Πληροφορίες
Ο Άγιος Ιωάννης είναι χωριό και έδρα ομώνυμης κοινότητας του δήμου Σφακίων στην περιφερειακή ενότητα Χανίων της Κρήτης. Βρίσκεται σε υψόμετρο 780 μέτρων, στις νότιες πλαγιές των Λευκών Ορέων. Πάνω από το χωριό βρίσκεται το οροπέδιο Κρούσια και η ψηλότερη κορυφή των Λευκών Ορέων, η Πάχνη.
Ιστορία
Ο Άγιος Ιωάννης αναφέρεται από τον Φραντσέσκο Μπαρότσι το 1577 ως S. Zuanne, ενώ όπως και τα άλλα χωριά των Σφακίων δεν αναφέρεται στις ενετικές απογραφές. Μετά την αποτυχημένη επανάσταση του 1770, ο Δασκαλογιάννης κατέφυγε στο οροπέδιο Κρούσια. Το 1823, κατά την διάρκεια της επανάστασης του 1823, 32 επαναστάτες προσπάθησαν να αναχαιτήσουν τον Χουσεΐν Μπέη με τον αιγυπτιακό στρατό, ο οποίος καταδίωκε γυναίκες και παιδιά από τα Σφακιά που έτρεχαν προς το φαράγγι της Σαμαριάς για να σωθούν. Στην αιγυπτιακή απογραφή του 1834, ο Άγιος Ιωάννης κατοικούνταν από 40 χριστιανικές οικογένειες. Το 1881 είχε οριστεί έδρα ομώνυμου δήμου, στον οποίο υπάγονταν επίσης η Αράδενα, η Σαμαριά και η Αγία Ρουμέλη, και είχε 238 κατοίκους. Η δημογραφική πορεία του χωριού σύμφωνα με τις απογραφές:
Αξιοθέατα
Στον Άγιο Ιωάννη σώζονται παλιές εκκλησίες. Η εκκλησία του Αγίου Ιωάννου, ο οποίος σύμφωνα με τον Στέργιο Σπανάκη έδωσε το όνομά της στο χωριό, και είναι αγιογραφημένος, με τις τοιχογραφίες να χρονολούνται από τον 14ο αιώνα. Η εκκλησία της Παναγίας είναι διακοσμημένη με τοιχογραφίες του 14ου αιώνα οι οποίες σώζονται σε καλή κατάσταση. Η εκκλησία του Αγίου Παύλου, η οποία βρίσκεται κοντά στη θάλασσα, χτίστηκε από τον Άη Κυρ Γιάννη τον Ερημίτη το πρώτο μισό του 11ου αιώνα σε ανάμνηση της διέλευσης του αποστόλου Παύλου από το σημείο και είναι αγιογραφημένος. Ο κοιμητηριακός ναός είναι αφιερωμένος στον Άγιο Γεώργιο. Κοντά στον Άγιο Ιωάννη σώζεται σε ημιερειπομένη κατάσταση κούλες (οχυρωματικός τουρκικός πύργος), ο οποίος επόπτευε τα νότια παράλια της Κρήτης. Σώζονται οι δεξαμένες του.
Διοικητικά
Αναφέρεται επίσημα το 1925 στο ΦΕΚ 27Α - 31/01/1925 να ορίζεται έδρα της ομώνυμης νεοϊδρυθείσας κοινότητας. Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης και την τροποποίηση του Κλεισθένης Ι, μαζί με τον οικισμό Αράδαινα αποτελούν την κοινότητα Αγίου Ιωάννου που υπάγεται στο δήμο Χανίων ενώ σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ως πληθυσμό 29 κατοίκους. Δείτε: Κοινότητα Αγίου Ιωάννου
