Πληροφορίες
Η Καλυβιανή είναι οικισμός της Κοινότητας Γραμβουσής του δήμου Κισσάμου στην περιφερειακή ενότητα Χανίων της Κρήτης. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 136 κατοίκους. Βρίσκεται 6 χιλιόμετρα δυτικά από το Καστέλλι Κισσάμου και 49 από τα Χανιά και είναι κτισμένη σε υψόμετρο 50 μ. στον δυτικό μύχο του κόλπου της Κισσάμου.
Ιστορικά στοιχεία
Στη χερσόνησο βόρεια της Καλυβιανής, στη θέση Άη Σώστης βρισκόταν κατά την αρχαιότητα ιερό και εκεί τοποθετείται το αρχαίο πόλισμα Αγνείο. Στη θέση Τύλιφος, στην λοφοσειρά ανάμεσα στην Καλυβιανή και τη Φαλάσαρνα βρέθηκε ελληνιστική επιγραφή 22 στίχων, η οποία αφορά προσπάθεια ειρήνης ανάμεσα στις αρχαίες πόλεις Φαλάσσαρνα και Πολυρρήνια. Το χωριό αναφέρεται από τον Φραντσέσκο Μπαρότσι το 1577 ως Caliviani, στην επαρχία Κισάμου. Στην ενετική απογραφή του 1583 από τον Καστροφύλακα αναφέρεται ως Caliviani με 47 κατοίκους και ο Φραντσέσκο Μπαζιλικάτα το 1630 αναφέρει το χωριό επίσης ως Caliviani. Ο Ρόμπερτ Πάσλεϊ στα ταξίδια του στην Κρήτη αναφέρει την Καλυβιανή μαζί με άλλα χωριά της περιοχής με την ονομασία Μεσόγεια. Το 1881 ανήκε στον δήμο Μεσογείων και σύμφωνα με την απογραφή είχε μαζί με το Νιο Χωριό και τον Αζογυρές 385 χριστιανούς κατοίκους και 8 μουσουλμάνους κατοίκους. Στην απογραφή του 1900 είχε 208 κατοίκους και υπαγόταν στον ίδιο δήμο. Το 1920 υπαγόταν στον αγροτικό δήμο Αγίου Γεωργίου. Το 1925 προσαρτήθηκε στην κοινότητα Λαρδά (από το 1940 και έπειτα Γραμβούσης), μέχρι την Καποδιστριακή διοικητική διαίρεση το 1997, όταν εντάχθηκε στον δήμο Κισσάμου.
Απογραφές πληθυσμού
Αναλυτικά η δημογραφική πορεία του χωριού σύμφωνα με τις απογραφές:
Σημεία ενδιαφέροντος
Το χωριό διατηρεί τον παραδοσιακό χαρακτήρα, με τις νεότερες κατασκευές να εξακολοθούν να κατασκευάζονται από πέτρα. Η κεντρική εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στον Άγιο Νικόλαο και στο εσωτερικό της φέρει τοιχογραφίες, ψηφιδωτό και στεγάζει εκκλησιαστικό μουσείο. Στα Κουτουφιανά βρίσκεται ο ναός του Αγίου Γεωργίου, κτισμένος το 1908. Δίπλα στον ναό στο παρελθόν λειτουργούσε σχολείο, ενώ σήμερα στεγάζεται εκεί το Ειδικό Εργαστήριο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης Κισσάμου. Στην κορυφή λόφου σώζεται το καθολικό μονής αφιερωμένης στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Ο ναός χρονολογείται από τον 15ο αιώνα και στο εσωτερικό του σώζονται σπαράγματα τοιχογραφιών. Από την Καλυβιανή ξεκινάει χωματόδρομος μήκους 9,5 χιλιομέτρων, ο οποίος καταλήγει κοντά στην αβαθή λιμνοθάλασσα του Μπάλου, η οποία σχηματίζεται ανάμεσα στο ακρωτήριο Τηγάνι και τη χερσόνησο της Γραμβούσας. Βόρεια του οικισμού εκτείνεται η παραλία της Καλυβιανής, η οποία είναι ελάχιστα ανεπτυγμένη τουριστικά.
