Ο Δήμος Θεσσαλονίκης είναι ο δεύτερος σε πληθυσμό δήμος της Ελλάδας και ο μόνιμος πληθυσμός του ανέρχεται σε 319.045 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2021 από την ΕΛ.ΣΤΑΤ.. Περιλαμβάνει με το ιστορικό της κέντρο της πόλης της Θεσσαλονίκης και τις περιοχές γύρω από αυτό. Στην έκταση του Δήμου Θεσσαλονίκης βρίσκονται τα κυριότερα αξιοθέατα και μνημεία της Θεσσαλονίκης. Ο Δήμος διαχειρίζεται ένα ευρύ δίκτυο βιβλιοθηκών και πολιτιστικών χώρων, διοργανώνει πολιτιστικές εκδηλώσεις, όπως τα Δημήτρια και κατέχει έναν τηλεοπτικό (TV 100) και δύο ραδιοφωνικούς σταθμούς (FM 100 και FM 100,6).

Ιστορία

Ο Δήμος Θεσσαλονίκης ιδρύθηκε το 1869, στο πλαίσιο της αναβάθμισης της οθωμανικής αυτοκρατορίας με την εισαγωγή νέων διοικητικών μεταρρυθμίσεων στην αναχρονιστική οθωμανική διοίκηση, με πρώτο Δήμαρχο τον Σουλεϊμάν Σουντί μπέη και είκοσι πέντε μουσουλμάνους Δημοτικούς Συμβούλους άνω των είκοσι πέντε ετών με ακίνητη ιδιοκτησία. Το δημαρχείο ευρίσκετο στη σημερινή Οδό Εγνατία και μεταξύ της Βενιζέλου και της Ίωνος Δραγούμη. Μετά την απελευθέρωση της πόλης, το δημαρχείο μετακόμισε απέναντι μέχρι το 1917 όπου και κατεστράφη από την πυρκαγιά. Με το ρυμοτομικό διάταγμα του 1919 προβλέφθηκε η ανέγερση δημαρχείου στην Πλατεία Δικαστηρίων. Το 1941 το δημαρχείο μετακόμισε στο Σιντριβάνι και επί κατοχής επί των οδών Μητροπόλεως και Βενιζέλου μέχρι το 1958 ότε και νοικιάστηκε το Καραβάν Σαράι. Το 1982 ο Δήμος διαιρείται σε πέντε Δημοτικές Ενότητες. Στις 12 Οκτωβρίου 2009 εγκαινιάσθηκε το Νέο Δημαρχιακό Μέγαρο Θεσσαλονίκης, από τον, τότε, Δήμαρχο Θεσσαλονίκης, Βασίλη Παπαγεωργόπουλο. Το 2011, συγχωνεύεται ο Δήμος Τριανδρίας, με το Πρόγραμμα Καλλικράτης.

Διοικητική διαίρεση

Σύμφωνα με το Πρόγραμμα «Καλλικράτης», ο Δήμος Θεσσαλονίκης διαιρείται σε δύο Δημοτικές Ενότητες και σε έξι Δημοτικές Κοινότητες:

Η Δημοτική Ενότητα Θεσσαλονίκης αποτελείται από τις Δημοτικές Κοινότητες Α΄, Β΄, Γ΄, Δ΄ και Ε΄ (τα ομώνυμα δημοτικά διαμερίσματα του Προγράμματος «Καποδίστριας»). Η Δημοτική Ενότητα Τριανδρίας (ο Δήμος Τριανδρίας του Προγράμματος «Καποδίστριας») αποτελείται και ταυτίζεται με την ομώνυμη Δημοτική Κοινότητα.

Πολιτιστικά κέντρα

Υπό τη διαχείριση του Δήμου Θεσσαλονίκης βρίσκονται διάφοροι χώροι πολιτισμού όπως οι εξής:

Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης Κέντρο Αρχιτεκτονικής Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο Δημοτικό Θέατρο "Άνετον" Πολιτιστικό Κέντρο της Β΄ Δημοτικής Κοινότητας (οδός Μοναστηρίου 93) Διεθνές Κέντρο Ψηφιακού Μετασχηματισμού και Ψηφιακών Δεξιοτήτων (διατηρητέο κτίριο παλαιών σφαγείων) Βίλα Πετρίδη (αρχοντικό οδού Αναγεννήσεως) Δημοτική Πινακοθήκη (Κάζα Μπιάνκα) Αλατζά Ιμαρέτ Γενί Τζαμί (παλαιό Αρχαιολογικό Μουσείο) Βίλλα Μορντώχ

Βιβλιοθήκες

Στον Δήμο Θεσσαλονίκης λειτουργεί το πυκνότερο δίκτυο δημοτικών βιβλιοθηκών πανελλαδικά που αποτελείται από 17 βιβλιοθήκες εκ των οποίων οι 6 είναι σχεδιασμένες αποκλειστικά για παιδιά. Υπάρχουν επίσης μία Πρότυπη Σχολική Βιβλιοθήκη, μία Κινητή Παιδική Βιβλιοθήκη, ενώ οι συλλογές των υπολοίπων 9 είναι μικτές:

Κεντρική Δημοτική Βιβλιοθήκη, (Εθνικής Αμύνης 27) Παιδική Βιβλιοθήκη Ξηροκρήνης, (Γρηγορίου Κολωνιάρη 23) Παιδική Βιβλιοθήκη Άνω Πόλης, (Κρίσπου 7) Παιδική Βιβλιοθήκη Δελφών, (Δελφών 208 και Ορεστιάδος 3) Παιδική Βιβλιοθήκη Σταθμού, (Μοναστηρίου 93 Β) Παιδική Βιβλιοθήκη Καλλιθέας, (Αρχαιοτήτων 13) Παιδική Κινητή Βιβλιοθήκη, (Δελφών 208 και Ορεστιάδος 3) Παιδική Βιβλιοθήκη Ορέστου, (Ορέστου 33 και Χαλκιδικής 8) Πρότυπη Σχολική Βιβλιοθήκη, (Κασσάνδρου 17-19) Βιβλιοθήκη Ξηροκρήνης, (Μοναστηρίου 93 Β) Βιβλιοθήκη Άνω Τούμπας, (Λαμπράκη 187) Βιβλιοθήκη Άνω Πόλης, (Κρίσπου 7) Βιβλιοθήκη Κ. Τούμπας "Γιώργος Ιωάννου", (Πυλαίας 59) Βιβλιοθήκη Κωνσταντινουπόλεως, (Κωνσταντινουπόλεως 45) Βιβλιοθήκη Σαράντα Εκκλησιών, (Γεωργίου Βιζυηνού 57) Βιβλιοθήκη Τριανδρίας, (Αμοργού 29) Βιβλιοθήκη Χαριλάου, (Νικάνορος 3)

Δημοτικές εκλογές

2023

Ο προερχόμενος από το ΠΑΣΟΚ - Κίνημα Αλλαγής, αλλά χωρίς επίσημη κομματική στήριξη της υποψηφιότητάς του, Στέλιος Αγγελούδης, αναδείχθηκε νικητής στις δημοτικές εκλογές του 2023. Ο προερχόμενος και επισήμως στηριζόμενος από τη Νέα Δημοκρατία και τότε εν ενεργεία δήμαρχος, Κωνσταντίνος Ζέρβας, έχασε τελικά στον δεύτερο γύρο, παρά την επικράτησή του στον πρώτο. Στον πρώτο γύρο των δημοτικών εκλογών του 2023, στις 8 Οκτωβρίου, από τους 241.518 εγγραμμένους ψήφισαν 98.911 (συμμετοχή 40,95%), ενώ στον δεύτερο γύρο, στις 15 Οκτωβρίου, από τους 241.516 εγγεγραμμένους ψήφισαν 78.669 (συμμετοχή 32,57%).

2019

Στις Δημοτικές Εκλογές του 2019 υπήρξε αριθμός ρεκόρ υποψήφιων για τον Δήμο Θεσσαλονίκης. Ο ανεξάρτητος υποψήφιος Κωνσταντίνος Ζέρβας εκλέχτηκε Δήμαρχος Θεσσαλονίκης με 67% έναντι 33% του Νίκου Ταχιάου στον δεύτερο γύρο των Δημοτικών Εκλογών (2 Ιουνίου 2019).

2014

Στη Θεσσαλονίκη παράλληλα με τον πρώτο γύρο των δημοτικών εκλογών, διεξήχθη και άτυπο δημοψήφισμα, το οποίο η κυβέρνηση επιχείρησε ανεπιτυχώς να το αποτρέψει. Οι Θεσσαλονικείς καταψήφισαν (σε ποσοστό 98,04%) την πρόταση να ιδιωτικοποιηθεί η ΕΥΑΘ. Ο Γιάννης Μπουτάρης κέρδισε δεύτερη θητεία με 58% των ψήφων στο δεύτερο γύρο.

Δήμαρχοι Θεσσαλονίκης

Δήμαρχοι Θεσσαλονίκης έχουν διατελέσει κατά τον τελευταίο ενάμιση αιώνα οι ακόλουθοι: Δήμαρχοι κατά την Οθωμανική Αυτοκρατορία (1869-1912):

Δήμαρχοι μετά την Απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τους Οθωμανούς (1912-1937):

Διορισμένοι Δήμαρχοι κατά τη Δικτατορία Μεταξά και την Κατοχή (1937-1944):

Μεταπολεμικοί Δήμαρχοι της Θεσσαλονίκης (1944-1967):

Αιρετοί Δήμαρχοι Θεσσαλονίκης (1955-1967):

Διορισμένοι Δήμαρχοι κατά την περίοδο της Χούντας των Συνταγματαρχών (1967-1974):

Δήμαρχοι κατά τη Γ΄ Ελληνική Δημοκρατία (1974 έως σήμερα):

Αδελφοποιημένες πόλεις

Ο Δήμος Θεσσαλονίκης έχει αδελφοποιηθεί με τις παρακάτω πόλεις:

Επίσης ο Δήμος Θεσσαλονίκης έχει υπογράψει σύμφωνο φιλίας και συνεργασίας με τις παρακάτω πόλεις:

Παραπομπές

Πηγές

Θεσσαλονίκη: ιστορία της πόλης και του δήμου. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Αλέξανδρος, 2002. 480 σ. Μπουντίδου, Αθανασία [και] Γκιρτζή, Μαρία. Αρχείο Δημάρχων και Δημοτικών Συμβούλων Δήμου Θεσσαλονίκης. Θεσσαλονίκη: Δήμος Θεσσαλονίκης, 2009. 173 σ. Πρόγραμμα Καλλικράτης - ΦΕΚ Α87 της 07/06/2010 Απόφαση 45892 του Υπ. Εσωτερικών, Αποκέντρωσης & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης - ΦΕΚ Β1292 της 11/08/2010

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Δήμος Θεσσαλονίκης – Επίσημος ιστότοπος