Το Διεθνές Αεροδρόμιο Θεσσαλονίκης «Μακεδονία» (συντομογραφίες: IATA: SKG, ICAO: LGTS, ΥΠΑ: ΚΑΘΜ), παλαιότερα γνωστό ως Διεθνής Κρατικός Αερολιμένας Θεσσαλονίκης «Μακεδονία», βρίσκεται 15 χλμ. νοτιοανατολικά από την πόλη της Θεσσαλονίκης, στο Δήμο Θέρμης και το 2008 ήταν το τρίτο σε κίνηση αεροδρόμιο της Ελλάδας. Παλιότερα ονομαζόταν «Κρατικός Αερολιμένας Μίκρας Θεσσαλονίκης», αλλά το 1992 έλαβε το όνομα της Μακεδονίας, ως το μεγαλύτερο σε έκταση γεωγραφικό διαμέρισμα της Ελλάδας. Εξυπηρετεί τοπικές και διεθνείς πτήσεις προς Ευρωπαϊκές χώρες. Λειτουργεί ολόκληρο το 24ωρο ως επιβατικός και εμπορευματικός σταθμός με 14 θέσεις στάθμευσης αεροσκαφών όλων των μεγεθών. Στο αεροδρόμιο στεγάζονται επίσης μοίρες της Πολεμικής Αεροπορίας και η Αερολέσχη Θεσσαλονίκης, η οποία λειτουργεί 24 ώρες την ημέρα και διαθέτει ελαφρά αεροσκάφη προς ενοικίαση.

Ιστορία

Κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου η περιοχή που σήμερα βρίσκεται ο αερολιμένας χρησιμοποιούνταν ως αεροδρόμιο και συνέχισε να λειτουργεί έτσι και στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στη γερμανική κατοχή σημαντικά έργα μείζουσας σημασίας έλαβαν χώρα, όπως η κατασκευή ενός διαδρόμου 600 μέτρων (2.000 πόδια), ενώ το 1947 ο αερολιμένας άρχισε να εξυπηρετεί πολιτική κίνηση για πρώτη φορά. Το 1950 ο ήδη υπάρχων (10/28) διάδρομος ασφαλτοστρώθηκε σε μήκος 1.800 μ. και το 1952 επεκτάθηκε σε μήκος 2.000 μ.. Την ίδια χρονιά ολοκληρώθηκε η κατασκευή του πρώτου αεροσταθμού, με τον πύργο ελέγχου στην οροφή. Ένα χρόνο αργότερα κατασκευάστηκε νέος διάδρομος (16/34). Το 1958 ο διάδρομος 10/28 ανακατασκευάστηκε και επεκτάθηκε σε συνολικό μήκος 2.440 μ. (μήκος πριν την επέκταση στην θάλασσα), ενώ ο διάδρομος 16/34 επεκτάθηκε στα 2.400 μ., το 1972. Το 2004 τέθηκε σε λειτουργία ένας παράλληλος διάδρομος τροχοδρόμησης για τον διάδρομο 16/34. Το Σεπτέμβριο του 1965 κατασκευάστηκε νέος αεροσταθμός σε νέα τοποθεσία (τρέχουσα τοποθεσία). Στη περίοδο μεταξύ 1968 και 1973, ο αεροσταθμός επεκτάθηκε, με την κατασκευή ενός δευτέρου ορόφου και του πρώτου ανισόπεδου κόμβου στον αυτοκινητόδρομο. Ο πύργος ελέγχου καταστράφηκε από τον σεισμό της Θεσσαλονίκης το 1978, και για αυτό το λόγο κατασκευάστηκε ένας νέος σε τοποθεσία διαφορετική από τον κύριο αεροσταθμό. Η επόμενη επέκταση του αεροσταθμού έλαβε χώρα σε δύο στάδια, με τα έργα να ξεκινούν το 1991 και το 1993 αντίστοιχα. Ο Δήμος Θεσσαλονίκης, ως Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης το 1997, ανέλαβε έργα για την αισθητική αναβάθμιση, ανακαίνιση, εκσυγχρονισμό και αναδιοργάνωση των χώρων του αερολιμένα. Ο αεροσταθμός έλαβε τη παρούσα μορφή του, όταν επιπλέον 19.000 μ2 προστέθηκαν στο δυτικό και το ανατολικό του τμήμα, με τα έργα να ολοκληρώνονται το Νοέμβριο του 2000 και τον Ιούνιο του 2003 αντίστοιχα. Η δυτική επέκταση περιελάμβανε τη διεύρυνση του χώρου διεθνών αναχωρήσεων (νέα περιοχή εκτός Σένγκεν), συμπεριλαμβανομένων νέων διοικητικών γραφείων, νέο ιατρείο και το νέο σταθμό ελέγχου των Ολυμπιακών Αερογραμμών. Η ανατολική επέκταση περιελάμβανε νέο χώρο ελέγχου ταξιδιωτών (check-in), νέους χώρους αναμονής και επιπλέον διοικητικά γραφεία για τις αεροπορικές εταιρείες. Σήμερα ο αεροσταθμός έχει συνολική επιφάνεια 32.000 μ2. Τέλος, κατά τη διάρκεια 2004-2006 κατασκευάστηκε ο νέος κόμβος από την εθνική οδό στο επίπεδο της εισόδου των αναχωρήσεων, και επίσης δημιουργήθηκαν νέοι χώροι στάθμευσης για αυτοκίνητα, λεωφορεία και ταξί. Το 1992 η ονομασία του αεροδρομίου άλλαξε από «Μίκρα» σε «Μακεδονία». Τον Ιούνιο 2015, πραγματοποιήθηκε ένα σημαντικό γεγονός στην ιστορία του αεροδρομίου και της ελληνικής αεροπορίας. Η SkyGreece Airlines πραγματοποίησε τη πρώτη της υπερατλαντική πτήση από το Τορόντο του Καναδά με ενδιάμεση στάση στη Βουδαπέστη, λόγω περιορισμών του διαδρόμου στη Θεσσαλονίκη. Η πτήση αυτή ήταν προγραμματισμένη να πραγματοποιείται μία φορά κάθε εβδομάδα, αλλά η SkyGreece διέκοψε όλες της τις πτήσεις στα τέλη Αυγούστου 2015 εξ' αιτίας έλλειψης πόρων και ρίχνοντας την ευθύνη στους κεφαλαιακούς ελέγχους. Το Δεκέμβριο 2015 οριστικοποιήθηκε η ιδιωτικοποίηση του Αερολιμένα Θεσσαλονίκης μαζί με άλλους 13 περιφερειακούς αερολιμένες της Ελλάδος, με την υπογραφή της συμφωνίας μεταξύ της κοινοπραξίας Fraport AG/Ομίλου Κοπελούζου και του Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου. Σύμφωνα με το περιεχόμενο της συμφωνίας, η κοινοπραξία θα διαχειρίζεται τα 14 αεροδρόμια για 40 χρόνια. Η έναρξη παραχώρησης έγινε στις 11 Απριλίου 2017.

