Το Γαρδίκι είναι ορεινό χωριό του Νομού Τρικάλων στον Δήμο της Πύλης σε υψόμετρο 1000 με 1100 μέτρων και έχει 10 κατοίκους (απογραφή 2011). Σκαρφαλωμένο σε μια απότομη πλαγιά της Κακαρδίτσας, το Γαρδίκι δεσπόζει με την παρουσία του σε ένα κομμάτι της Νότιας Πίνδου, στην περιοχή του Ασπροποτάμου. Χαρακτηρίζεται από φυσική ομορφιά και παραδοσιακό βλάχικο χρώμα. Σήμερα υπάγεται στην Πύλη.

Ταυτότητα του χωριού

Το Γαρδίκι του Ασπροποτάμου, είναι χτισμένο στην αγκαλιά του ορεινού όγκου της Κακαρδίτσας της Νότιας Πίνδου, για την ακρίβεια στην νοτιανατολική πλαγιά της κορυφής Κουρούνα (1988μ.) και σε υψόμετρο 1050 μέτρων. Το όνομά του -Γκαρντίστι στα βλάχικα- αποτελεί παραφθορά της λέξης "γκάρντου" που σημαίνει οχυρό, ταμπούρο, καθώς το Γαρδίκι δεν φαίνεται παρά μόνο στην τελευταία στροφή του δρόμου ακόμη και σήμερα. Αποτελουσε μαζί με το συνοικισμό Παλαιοχώρι (Κεράσοβο) δημοτικό διαμέρισμα του δήμου Αιθήκων του Νομού Τρικάλων, ο οποίος δημιουργήθηκε στα πλαίσια του σχεδίου Καποδίστριας και περιλαμβάνει εκτός από το Γαρδίκι και τα χωριά Αγ. Νικόλαος (Καμνάι), Αθαμανία (Μουτσιάρα), Βροντερό (Λάντζο), Δέση, Δροσοχώρι (Τυφλοσέλι), Ελάτη (Τύρνα), Καλόγηροι, Νεραϊδοχώρι ή Χατζηπέτριον (Βετερνίκ), Περτούλι και Πύρρα. Μετά το Πρόγραμμα Καλλικράτης ανήκει στο Δήμο Πύλης που προέκυψε από την επέκταση του αρχικού δήμου Πύλης με την συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Γόμφων, Πιαλείων, Αιθηκών και Πινδαίων και των κοινοτήτων Μυροφύλλου και Νεράιδας. Απέχει 80,5 χιλιόμετρα από τα Τρίκαλα μέσω Πύλης - Ελάτης - Περτουλίου , 52 χιλιόμετρα από το Μέτσοβο μέσω Χαλικίου, 47,5 χιλιόμετρα από την Ελάτη, και 62 από την πόλη της Πύλης.

Ιστορία

Ιστορικά, στην περιοχή που βρίσκεται σήμερα το Γαρδίκι μνημονεύεται αρχαίος οικισμός με την πρωτεύουσα του στη θέση "Βρύσες", κάπου 250μ. ψηλότερα από τον συνοικισμό Παλαιοχώρι Γαρδικίου. Ακόμα και σήμερα σώζονται ερείπια και κομμάτια από κεραμίδια. Προπολεμικά είχαν γίνει ανασκαφές και βρέθηκαν αρχαία νομίσματα με τη λέξη «Αθαμάνων». Πρώτος βασιλιάς της Αθαμανίας ήταν ο Αθάμας. Στα νεότερα χρόνια, την πρώτη καταγραφή του χωριού την βρίσκουμε το 1454 στην πρώτη επίσημη απογραφή των Τούρκων μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης και την οριστική πτώση της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας αναφέρεται από Τουρκικές πηγές ως Gardik, Γαρδίκι, Βλαχογαρδίκι. Στο Γαρδίκι μετοίκησαν οι κάτοικοι του οικισμού Λιάσοβο που βρισκόταν στη δυτική πλευρά του βουνού Νεράϊδα (Καπ Γκρας = Χοντρό Κεφάλι, στη βλάχικη διάλεκτο) και διαλύθηκε στο διάστημα μεταξύ 1592 - 1593 και 1858, αλλά και του οικισμού Κεράσοβο που βρισκόταν στην περιοχή του σημερινού οικισμού Παλαιοχώρι Γαρδικίου και διαλύθηκε μεταξύ των ετών 1868 και 1881. Κατά την περίοδο αυτη πλήθος δημοτικών τραγουδιών μιλούν για το Γαρδίκι, τους οπλαρχηγούς, τα ασκέρια του και τη συμβολή του στην Ελληνική Επανάσταση του 1821 (π.χ. Παιδιά απ' τον Ασπροπόταμο, Εσείς βουνά του Ασπροπόταμου, του Καταραχιά, του Χριστόδουλου Χατζηπέτρου, του Νάσιου Σγούρου, του Καντάρα και του Γεωργαλή κλπ).

