Η Σωτήρα είναι παλιό βυζαντινό χωριό και βρίσκεται 4 χιλιόμετρα βορειοδυτικώς της πόλης των Τρικάλων, πλάι στον Ληθαίο ποταμό. Το χωριό σχηματίστηκε γύρω από το μοναστήρι της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος (πιθανό μετόχι της Μονής Αγίου Γεωργίου των Ζαβλαντίων) ο οποίος χτίστηκε πριν το 1400 όπως αναφέρεται στις Οθωμανικές από γραφές. Η εκκλησία είναι τρίκλιτη βασιλική με υπερυψωμένο το μεσαίο κλίτος. Τα κλίτη διαιρούνται μεταξύ τους με καμάρες όπως και το ιερό από τον κυρίως ναό. Είναι εμπλουτισμένο εσωτερικά με τοιχογραφίες (17 αιώνας) οι οποίες έχουν αλλοιωθεί με το πέρασμα του χρόνου. Μια επιγραφή στην ανατολική πλευρά του νάρθηκα αναφέρει: «Ιστορήθη ο θείος πάνσεμνος ναός της Μεταμορφώσεως εις δεξιόν μέρος του καθολικού 1847 Οκτωβρίου 23». Όπως αναφέρεται σε διάφορες βιβλιογραφίες ήταν μοναστήρι, άποψη που ενισχύεται από το γεγονός ότι δεν γινόταν εντός αυτού κανένας γάμος. Αρχικά δεν επιτρεπόταν να εκκλησιάζονται γυναίκες, αλλά αργότερα έγινε προσθήκη γυναικωνίτη. Λένε ότι το 1910 πέθανε ο τελευταίος καλόγερος που λειτουργούσε στο μοναστήρι. Δίπλα από το μοναστήρι και στη θέση της καινούργιας εκκλησίας, η οποία άρχιζε να χτίζεται το 1962 και λειτούργησε το 1970, ήταν χτισμένο το πρώτο σχολείο του χωριού, κι ένας στάβλος πλινθόκτιστος. Πίσω από το μοναστήρι ήταν το νεκροταφείο και το οστεοφυλάκιο που μεταφέρθηκαν στη σημερινή τους θέση το 1968. Το υπόλοιπο οικόπεδο, νότια, ήταν φυτεμένο με σκαμνιές, εκεί λέγαμε τα ποιήματα και τα σκετσάκια στις σχολικές εορτές. Μπροστά στο δρόμο ήταν ένα πέτρινο κτίσμα που χρησιμοποιήθηκε κατ αρχάς ως χωρίς διαμονής (κελιά) και αργότερα ως εστιατόριο όπου γινόταν η διανομή του συσσιτίου στα παιδιά του δημοτικού. Το 1953-54 κτίστηκε το καινούργιο πέτρινο σχολείο, που λειτουργεί ως σήμερα. Το 1883 η Σωτήρα προσαρτήθηκε στο δήμο Τρικάλων και αποτελούσε αναγνωρισμένο αυτοτελή οικισμό μέχρι την κατάργησή του το 2011 και την ενσωμάτωση με την πόλη των Τρικάλων. Σήμερα αριθμεί πάνω από 1.000 κατοίκους. Ανατολικά του στις όχθες του Ληθαίου βρίσκεται η γέφυρα Βαμβέτσου, ένα ξεχασμένο και παρατημένο γεφύρι μέχρι χθες, με πέτρινες καμάρες αντικριστά στις όχθες, και ξύλινη (παλιά) στο υπόλοιπο μέρος της, δημοπρατήθηκε το 1906 και ολοκληρώθηκε μερικώς η κατασκευή του το 1910, κάποτε διευκόλυνε την συγκοινωνία με τα Τρίκαλα και τα γύρω χωριά. Μια μονότοξη γέφυρα με σπουδαία αρχιτεκτονική, που κεντρίζει την περιέργεια αρκετών συμπολιτών μας να επισκέφτονται τον χώρο, της οποίας η αναπαλαίωση τελείωσε το 2016. Από την Σωτήρα περνούσε ο αγωγός, το λαγούμι όπως λεγόταν που τροφοδοτούσε την πόλη των Τρικάλων με νερό. Ίχνη του υπάρχουν και σήμερα. Φθάνοντας στο χωριό ο επισκέπτης συναντά δεξιά του στην τοποθεσία Αμπέλια και στη ραχούλα όμορφες εξοχικές κατοικίες. Περνώντας την καμάρα που γεφυρώνει τον Ληθαίο ποταμό συναντά στην πλατεία Μεταμόρφωσης, την παλιά εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος δίπλα στην ομώνυμη καινούργια εκκλησία, το πέτρινο Δημοτικό Σχολείο (σήμερα Νηπιαγωγείο), και το κτίριο που στεγάζεται ο Μορφωτικός & Εκπολιτιστικός Σύλλογος Σωτήρας Τρικάλων. Προχωρώντας συναντά την όμορφη και ανακαινισμένη πλατεία Ειρήνης. Εκεί γύρω βρίσκονται τα καταστήματα του χωριού, σούπερ μάρκετ, βενζινάδικο, καφετέριες, ταβέρνα, που έχουν κερδίσει την προτίμηση των Τρικαλινών, για τους μεζέδες, τις χαμηλές τιμές, αλλά και το δροσερό και όμορφο περιβάλλον τους καλοκαιρινούς μήνες.Στην έξοδο του χωριού αριστερά, λειτουργεί το νέο Δημοτικό Σχολείο, το καλύτερο ίσως του Νομού. Δίπλα είναι τα γήπεδα ποδοσφαίρου και απέναντι οι καινούργιες εργατικές κατοικίες. Πίσω από το Σχολείο βρίσκεται το νέο αλσύλιο, και παραπίσω τα κτίρια που στεγάζουν το Τμήμα Συγκοινωνιών και το Δημόσιο ΚΤΕΟ. . Είχε 562 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2001.

Παραπομπές