Εγκαταστάσεις

Αεροσταθμοί

Τα κτήρια των αεροσταθμών αποτελούνται από τρία επίπεδα. Το νέο κτήριο αεροσταθμού που παραδόθηκε το 2020, ονομάζεται Τ2 και το παλαιότερο ονομάζεται Τ1. Τα επίπεδα εδάφους εξυπηρετούν μόνον αφίξεις και χωρίζονται σε δύο τμήματα: διεθνείς αφίξεις/εκτός Σένγκεν και εσωτερικές αφίξεις/εντός Σένγκεν. Ο αεροσταθμός Τ1 διαθέτει 3 ζώνες παραλαβής αποσκευών και ο αεροσταθμός Τ2 διαθέτει 4 ζώνες παραλαβής αποσκευών. Ο πρώτος όροφος εξυπηρετεί αποκλειστικά αναχωρήσεις και περιλαμβάνει επίσης εμπορικό κέντρο. Στο επίπεδο αυτό υπάρχουν 44 μετρητές check-in (28 στο Τ2 και 16 στο Τ1), 12 σημεία ασφαλείας και ελέγχου του αεροδρομίου για τους αναχωρούντες επιβάτες, χώροι αναμονής, μπαρ, καταστήματα πώλησης καπνού, καφετέριες, εστιατόρια, διάφορα γραφεία εταιρειών και 24 πύλες αναχώρησης. Ο αεροσταθμός Τ2 διαθέτει 12 πύλες αναχώρησης, με νούμερα 01 - 12, για εσωτερικές πτήσεις ή διεθνείς πτήσεις εντός Σένγκεν, ενώ ο Τ1 διαθέτει επιπλέον 12 πύλες αναχώρησης, με νούμερα 13 - 24, εκ των οποίων οι 2 πύλες αναχώρησης, με νούμερα 13 - 14, είναι για εσωτερικές πτήσεις ή διεθνείς πτήσεις εντός Σένγκεν, 4 πύλες αναχώρησης, με νούμερα 15 - 18, είναι εναλλασσόμενες πύλες αναχώρησης όπου ανάλογα με τις ανάγκες χρησιμοποιούνται είτε για εσωτερικές πτήσεις ή διεθνείς εντός Σένγκεν πτήσεις είτε για διεθνείς εκτός Σένγκεν πτήσεις και 6 πύλες αναχώρησης, με νούμερα 19 - 24, για διεθνείς εκτός Σένγκεν πτήσεις. Στο δεύτερο όροφο υπάρχουν εστιατόρια και μερικά μπαρ με θέα τους διαδρόμους. Επιπλέον, πέρα από το κατάστημα αφορολογήτων ειδών, υπάρχουν καταστήματα πώλησης παραδοσιακών προϊόντων, χρυσαφικών, αξεσουάρ και ένδυσης. Οι επιβάτες μπορούν να χρησιμοποιήσουν το δωρεάν Wi-Fi δίκτυο με την ονομασία Fraport-Free, τα μηχανήματα φόρτισης κινητών συσκευών και τα καροτσάκια μεταφοράς αποσκευών. Υπάρχει επίσης γραφείο του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού. Ταχυδρομείο και τα μηχανήματα αυτόματης ανάληψης χρημάτων βρίσκονται στο χώρο αναχωρήσεων. Τέλος υπάρχουν αρκετές εταιρείες ενοικίασης οχημάτων. Υπάρχουν δύο χώροι αναμονής επιβατών:

Aegean Club Lounge, το οποίο χρησιμοποιείται από τους επιβάτες των Aegean Airlines και Olympic Air και τα χρυσά μέλη της Star Alliance.Αίθουσα Μανώλης Ανδρόνικος, από την Skyserv

Αερολέσχη

Ο αερολιμένας είναι επίσης έδρα της Αεροπορικής Ακαδημίας «Αίολος» και της Αερολέσχης Θεσσαλονίκης. Και οι δύο προσφέρουν μαθήματα εκμάθησης για πιλότους.

Διάδρομοι

Ο αερολιμένας διαθέτει δύο διαδρόμους (10/28 και 16/34) και δύο διαδρόμους τροχιοδρόμησης. Υπάρχουν 22 θέσεις για μικρού τύπου αεροσκάφη και περίπου 20 για ελαφρά.

Επέκταση διαδρόμου 10/28

Το έργο περιελάβανε την επέκταση του διαδρόμου προσαπογείωσης 10/28 εντός της θάλασσας. Κατά τη διάρκεια του σχεδιασμού του έργου, 80 Έλληνες και 5 Δανοί πολιτικοί μηχανικοί και επιστήμονες άλλων ειδικοτήτων εργάστηκαν επί του έργου. Ο διάδρομος προσγειώσεων και ο διάδρομος τροχοδρόμησης επεκτάθηκαν κατά 1.150 μ., 1.000 μέτρα μέσα στη θάλασσα και επιπλέον απόσταση ασφαλείας 150 μ., με το διάδρομο να έχει συνολικό τελικό μήκος 3.440 μέτρα. Ο νέος διάδρομος και τμήματα του διαδρόμου τροχοδρόμησης εξοπλίστηκαν με τον κατάλληλο φωτισμό και τα συστήματα ελέγχου τα οποία θα βρίσκονται επιπλέον 750 μ. στη θάλασσα. Το έργο υπεγράφη στις 31 Οκτωβρίου 2005 και η ημερομηνία ολοκλήρωσης είχε οριστεί αρχικά τον Ιούλιο του 2011, αλλά εξ' αιτίας οικονομικών προβλημάτων της κατασκευάστριας εταιρείας, αντιδράσεις περιβαλλοντικών οργανώσεων και κατοίκων της περιοχής, οι οποίοι φοβούνται πιθανούς οικολογικούς κινδύνους με την επέκταση της στεριάς εντός θαλάσσης, το έργο έμεινε πίσω. Τελικά ολοκληρώθηκε στις 31 Μαρτίου 2019, μετά από καθυστέρηση τουλάχιστον 8 ετών και τεράστια αύξηση του συνολικού κόστους. Παραδόθηκε για επιβατική χρήση 11 Σεπτεμβρίου 2020 στις 07.45 το πρωί μετά από 15 χρόνια που ήταν κλειστός λόγω εργασιών επέκτασης του. Η επέκταση του διαδρόμου επιτρέπει την προσγείωση μεγαλύτερων αεροσκαφών και υπερατλαντικών πτήσεων και αύξησε την ασφάλεια, μιας και τα αεροσκάφη θα έχουν μεγαλύτερη ευελιξία και οπτική επαφή σε μέρες με κακές καιρικές συνθήκες καθώς θα διαθέτει και σύστημα ILS. Επιπλέον, τον Ιανουάριο του 2019 ανακοινώθηκε πως από τον Οκτώβριο του 2019 θα ισχύσουν νέες διαδικασίες προσέγγισης αεροσκαφών μέσω του σύγχρονου συστήματος πλοήγησης PBN (Performance Based Navigation), το οποίο χρησιμοποιεί δορυφορικό σήμα για την ασφαλή καθοδήγηση & προσγείωση των αεροσκαφών, αντί για ραδιοϋποβοηθήματα στο έδαφος. Δεν έχει αποσαφηνιστεί ακόμα εάν οι προσεγγίσεις θα γίνονται μέσω RNAV/LNAV ή RNP(GNSS). Ωστόσο, σύμφωνα με το EGNOS , από τις 31/12/2019 η προσέγγιση στο διάδρομο 34 γίνεται μέσω LPV (υποκατηγορία του PBN), κάτι το οποίο δύναται (θεωρητικά) να μειώσει σημαντικά το κρίσιμο υψόμετρο (Decision Height, "minimums") σε επίπεδα ILS-CATI. Οι νέες αυτές τεχνολογίες βοηθούν σημαντικά την προσγείωση των αεροσκαφών στο διάδρομο 34 σε συνθήκες χαμηλής νέφωσης, από τη στιγμή που το επίγειο σύστημα αυτόματης προσγείωσης ILS-CATII είναι εγκατεστημένο μόνο στο διάδρομο 16.

