Η Σουρωτή είναι αγροτικό χωριό του δήμου Θέρμης, της Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης και προάστιο της πόλης της Θεσσαλονίκης. Βρίσκεται σε απόσταση 19 χιλιομέτρων νοτιοανατολικά της Θεσσαλονίκης.

Ιστορία

Η Σουρωτή είναι ένα σχετικά νέο χωριό κτισμένο στο πρανές του όρους Κάλαυρος απέναντι από το Χορτιάτη, φτάνοντας μέχρι τον κάμπο της κοιλάδας του Ανθεμούντα. Η περιοχή ήταν γνωστή από τα αρχαία χρόνια για τα πυκνά δάση με την πολύτιμη ναυπηγήσιμη ξυλεία και τις πλούσιες πηγές. Είναι ένα χωριό που ιδρύθηκε από πρόσφυγες, ένα από τα πολλά χωριά που ιδρύθηκαν στην Μακεδονία μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους και της ανταλλαγής πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Λίγο πριν το 1912 η περιοχή ονομαζόταν "Surukli" (από την τουρκικής προέλευσης λέξη suru που σημαίνει: κοπάδι) και ιδιοκτήτες της ήταν 5 Τούρκοι τσιφλικάδες, που πούλησαν την περιοχή σε Εβραίους της Θεσσαλονίκης. Οι πρώτοι Έλληνες που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή ήταν μια οικογένεια Βλάχων από την Βλάστη, μέρος που ανήκει στην περιφερειακή ενότητα της Κοζάνης, η οικογένεια του Χρήστου Λόλα. Παρόλο που, παραδοσιακά, ήταν βοσκοί, η οικογένεια αποφάσισε να πουλήσει τα πρόβατά της προκειμένου να αγοράσει την γη από τους Εβραίους. Το 1914 σαράντα οικογένειες Αρβανίτων ήρθαν από την Μανδρίτσα στη Βόρεια Θράκη, λόγω της εισβολής Βουλγάρων στο χωριό τους. Οι περισσότεροι από αυτούς μιλούσαν τόσο ελληνικά όσο και αρβανίτικα. Η κύρια απασχόλησή τους ήταν η παραγωγή μεταξιού και γι’ αυτό μετανάστευσαν στην Σουρωτή, με σκοπό να εκμεταλλευτούν τις τοπικές εκτάσεις στις οποίες ευδοκιμούσαν τα μούρα, με τα φύλλα των οποίων τρέφονται οι μεταξοσκώληκες. Ταυτόχρονα, δημιούργησαν εμπορικούς δεσμούς με τους Εβραίους παραγωγούς μεταξιού στην Θράκη. Το 1922, μετά την ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας, περίπου 48 οικογένειες κατέφθασαν στη Σουρωτή από την Μικρά Ασία, με ρίζες από τη Σμύρνη, το Αϊδίνιο, την Κίο, τα Μουδανιά, αλλά και από την ανατολική Θράκη. Ήταν μορφωμένοι και μετέφεραν τις δικές τους παραδόσεις στον τόπο υποδοχής. Στη Σουρωτή εργάστηκαν στον χώρο της παραγωγής μεταξιού, λαδιού και κρασιού. Μεταξύ του 1928 και του 1930 κατέφθασαν στην περιοχή κι άλλοι Βλάχοι βοσκοί από την Βλάστη, μαζί με 4-5 οικογένειες Σαρακατσάνων. Η γη διανεμήθηκε στους πρόσφυγες από την ελληνική κυβέρνηση, αρχικά, το 1914 κι αργότερα το 1932.

Σήμερα

Η Σουρωτή σήμερα αποτελεί ένα προάστιο της πόλης της Θεσσαλονίκης με σημαντική οικιστική επέκταση η οποία κορυφώθηκε μεταξύ 2000-2010. Στη Σουρωτή υπάρχει πολιτιστικό κέντρο, ιατρείο, ΑΤΜ, ΚΑΠΗ, καθώς και αρκετά εμπορικά καταστήματα γύρω από την κεντρική πλατεία. Επίσης υπάρχει ο Ιερός Ναός Αγίων Αναργύρων των οποίων η μνήμη τιμάται κάθε χρόνο την 1η Ιουλίου οπότε και διεξάγεται η σχετική πανήγυρις.