Διοικητικές μεταβολές

Μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλίας (1881) το Γαρδίκι εξελίχθηκε σε μεγαλοχώρι και αποτέλεσε την έδρα του πάλαι ποτέ δήμου Αθαμανών, που περιελάμβανε και τα χωριά Τζούρτζια (Αγ.Παρασκευή), Μουτσάρα (Αθαμανία), Δέση, Αγ.Νικόλαο (Καμνάι) και Δροσοχώρι (Τυφλοσέλι) και ο οποίος καταργήθηκε το 1912.

Το 1883, ο οικισμός, με πληθυσμό 1654 κατοίκους, ορίζεται έδρα του νεοσύστατου δήμου Αθαμάνων. Το 1912, αποφασίζεται οι οικισμοί που έχουν πάνω από 300 κατοίκους και σχολείο στοιχειώδους εκπαίδευσης, να αποτελέσουν αυτοτελείς κοινότητες. Ο οικισμός Γαρδίκι αποσπάται από το δήμο Αθαμάνων και ορίζεται έδρα της νεοσυσταθείσας ομώνυμης κοινότητας. Το 1997, με την εφαρμογή του προγράμματος Καποδίστριας (νόμος 2539/97), ο οικισμός αποσπάται από την κοινότητα Γαρδικίου η οποία καταργείται και προσαρτάται στο δήμο Αιθήκων με έδρα τον οικισμό Ελάτη. Το 2010, με την εφαρμογή του προγραμματος Καλλικράτης (νόμος 3852/2010), ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Αιθήκων και προσαρτάται στο δήμο Πύλης. Σήμερα, μετά τη τελευταία μεταβολή του 2010 (πρόγραμμα Καλλικράτης), το Γαρδίκι μαζί με το Παλαιοχώριο ( 85 κ.) αποτελούν την τοπική κοινότητα Γαρδικίου (143 κ.), η οποία υπάγεται στη δημοτική ενότητα Αιθήκων του δήμου Πύλης της περιφερειακής ενότητας Τρικάλων.

Πληθυσμιακή εξέλιξη

Το φυσικό περιβάλλον στο Γαρδίκι

Απο γεο-περιβαλλοντικής άποψης η ευρύτερη περιοχή του Γαρδίκιου διακρίνεται για την πλούσια βλάστηση της , τις απότομες πλαγιές , την μεγάλη ποσότητα υδάτων και την πλούσια πανίδα . Η περιοχή έχει ενταχθεί στον κατάλογο με τους βιότοπους CORINE δηλαδή σε αυτούς που έχουν ιδιαίτερη σημασία για την διατήρηση της φύσης στην Κοινότητα . Βόρεια και δυτικά του χωριού και μέχρι τα όρια της η κοινότητα εντάσσεται στο Ευρωπαϊκό οικολογικό δίκτυο ''Natura 2000'' το οποίο είναι ένα δίκτυο ζωνών προστασίας της φύσης που εκτείνεται σε ολόκληρη την Κοινότητα και έχει ως στόχο να διασφαλίσει τη μακροπρόθεσμη διατήρησή των πιο πολύτιµων και των πλέον απειλούµενων ειδών και ενδιαιτηµάτων της σε ικανοποιητικό επίπεδο.'' Τα δάση στην περιοχή είναι κατά κανόνα δημόσια και σ'αυτά βλαστάνουν συνήθως Υβριδογενής ελάτη (Abies borisii regis) , η δρυς (Quercus sp.) , όλα τα είδη αρκεύθου (Juniperus communis, Juniperus Foeditissima κλπ) , ο Ίταμος (Taxus baccata) ,η Κρανιά (Cornus) , ο Γαυρος (Carpinus orientalis) , το Ελληνικό Σφενδάμι (Acer heldreichii) και πολλά άλλα . Επίσης στην κοίτη του ρέματος / παραπόταμο του Αχελώου κάτω από το Γαρδίκι φύονται και τα κυριότερα αζονικά είδη όπως το πλατάνι ( Platanus orientalis ) και η ιτιά (Salix sp). Σε μεγάλα υψόμετρα συναντάμε μεγάλες εκτάσεις υποαλπικών λιβαδιών όπου φύεται και το πολύ ποιοτικό τσάι της περιοχής .