Έργα κατά τη διάρκεια παραχώρησης του αεροδρομίου στη Fraport-Greece

Στις 22 Μαρτίου 2017, η Fraport-Greece παρουσίασε τα σχέδια όλων των αεροδρομίων, μεταξύ αυτών και του αεροδρομίου Θεσσαλονίκης. Οι εργασίες που πραγματοποιήθηκαν στo αεροδρόμιo με την ανάληψη της λειτουργίας τους από τη Fraport Greece ήταν οι ακόλουθες:

Γενικός καθαρισμός Βελτίωση του φωτισμού και της σηματοδότησης στους εσωτερικούς (τερματικοί σταθμοί) και εξωτερικούς χώρους των αεροδρομίων (χώρος στάθμευσης αεροσκαφών-διάδρομοι προσγείωσης-απογείωσης). Αναβάθμιση και βελτίωση των εγκαταστάσεων υγιεινής. Βελτίωση παρεχόμενων υπηρεσιών συμπεριλαμβανομένης δωρεάν σύνδεσης με το διαδίκτυο (WiFi). Εργασίες για τη βελτίωση της πυρασφάλειας σε όλους τους χώρους του αεροδρομίου. Νέος πυροσβεστικός σταθμός Επέκταση της εγκατάστασης επεξεργασίας λυμάτων ή σύνδεση με το δημοτικό δίκτυο Ενώ το Δεκέμβριο του 2020, ολοκληρώθηκαν από τη Fraport Greece τα ακόλουθα έργα:

Επέκταση τερματικού σταθμού κατά 30.988 m2 και δημιουργία νέας πρόσβασης Ανακαίνιση του υπάρχοντος τερματικού σταθμού Αναδιοργάνωση του χώρου στάθμευσης των αεροσκαφών Ανακαίνιση του οδοστρώματος στους χώρους προσγείωσης-απογείωσης-στάθμευσης αεροσκαφών Εγκατάσταση συστήματος «HBS inline screening» για τον έλεγχο των αποσκευών 47% αύξηση των σταθμών Check-in (από 30 σε 44) 75% αύξηση των ζωνών παραλαβής αποσκευών (από 4 σε 7) 50% αύξηση του συνολικού αριθμού πυλών (από 16 σε 24) Διπλασιασμός των σημείων ασφαλείας και ελέγχου του αεροδρομίου (από 6 σε 12)

Προορισμοί

Κίνηση επιβατών και φορτίων

Μεταξύ του 1994 και του 2010, το αεροδρόμιο Μακεδονία γνώρισε αύξηση της κίνησης επιβατών κατά 76%, από 2,2 εκατομμύρια το 1994 σε 3,9 εκατομμύρια το 2010. Μεταξύ του 2003 και του 2008 υπήρξε αύξηση του αριθμού επιβατών κατά 19,1% από 3,5 εκατομμύρια σε 4,2 εκατομμύρια που αποτελεί και το ρεκόρ. Εκτός από επιβάτες, από το αεροδρόμιο Μακεδονία διακινήθηκαν 8.200 τόνοι φορτίου το 2010, που αποτελεί σημαντική πτώση σε σχέση με τους 21.400 τόνους το 1997.

