Πληροφορίες
Το Πρόχωμα είναι χωριό της Μακεδονίας, το οποίο βρίσκεται 35 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Θεσσαλονίκης στην παλιά εθνική οδό Θεσσαλονίκης - Ευζώνων, σε υψόμετρο 100 μέτρων περίπου και ανατολικά της κοίτης του Αξιού ποταμού. Διοικητικά ανήκει στον Δήμο Χαλκηδόνας. Ο πληθυσμός του είναι 1.940 κάτοικοι (απογραφή 2021). Στο χωριό υπάρχει νηπιαγωγείο, δημοτικό σχολείο, γυμνάσιο και λύκειο, αγροτικό ιατρείο, ένα πολιτιστικό κέντρο, γήπεδο ποδοσφαίρου και ο Ιερός Ναός Τίμιου Σταυρού. Δυτικά του χωριού και σε απόσταση 700-1.000 μέτρων σε ευθεία από τα όριά του, βρίσκονται η σιδηροδρομική γραμμή Θεσσαλονίκης-Ειδομένης και ο Αξιός ποταμός. Επίσης υπάρχει γέφυρα στον Αξιό ποταμό για την οδική σύνδεση Προχώματος-Κουφαλίων αλλά και γενικότερα της περιοχής ανατολικά με την περιοχή δυτικά του Αξιού.
Ιστορία
Στην ονομαζόμενη Τράπεζα Προχώματος βρέθηκε οικισμός της Ύστερης Εποχής του Χαλκού και της Πρώιμης Εποχής του Σιδήρου που κατοικήθηκε μέχρι και τους ιστορικούς χρόνους. Βρίσκεται στην ανατολική όχθη του Αξιού ποταμού και σε απόσταση 1χλμ. από τον οικισμό Πρόχωμα. Ευρήματα μεγάλης αρχαιολογικής αξίας είναι 13 μεγάλα αποθηκευτικά πιθάρια και τα κατάλοιπα μιας πλίνθινης κατασκευής. Η παλαιά ονομασία του χωριού ήταν Δογατζί ή Δογατζή (Ντογαντζή) όπου ζούσαν περίπου 200 μουσουλμάνοι τούρκοι και 50 βούλγαροι εξαρχικοί. Η ονομασία αυτή προέρχονταν από την τουρκική λέξη Ντογάν που σημαίνει γεράκι (λόγω των αρκετών γερακιών στην περιοχή ονομάστηκε το χωριό Ντογαντζή=τόπος με γεράκια). Με τη Συνθήκη της Λωζάνης και την ανταλλαγή πληθυσμών το 1922 οι μέχρι τότε κάτοικοι του Ντογαντζή (κυρίως Τούρκοι) έφυγαν. Το ελληνικό κράτος εγκατέστησε στα σπίτια τους χριστιανούς πρόσφυγες. Στην περιοχή έγιναν οχυρωματικά έργα από τους συμμάχους της Αντάντ και κυρίως από τους Γάλλους κατά την περίοδο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Εξ' αιτίας αυτών των οχυρωματικών έργων μετονομάστηκε το χωριό σε Πρόχωμα. Στο νοτιοανατολικό άκρο του χωριού υπάρχει το σημαντικότερο από τα προαναφερθέντα οχυρωματικά έργα που έχουν απομείνει και το οποίο αποκαλείται από τους κατοίκους του χωριού «πλιντάς». Κοντά σε αυτό έχει κτιστεί εκκλησάκι αφιερωμένο στην Απόδοση της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.