Στην δυτική είσοδο του χωριού υπάρχει το γήπεδο ποδοσφαίρου της τοπικής ομάδας του Ορφέα Σουρωτής (Μουσικογυμναστικός Ποδοσφαιρικός Σύλλογος ΟΡΦΕΑΣ) με έτος ίδρυσης το 1964 που αγωνίζεται στο τοπικό πρωτάθλημα της Ένωσης Ποδοσφαιρικών Σωματείων Μακεδονίας. Ο Σύλλογος διατηρεί ακαδημίες και σε άλλα αθλήματα, εκτός του ποδοσφαίρου. Από την κεντρική πλατεία της Σουρωτής υπάρχει δρόμος που οδηγεί στον γειτονικό Άγιο Αντώνιο και το Μονοπήγαδο Αρχειοθετήθηκε 2022-07-07 στο Wayback Machine. που ανήκουν επίσης στον δήμο της Θέρμης αλλά και στο σπήλαιο των Πετραλώνων και στα Νέα Μουδανιά της Χαλκιδικής.

Άγιος Παΐσιος - Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου Σουρωτής

Στη Σουρωτή βρίσκεται η Ιερά Μονή (Ησυχαστήριο) του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, η οποία ανήκει στην Ιερά Μητρόπολη Κασσανδρείας. Είναι Ιερά Μονή Μοναζουσών, ιδρύθηκε το 1967 και σε αυτήν φυλάσσονται τα ιερά λείψανα του Αγίου Αρσενίου του Καππαδόκη. Απέχει περίπου 18 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Θεσσαλονίκης. Πνευματικός καθοδηγητής της Μονής υπήρξε ο Άγιος Παΐσιος. Το καλοκαίρι του 1966, λόγω επιδείνωσης της κατάσταση της υγείας του, ο Γέροντας Παΐσιος πήγε στην Θεσσαλο­νίκη για εξετάσεις, οι οποίες ἐδειξαν ὁτι ἐπρεπε νὰ χειρουργηθεί στους πνεύμονες και εισήχθη στο Κέντρο Νοσημάτων Θώρακος Βορείου Ἑλλάδος. Τότε τον γνώρισαν κάποιες νέες κοπέλες, οι ὁποίες ήθελαν απὸ χρόνια νὰ ιδρύσουν Μοναστήρι, αλλὰ συναντούσαν δυσκολίες. Οι νέες αυτὲς τον επισκέπτονταν καθημερινὰ. Απὸ τότε ο Γέροντας τις θεωρούσε αδελφές του και ανέλαβε να τις βοηθήσει. Βρήκε τον τόπο για να κτισθει το Μοναστήρι και σε εναν χρόνο εγκαταστάθηκαν εκεί οι πρώτες Αδερφές. Ἐτσι ιδρύθηκε τὸ Ησυχα­στήριο του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στη Σουρωτὴ Θεσσα­λονίκης, το οποίο ο Γέροντας Παΐσιος βοηθούσε πνευματικὰ μέ­χρι την κοίμηση του στις 12 Ιουλίου 1994.. Ο Γέροντας Παΐσιος, ετάφη στην Ιερά Μονή της Σουρωτής και έκτοτε το μνήμα του επισκέπτονται χιλιάδες πιστοί Χριστιανοί από την Ελλάδα αλλά και από όλες τις Ορθόδοξες χώρες για να προσκυνήσουν Στις 13 Ιανουαρίου 2015 συνήλθε η Αγία και Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου και αποφάσισε την κατάταξη του μοναχού Παϊσίου του Αγιορείτου στο Αγιολόγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Στις 2 Νοεμβρίου 2017, ο Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης, ανακηρύχθηκε προστάτης του όπλου των Διαβιβάσεων στον Ελληνικό Στρατό, στο οποίο είχε υπηρετήσει και ο ίδιος ως ασυρματιστής κατά τον εμφύλιο πόλεμο. Έλεγε μάλιστα σε πολλούς λόγους του, ότι οι μοναχοί είναι οι "ασυρματιστές του Θεού" για να εξηγήσει τη χρησιμότητα της μοναχικής ζωής. .

