Το Έλος είναι χωριό και έδρα ομώνυμης κοινότητας του Δήμου Κισάμου στην Περιφερειακή Ενότητα Χανίων της Κρήτης. Βρίσκεται 23 χλμ. νότια από το Καστέλι Κισάμου και απέχει 57 χιλιόμετρα από τα Χανιά. Είναι κτισμένο σε υψόμετρο 560 μ.

Τοποθεσία

Το Έλος απέχει 23 χλμ. νότια από το Καστέλλι Κισσάμου και απέχει 57 χιλιόμετρα από τα Χανιά, επί του δρόμου προς Ελαφονήσι. Το χωριό είναι κτισμένο στην πλαγιά του υψώματος Άγιος Δίκαιος, σε υψόμετρο 560 μέτρα. Το ρέμα Ξηροπόταμος διασχίζει το χωριό· είναι πιθανό ότι σχημάτιζε στην περιοχή κάποιο έλος, από το οποίο πήρε το όνομά του το χωριό. Το χωριό περιβάλλεται από δάσος με καστανιές και πλατάνους.

Ιστορικά στοιχεία

Το χωριό αναφέρεται από τον Φραντσέσκο Μπαρότσι το 1577 ως Elos Pervolia, στην επαρχία Κισάμου. Στην ενετική απογραφή του 1583 από τον Καστροφύλακα αναφέρεται ως Elos με 57 κατοίκους και ο Φραντσέσκο Μπαζιλικάτα το 1630 αναφέρει το χωριό ως Elos. Στο χωριό είχε κτιστεί μια καθολική εκκλησία αφιερωμένη στον Άγιο Γεώργιο από τον επίσκοπο Μπερνάντο Φλώριο, η οποία πλέον δεν σώζεται. Το 1881 ανήκε στον δήμο Εννέα Χωριών και σύμφωνα με την απογραφή είχε 305 χριστιανούς κατοίκους και 12 Τούρκους. Στην απογραφή του 1900 είχε 334 κατοίκους και υπαγόταν στον ίδιο δήμο. Το 1925 ορίστηκε έδρα της κοινότητα Έλους μέχρι την Καποδιστριακή διοικητική διαίρεση το 1997, όταν εντάχθηκε στον δήμο Ιναχωρίου, του οποίου ορίστηκε έδρα. Δείτε: Κοινότητα Έλους

Απογραφές πληθυσμού

Αναλυτικά η δημογραφική πορεία του χωριού σύμφωνα με τις απογραφές:

Αξιοθέατα

Στην πλατεία του χωριού βρίσκεται παλιό υδραγωγείο, το οποίο έχει χαρακτηριστεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Κοντά στο υδραγωγείο βρίσκεται ο ναός του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου. Ο ναός είναι κτισμένος στον τύπο του μονόχωρου καμαρόσκεπου και έχει χρονολογηθεί με βάση τις αγιογραφίες του στις αρχές του 14ου αιώνα. Οι τοιχογραφίες του έχουν αποδοθεί στον Ιωάννη Παγωμένο. Σώζεται η παράσταση της δέησης, του μελισμού με τους συλλειτουργούντες ιεράρχες, η φιλοξενία του Αβραάμ και εικόνες αγίων, εφίππων ή ορθίων. Ο κεντρικός ναός της ενορίας Έλους είναι ο ναός του αγίου Νικολάου. Είναι νεότερος ναός, ο οποίος θεμελιώθηκε το 1952 και εγκαινιάσθηκε το 1964. Παλαιότερα ο καθεδρικός ναός του Έλους ήταν ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, κοντά στην κορυφή του χωριού. Σύμφωνα με ανάγλυφη επιγραφή, θεμελιώθηκε το 1887, ενώ το κωδωνοστάσιο ολοκληρώθηκε 1909. Ο νεκροταφικός ναός του χωριού είναι αφιερωμένος στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο. Στην κορυφή Άγιος Δίκαιος βρίσκεται ομώνυμο εκκλησάκι, το οποίο εορτάζει στις 6 Μαΐου.

Οικονομία

Το χωριό βασίζεται οικονομικά στα αγροκτηνοτροφικά προϊόντα και τον τουρισμό. Το κυριότερο προϊόν του χωριού είναι τα κάστανα. Κάθε χρόνο από τη δεκαετία του 1960 διοργανώνεται στο χωριό γιορτή καστάνου στα τέλη του Οκτώβρη. Στο χωριό λειτουργεί συσκευαστήριο καστάνων, ενώ επίσης λειτουργούν χώροι εστίασης, πρατήριο υγρών καυσίμων, παντοπωλεία, αρτοποιείο, ενοικιαζόμενα δωμάτια, ιατρείο και εργαστήρια κατασκευής κουφωμάτων. Στο χωριό λειτουργεί δημοτικό σχολείο και νηπιαγωγείο, το μόνο στη δημοτική ενότητα Ιναχωρίου.

Ελιώτες

Δημήτριος Κυριτσάκης: πρόεδρος Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων Ελλάδας

Παραπομπές