Ο Άγιος Μάμας είναι μεγάλος οικισμός και έδρα ομώνυμης τοπικής κοινότητας στον δήμο Νέας Προποντίδας του νομού Χαλκιδικής. Βρίσκεται ανάμεσα στις χερσονήσους της Κασσάνδρας και της Σιθωνίας. Η απόστασή του από τη Θεσσαλονίκη είναι 70 χιλιόμετρα. Αριθμεί (2021) 1.093 κατοίκους, κύρια ασχολία των οποίων είναι η καλλιέργεια βρώσιμης ελιάς στον εύφορο κάμπο του χωριού και οι τουριστικές επιχειρήσεις. Ανάμεσα στα άλλα, στον οικισμό υπάρχει νηπιαγωγείο, δημοτικό σχολείο, τοπική ποδοσφαιρική ομάδα που αγωνίζεται στη Γ΄ κατηγορία του ερασιτεχνικού πρωταθλήματος της ΕΠΣ Χαλκιδικής, καθώς επίσης και εκπολιτιστικός σύλλογος. Στο χωριό γίνεται το πανελλαδικά γνωστό πανηγύρι (εμποροπανήγυρη, παλαιότερα ζωοπανήγυρη) κάθε Σεπτέμβριο. Στο χώρο του πανηγυριού υπήρχε το παλιό ξωκκλήσι του Αγίου Μάμα, στο χώρο του όμως χτίστηκε ένας καινούριος ναός και ένα υπερσύγχρονο πολιτιστικό κέντρο .
Η τοπική κοινότητα είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός πεδινός οικισμός, με έκταση 21,465 χμ² (2011). Περιλαμβάνει και τους οικισμούς Παπά Αλώνι και Πόρτες.
(σε παρένθεση ο πληθυσμός της τοπικής κοινότητας)
Στην «τούμπα» του Αγίου Μάμα η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως ευρήματα, βάσει των οποίων η περιοχή κατοικήθηκε από το 5000 π.Χ. Από επιγραφή των αυτοκρατορικών χρόνων, που βρέθηκε κοντά στο χωριό και αναφέρει μια οικογένεια που κατοικούσε «εν Ολύνθω», εικάζεται ότι το όνομα της αρχαίας Ολύνθου διασώθηκε ως το τέλος της αρχαιότητας στον εδώ ρωμαϊκό οικισμό. Το χωριό Άγιος Μάμας αναφέρεται σε έγγραφα του Αγίου Όρους τον 11ο αιώνα. Το 15ο αιώνα υποτάχθηκε στους Τούρκους. Σε όλη τη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας ανήκε φορολογικά στο χάσι του Λόγγγου. Στην επανάσταση του 1821 το χωριό καταστράφηκε από τους Τούρκους και στην περιοχή έγινε η Μάχη των Ελών. Οι κάτοικοι του Αγίου Μάμαντα συμμετείχαν στην επανάσταση του 1821. Μεταξύ αυτών διακρίθηκαν οι αγωνιστές Δημήτριος Πολύζος, Ιωάννης Πολύζος, Αυγερινός Ιωάννου και άλλοι. Το παλιό χωριό ήταν τσιφλίκι του αρχαιολάτρη Πασά Μιχαήλ Μπέη από τις Σέρρες,ο οποίος είχε στολίσει την αυλή του με αρχαία ευρήματα από τους αρχαιολογικούς χώρους της Χαλκιδικής. Η πρώτη γνωστή ιστορική μαρτυρία για την εμποροζωοπανήγυρη χρονολογείται στο 1870.
Διακοπές στον Άγιο Μάμαντα
Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1978, 2006 (ΠΛΜ) Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, 1963 (ΠΛ)