Μεταλλικό Νερό Σουρωτής

Πρόκειται για ένα από τα πιο γνωστά εμφιαλωμένα μεταλλικά νερά της Ελλάδας. Στους τοπικούς θρύλους που ανάγονται πίσω στο 345 π.Χ. αναφέρεται ότι οι ευγενείς προτιμούσαν το δροσιστικό νερό της πηγής για τα συμπόσιά τους και ακόμα ότι ο ίδιος ο Μέγας Αλέξανδρος επισκεπτόταν συχνά την πηγή της Σουρωτής για το πολύτιμο νερό της. Η μοναδικότητα του ίδιου νερού σήμερα αναγνωρίζεται σε όλη την Ελλάδα και τον κόσμο. Λίγο μετά τα 1900, κoντά στην πηγή άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους τα πρώτα σπίτια. Αυτοί ήταν οι πρώτοι κάτοικοι της περιοχής και ήταν εκείνοι που έθεσαν τις βάσεις για τον μετέπειτα oικισμό “Σoυρωτή”. Στη διάρκεια τoυ Α’ Παγκoσμίoυ Πoλέμoυ γαλλικά στρατεύματα στρατoπέδευσαν στην περιoχή. Κάποιοι Γάλλoι αξιωματικoί ενθoυσιάστηκαν από την εξαιρετική πoιότητα τoυ νερoύ τόσo ώστε δημιoύργησαν τo πρώτo υπoτυπώδες εμφιαλωτήριo. Το νερό που εμφιαλωνόταν εκεί κατέληγε στα ποτήρια των Ανώτατων Γάλλων Αξιωματικών, ενώ γίνονταν και οργανωμένες απoστoλές νερoύ στη Γαλλία. Τo παράδειγμα των Γάλλων ακoλoύθησαν και oι Σέρβoι πoυ εγκαταστάθηκαν εδώ με τη σέρβικη μεραρχία τoυ Μoράβα. To εμφιαλωτήριo στεγάστηκε σε νέο διώρoφo κτίριo, τo δε νερό της πηγής ονομάστηκε “Kisepe Boda” (υπόξινo νερό). Μετά τo τέλoς τoυ πoλέμoυ (1918) τo εμφιαλωτήριo ανέλαβε o κάτoικoς του οικισμού της Σoυρωτής, Θωμάς Χρ. Λώλας, o oπoίoς τo ανακαίνισε. Το 1925 ο Γεώργιος Χωναίος ανέλαβε τη διαχείριση της πηγής. Σύμφωνα με απόκομμα εφημερίδας του 1930 (αρχείο ΣΟΥΡΩΤΗ Α.Ε.), ο τότε Πρωθυπουργός κ. Βενιζέλος δήλωσε δημοσίως ότι: “Το νερό Σουρωτή είναι εφάμιλλο με τα ευρωπαϊκά, αν όχι ανώτερο από αυτά”. Στα 1935 η πηγή της Σoυρωτής αναγνωρίζεται επίσημα ως ιαματική, το νερό της οποίας έχει διαπιστωθεί ότι έχει ευεργετική επίδραση στον οργανισμό μετά από εξωτερική χρήση (λουτροθεραπεία), ή κατανάλωση (ποσιθεραπεία) και συντάχθηκε η πρώτη σύμβαση ανάμεσα στo Ελληνικό Δημόσιo και τoν Γ. Χωναίo, για την εκμετάλλευση της πηγής. Με τη λήξη της σύμβασης (1987), κατόπιν πρωτoβoυλίας τoυ Πρoέδρoυ της Κoινότητας Σoυρωτής και δραστηριoπoίησης όλων των κατoίκων της Σoυρωτής παραχωρήθηκε τo δικαίωμα της εκμετάλλευσης της πηγής, στην Κoινότητα Σoυρωτής, η oπoία συνέστησε την αμιγή Κoινoτική Επιχείρηση Εμφιάλωσης Μεταλλικoύ Νερoύ “ΣOΥΡΩΤΗ”. Το 1991, νερό της Σουρωτής αναγνωρίζεται ως Φυσικό Μεταλλικό Νερό, ασβεστούχο, μαγνησιούχο υπόξινο, οξυανθρακικό, σύμφωνα με την Ελληνική Νομοθεσία. Περιλαμβάνεται στον κατάλογο των Φυσικών Μεταλλικών Νερών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ το 1992, η υψηλή ποιότητα του προϊόντος βραβεύεται στη Μαδρίτη από τον Οργανισμό Arch of Europe, όπου αποκτά τον “Χρυσό Αστέρα”, βραβείο που απονέμεται στα ποιοτικότερα προϊόντα του κόσμου. Το 1993 για πρώτη φορά στην Ελλάδα, κυκλοφορεί στην αγορά νερό σε συσκευασία κουτιού αλουμινίου και το 1995, ιδρύεται υποκατάστημα στην Αθήνα για την καλύτερη και ταχύτερη εξυπηρέτηση της διαρκώς αναπτυσσόμενης αγοράς της Νότιας Ελλάδας και το 1998 η Κοινοτική Επιχείρηση Εμφιάλωσης Μεταλλικού Νερού “ΣΟΥΡΩΤΗ” μετατρέπεται σε Ανώνυμη Εταιρεία. Έκτοτε η Εταιρία αναπτύσσεται σταθερά με την προσθήκη νέων προϊόντων με βάση το μεταλλικό νερό και διεισδύει σε αγορές του εξωτερικού όπως της Κίνας, Καναδά και των ΗΠΑ. Το 2016 η ΣΟΥΡΩΤΗ ΑΕ εξαγοράστηκε από τον όμιλο Dimera του Πόντιου επιχειρηματία Ιβάν Σαββίδη.

Πηγές

Δήμος Θέρμης, Σουρωτή Ιστότοπος ΣΟΥΡΩΤΗ Α.Ε.

Παραπομπές