστό επαναστατικό άσμα: "Πότε θα κάνει ξαστεριά πότε θα Φλεβαρίσει να πάρω το τουφέκι μου...να κατεβώ στον Ομαλό..." Το ομώνυμο φαράγγι έχει τρεις εισόδους μια από την πλευρά των Λάκκων (πόρος), μια από την πλευρά των Σφακιών (τοποθεσία Ξυλόσκαλο από όπου αρχίζει και το γνωστό Φαράγγι της Σαμαριάς) και μια από την πλευρά του Ομαλού.

Κλίμα

Το κλίμα που επικρατεί στην περιοχή του Ομαλού έχει τα χαρακτηριστικά και του μεσογειακού κλίματος και του ηπειρώτικού, με την θερμοκρασία κατά τους χειμερινούς μήνες να κυμαίνεται από τους 3⁰C έως και τους 10⁰C, και το καλοκαίρι από τους 12⁰C έως και τους 28⁰C, κατά τους μήνες Απρίλιο έως και Νοέμβριο ο καιρός είναι ηλιόλουστος, με ελάχιστες μέρες βροχής μικρής διαρκείας αλλά μεγάλης έντασης, αντιθέτως τον χειμώνα επικρατεί ολικό ψύχος, το χιόνι κάνει πολύ συχνά την εμφάνιση του σε πολύ μεγάλες ποσότητες η οποίες ορισμένες φορές ξεπερνάνε τα 2 μέτρα. Η χαμηλότερη θερμοκρασία που καταγράφηκε ποτέ ήταν στις (13 Ιανουαρίου 2017) -12,5⁰C, και η υψηλότερη 36,5⁰C.

1942-1944 ....Οι Γερμανοί κατέλαβαν το τμήμα του Ομαλού από τα πηγάδια του Λακκιώτικου Γύρου, μέχρι το μέσον περίπου του οροπεδίου αρχίζοντας να καλλιεργούν σιτάρι, πατάτες κ.λπ. Κατά την συ­γκομιδή κατέβαιναν νύχτα οι αντάρτες στους γύρους και γέμιζαν τα σακκούλια των με πατάτες, μιας και οι Γερμα­νοί δεν διατηρούσαν πολλούς στρατιώ­τες στην περιοχή. Μόνον το κεντρικό φυλάκιο στον Πύργο του Χατζήμιχάλη είχαν και ένα μικρό στο Σελί του ποταμού.

Αεροδρόμιο Στην τοποθεσία Βρουλέδες (στου Μανιά τον Βρουλέ), στα όρια του Λακκιώτικου με τον Σεληνιώτικο Γύρο και εδημιούργησαν έναν πρόχειρο διάδρομο προσγείω­σης, μια βάση κατά ένα τρόπο, για μι­κρά αεροπλάνα.

Ο Ζαν Φίλντινγκ, ο βρετανός πράκτορας στην Αντίσταση, που η τέφρα του θάφτηκε κατά την εν ζωή επιθυμία του, σε ορεινό σημείο του Ομαλού, αναφέρει στο βιβλίο του πως το μικρό απόσπασμα της Λουφτβάφε είχε στρατοπεδεύσει σε δύο επιταγ­μένες καλύβες τυροκόμων.

Παραπομπές