Πληροφορίες
Ο Βιτουμάς ή Βυτουμάς είναι οικισμός της Θεσσαλίας στην Περιφερειακή Ενότητα Τρικάλων.
Γεωγραφικά - ιστορικά στοιχεία
O Βιτουμάς βρίσκεται στους ανατολικούς πρόποδες του Κόζιακα και δυτικά του Πηνειού, σε υψόμετρο 240 μέτρα ενώ απέχει περίπου 10 χλμ. Ν.-ΝΔ. από την Καλαμπάκα (έδρα του δήμου) και 23 χλμ. ΒΔ. από τα Τρίκαλα. Το χωριό αναφέρεται από την εποχή της Τουρκοκρατίας όταν ήταν το παλιό μετόχι της ιστορικής μονής Κοίμησης Θεοτόκου Βουτυμά που είναι κτισμένη δυτικότερα και ψηλότερα (υψόμετρο 540 μ.) στις πλαγιές του βουνού. Οι κάτοικοί του ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία και την γεωργία.
Κάστρο Βυτουμά
Βορειοανατολικά του χωριού και σε απόσταση 200 μέτρα, κατά μήκος ενός αντερείσματος του βουνού Μεγάλη Ράχη και σε υψόμετρο 500 μέτρα υπάρχουν τα ερείπια του αρχαίου Κάστρου Βυτουμά. Ηπερίμετρος των τειχών ξεπερνά τα 300 μέτρα και είναι κτισμένα εξωτερικά από ακανόνιστες πελεκημένες πέτρες διαφορετικών μεγεθών. Στο νότιο μέρος τους διασώζεται ημικυκλικός πύργος, ενώ στο ανατολικό τετράγωνος.
Ι.Μ. Κοίμησης Θεοτόκου Βυτουμά
Το μοναστήρι ιδρύθηκε, σύμφωνα με γραπτές πηγές, το 1161 με έξοδα του Κωνσταντίνου Ταρχανιώτη και της συζύγου του Ζωής και αναφέρεται στον υπ΄αρίθμ. 141 κώδικα της Μονής Μεταμορφώσεως του Σωτήρος (Μεγάλο Μετέωρο) που είναι αντίγραφο του 17ου αιώνα. Το καθολικό είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου και βρίσκεται στο κέντρο του περιβόλου. Πρόκειται για τρίκλιτη βασιλική με υπερυψωμένο το κεντρικό κλίτος και μεταγενέστερης εποχής νάρθηκα (του 1662) στη δυτική του πλευρά. Διαθέτει αξιόλογο ζωγραφικό διάκοσμο και ξυλόγλυπτο τέμπλο τα οποία χρονολογούνται στο 1600. Νότια της εισόδου της μονής υπάρχει παρεκκλήσι, το οποίο είναι επίσης αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου και χρονολογείται στα 1559. Έχει χαρακτηριστεί από το 1993 ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο.
Διοικητικά - πληθυσμιακά στοιχεία
Αναφέρεται επίσημα για πρώτη φορά το 1908 ως Μετόχι Βιτουμά στο ΦΕΚ 28Α - 08/02/1908 να προσαρτάται στον τότε δήμο Αιγινίου. Διορθώθηκε σε Βιτουμάς το 1940. Σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης και την τροποποίησή του Κλεισθένης Ι, μαζί με την Καλαμπάκα και την Αγία Παρασκευή αποτελούν την κοινότητα Καλαμπάκας που υπάγεται στη Δημοτική Ενότητα Καλαμπάκας του Δήμου Μετεώρων και σύμφωνα με την απογραφή 2011 έχει 175 κατοίκους. Η πορεία του πληθυσμού, μετά τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο σύμφωνα με τις απογραφές είναι:
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Μονή Κοίμησης Θεοτόκου Βυτουμά Αρχειοθετήθηκε 2023-05-19 στο Wayback Machine. από τον ιστότοπο Οδυσσεύς του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού Αρχειοθετήθηκε 2020-06-04 στο Wayback Machine..