Σύνδεση με την πόλη

Το Αεροδρόμιο συνδέεται με τον Σιδηροδρομικό Σταθμό Θεσσαλονίκης, το Σταθμό Υπεραστικών Λεωφορείων «Μακεδονία», το ΚΤΕΛ Χαλκιδικής και με τον Ανατολικό Σταθμό Μετεπιβίβασης ΙΚΕΑ μέσω λεωφορειακών γραμμών του ΟΑΣΘ. Έχει προβλεφθεί μελλοντικός σταθμός στο Μετρό Θεσσαλονίκης, μέσω υπέργειας επέκτασης της κατασκευαζόμενης επέκτασης της Καλαμαριάς.

Ατυχήματα και συμβάντα

Στις 15 Ιουνίου 2013 ένα Boeing 737-800 της AMC Airlines με νηολόγιο SU-BPZ, που πραγματοποιούσε την πτήση 921 για την Astra Airlines, από το Νοβοσιμπίρσκ της Ρωσίας προς τη Θεσσαλονίκη, με 160 επιβαίνοντες, προσγειώθηκε στον διάδρομο 16 αλλά τον υπερέβη στο τέλος του κατά περίπου 110 μέτρα και σταμάτησε σε μαλακό έδαφος με πλήρη φρένα. Δεν σημειώθηκαν τραυματισμοί, ενώ το αεροσκάφος υπέστη ελαφριές ζημιές. Στις 4 Ιουλίου 2000, αεροσκάφος τύπου Tupolev Tu-154 με νηολόγιο HA-LCR, που πραγματοποιούσε τη ναυλωμένη πτήση 262 για λογαριασμό της Malev, προσγειώθηκε με το κοίλο μέρος του. Το πλήρωμα είχε ξεχάσει να κατεβάσει το σύστημα προσγείωσης και το αεροσκάφος γλίστρησε για 400 μέτρα στον διάδρομο. Χάρη στην εύρωστη κατασκευή του αεροσκάφους και την υψηλή θέση του κινητήρα, το αεροσκάφος μπόρεσε να πετάξει ξανά, καθώς οι πιλότοι έδωσαν πλήρη ώθηση. Πραγματοποίησε κύκλο πάνω από το αεροδρόμιο, ενώ το πλήρωμα χαμήλωσε το σύστημα προσγείωσης και προσγειώθηκε με ασφάλεια. Δεν υπήρχαν τραυματισμοί. Κρίθηκε οικονομικά ανώφελο για το αεροσκάφος να επανακατασκευαστεί, και έτσι αυτό παραμένει ακόμη στο χώρο, αν και τα σήματα της εταιρείας έχουν ξεθωριάσει και τμήματα του έχουν απομακρυνθεί. Στις 17 Δεκεμβρίου 1997, η πτήση 241 της Aerosvit, ένα Yakovlev Yak-42, που πραγματοποιούσε τη πτήση μεταξύ της Οδησσού και Θεσσαλονίκης, έχασε την επαφή με τον έλεγχο εναέριας κυκλοφορίας και κατά τη διάρκεια δεύτερης απόπειρας προσγείωσης το αεροσκάφος συνετρίβη στα Πιέρια Όρη, κοντά στον Όλυμπο. Το σύνολο των 70 επιβαινόντων, 41 εκ των οποίων Έλληνες, σκοτώθηκαν. Στις 12 Αυγούστου 1997, η πτήση 171 των Ολυμπιακών Αερογραμμών, ένα Boeing 727-230 με νηολόγιο SX-CBI προερχόμενο από το Διεθνές Αεροδρόμιο Ελληνικού, υπερέβη το διάδρομο και παρεκτράπηκε, άλλως θα έπεφτε στη θάλασσα. Κανένας από τους 35 επιβαίνοντες δεν σκοτώθηκε, αλλά το αεροσκάφος καταστράφηκε ολοσχερώς.

Παραπομπές

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επίσημη ιστοσελίδα του αερολιμένα