Η ζωή σήμερα στο χωριό

Σήμερα στο Γαρδίκι υπάρχουν 850 σπίτια τα οποία είναι ακατοίκητα τους χειμερινούς μήνες ενώ ζωντανεύουν από την άνοιξη έως το φθινόπωρο. Την περίοδο αυτή σημαντικές στιγμές για το χωριό είναι η εορτή των Αγ. Αναργύρων Κοσμά και Δαμιανού (1/7), η εορτή του Προφήτη Ηλία -Αη Λιός-(20/7), η εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος (6/8). Αποκορύφωμα των καλοκαιρινών πανηγύρεων αποτελέι ο εορτασμός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου το Δεκαπενταύγουστο, κορυφαίο ετήσιο γεγονός μείζονος κοινωνικής, ιστορικής αλλά και πολιτιστικής σημασίας για το Γαρδίκι. Επισφραγίζεται δε, η εορτή αυτή, με την απόδοσή της, τα «εννιάμερα» της Παναγίας κατά τη λαϊκή θυμοσοφία (24/8). Το καλοκαίρι, και ειδικά τον Αύγουστο, ο πληθυσμός υπερβαίνει τις 5000. Από το 2009, λειτουργεί στο χωριό δικτυακή (IP) κάμερα, η οποία μεταδίδει ζωντανή πανοραμική εικόνα του χωριού όλο το 24ωρο, με δίλεπτη ανανέωση. Μεταξύ 2010 και 2015 λειτούργησε στο χωριό αυτόματος επαγγελματικός μετεωρολογικός σταθμός, ο οποίος, υπό την επίβλεψη του Αστεροσκοπείου Αθηνών, κατέγραφε τα μετεωρολογικά δεδομένα της περιοχής, ενώ παρείχε ζωντανή 24ωρη ενημέρωση μέσω internet, για τις καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν.

Πολιτισμός

= Πολιτιστικός Σύλλογος Νεολαίας Γαρδικίου

= Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Νεολαίας Γαρδικίου έκανε την εμφάνισή του, έστω και ανεπίσημα, το Μάρτιο του 2012 διοργανώνοντας με τεράστια επιτυχία το 1ο Αντάμωμα Γαρδικιωτών στα Τρίκαλα συγκεντρώνοντας πάνω από 700 άτομα σε ένα ασφυκτικά γεμάτο κέντρο εκδηλώσεων. Η τεράστια επιτυχία αυτής της εκδήλωσης σε συνδυασμό με τη συγκινητική στήριξη όλων των συγχωριανών στάθηκε αφορμή προκειμένου η ιδέα πολλών χρόνων να υλοποιηθεί. Έτσι, το Νοέμβριο του 2012 ο Πολιτιστικός Σύλλογος Νεολαίας Γαρδικίου παίρνει σάρκα και οστά από μία ομάδα νέων ανθρώπων, οι οποίοι εδώ και χρόνια δείχνουν έμπρακτα την αγάπη τους για το Γαρδίκι .Ήδη εδώ και εννέα χρόνια, κάποια από τα ιδρυτικά μέλη του Συλλόγου έχουν δημιουργήσει το επίσημο site Νεολαίας Γαρδικίου ,το gardiki.gr ,το οποίο σήμερα αποτελεί σημείο αναμνήσεων και ηλεκτρονικής συνάντησης για όλους τους συγχωριανούς μας έχοντας πάνω από 7.000 φωτογραφίες και βιντεάκια από εκδηλώσεις, εκδρομές και άλλες αθλητικές δραστηριότητες που έχουν πραγματοποιηθεί κατά καιρούς. Σκοπός του συλλόγου είναι:

Η διοργάνωση πάσης φύσεως κοινωνικών, πολιτιστικών, αθλητικών εκδηλώσεων και χοροεσπερίδων για την ενδυνάμωση και σύσφιξη των σχέσεων της νεολαίας του χωριού Γαρδικίου. Η πνευματική και κοινωνική ανάπτυξη των μελών του και η συνένωσή τους με στενούς δεσμούς συνεργασίας και αλληλεγγύης. Η προάσπιση και ανάδειξη της λαογραφικής παράδοσης του Γαρδικίου και η προβολή των ηθών και εθίμων του τόπου. Η προαγωγή και διάδοση των δημοτικών τραγουδιών και χορών του τόπου.Τα χρόνια βέβαια είναι δύσκολα, μα αυτό δεν στέκεται εμπόδιο. Το κέφι και η όρεξη για δουλειά, κρατά τον Σύλλογο ενωμένο και δυνατό. Το Διοικητικό Συμβούλιο του συλλόγου σε συνεργασία με τα μέλη του κινητοποιούνται δυναμικά διοργανώνοντας πολιτιστικές εκδηλώσεις, χορούς και εκδρομές ανά την Ελλάδα και το εξωτερικό.Αξιοσημείωτο είναι και το δυναμικό παρών του συλλόγου σε αφιερώματα για τον τόπο μας, σε εκθέσεις φωτογραφίας , αγώνες κατά των ναρκωτικών, της ανεργίας και του ρατσισμού, δωρεές χρημάτων και άλλων αγαθών. Ενδεικτικά καποιες δράσεις του συλλόγου την τελευταία τριετία είναι οι εξής:

4 Ανταμώματα Γαρδικιωτών Εμφάνιση χορευτικών τμημάτων στην εκπομπή ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ στην τηλεόραση του ALPHA σε αφιέρωμα για το Γαρδίκι Ο θεσμός πλέον των Summer Parties κάθε καλοκαίρι με εμφάνιση πολλών γνωστών καλλιτεχνών Εκδήλωσεις για μικρά παιδιά στην πλατεία του Γαρδικίου κάθε καλοκαίρι Συμμετοχή του χορευτικού του συλλόγου σε πάμπολες εκδηλώσεις Διοργάνωση πολλών εορτών , τουρνουά και εκδηλώσεων , αιμοδοσιών και εκδρομών με μεγάλη επιτυχία όχι μόνο στο χωριό αλλα και σε άλλες πόλεις Πολλές συμμετοχές σε συλλογικους θεσμούς και άλλες δράσεις

Αθλητισμός

= Αθλητικός Όμιλος Γαρδικίου «ο Έλατος»

= Ο Αθλητικός Όμιλος Γαρδικίου «ο Έλατος» ιδρύθηκε το 1979. Εκπροσώπησε το χωριό στο ποδόσφαιρο, πρωταγωνιστώντας στα πρωταθλήματα της Ε.Π.Σ. Τρικάλων και είχε πολυετή παρουσία στο πρωτάθλημα της Δ΄ Εθνικής κατηγορίας. Το 2006 ανέστειλε τη λειτουργία του. Σε αυτά τα 27 χρόνια ύπαρξής του κατέκτησε συνολικά 4 φορές το πρωτάθλημα Ε.Π.Σ. Τρικάλων (1981-82, 1987-88, 1988-89, 1994-95) και 4 φορές το κύπελλο Ε.Π.Σ. Τρικάλων (1988-89, 1991-92, 1992-93, 1993-94). Τις χρονιές 1982-83, 1989-90, 1990-91, 1991-92, 1992-93 και 1995-96 αγωνίστηκε στη Δ΄ Εθνική κατηγορία.

Παραπομπές

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

live cameras https://www.meteolive.gr/p/gardiki.html

Live streaming, δύο κάμερες στον αέρα, ζωντανές καιρικές συνθήκες και πολλά άλλα Καιρικές συνθήκες ανά δεκάλεπτο από το σταθμό του Αστεροσκοπείου Αθηνών gardiki.gr http://www.trikala-pindos.gr/gardiki/ Αδελφότητα Γαρδικιωτών Αθηνών gardiki.net GardikiFans Αρχειοθετήθηκε 2022-01-30 στο Wayback Machine.