Το Φίλυρο είναι κωμόπολη, που βρίσκεται βόρεια της Θεσσαλονίκης και απέχει από το κέντρο της 10 χιλιόμετρα. Το μέσο σταθμικό υψόμετρο είναι στα 400 μέτρα ενώ η ψηλότερη κορυφή φτάνει τα 550 μέτρα. Οι λαγκαδιές, το δρυοδάσος και τα μονοπάτια του αποδεικνύουν τη μοναδικότητα του Φιλύρου, η οποία συνίσταται στη μεγάλη ποικιλία βλάστησης.

Ιστορία

Το Φίλυρο ήταν ένα φτωχό τουρκοχώρι. Οι κάτοικοι μεταφέρθηκαν εδώ από τα βάθη της Μικράς Ασίας κατά τη διάρκεια της τουρκικής κατοχής. Επίσης το Φίλυρο (Γιάλετζικ) πριν από την εγκατάσταση των Μικρασιατών και Ποντίων Ελλήνων προσφύγων υπήρξε παραθεριστικό μέρος Τούρκων. Οι Τούρκοι αποχώρησαν αμέσως μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης το 1912-1913. Απομεινάρια της τουρκικής παρουσίας ήταν ένα τζαμί, μερικά σπίτια του χωριού και η ονομασία του, Γιάλετζικ. Η ονομασία του σχετίζεται πιθανότατα με το καλό κλίμα και τα δασωμένα βουνά του, δεδομένου ότι στα τούρκικα Γιαϊλά σημαίνει παραθέριση. Το 1914 φτάνουν και εγκαθίστανται στο Φίλυρο τρεις μεγάλες οικογένειες από διάφορα μέρη του Πόντου και του Καυκάσου, αλλά κυρίως από την επαρχία του Καρς. Οι οικογένειες αυτές είναι πρόγονοι των σημερινών Φιλυριωτών. Προτίμησαν το βουνό, το Γιάλετζικ, επειδή επικοινωνούσε με τη Θεσσαλονίκη και τα γύρω χωριά. Οι πρώτοι δρόμοι κατασκευάζονται γύρω στα 1917-1918 με τη βοήθεια των Άγγλων, για την κάλυψη των αναγκών του στρατού. Οι δρόμοι παρέμειναν χωματόδρομοι ως το 1950 οπότε έγινε χαλικόστρωση. Το 1967-1968 κατασκευάζεται άσφαλτος και το χωριό ηλεκτροδοτείται. Όσον αφορά την ύδρευση, η τροφοδότηση με νερό γίνονταν από το τουρκικό δίκτυο. Επίσης, υπήρχαν πολλά πηγάδια, ρεματιές και πηγές που ανάβλυζαν πόσιμο νερό. Λόγω των γεωτρήσεων τα νερά εξαντλήθηκαν. Οι αποδόσεις των χωραφιών ήταν πολύ μικρές αφού ο τόπος δε διέθετε γόνιμες εκτάσεις. Παράλληλα αναπτύχθηκε αξιόλογη κτηνοτροφία. Σταδιακά οι συνθήκες διαβίωσης βελτιώθηκαν. Ωστόσο πρόβλημα αποτελούσε για πολλά χρόνια η έλλειψη ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Παρά τις δυσκολίες εκείνων των εποχών, τη θερινή εποχή κάθε Κυριακή και γιορτή στήνονταν χοροί στην πλατεία και στο δάσος του χωριού που κρατούσαν ως το βράδυ.

Σήμερα

Το Φίλυρο μαζί με το Ασβεστοχώρι, την Εξοχή, τον Χορτιάτη, το Πανόραμα και την Πυλαία αποτελούν τον Δήμο Πυλαίας-Χορτιάτη. Ο πληθυσμός του Φιλύρου ανέρχεται στα 9,998 (απογραφή πληθυσμού-κατοικιών 2017). Ελάχιστοι σήμερα ασχολούνται με τη γεωργία και την κτηνοτροφία και οι περισσότεροι είναι εργαζόμενοι στο δευτερογενή και τριτογενή τομέα. Έχει τρία νηπιαγωγεία, δύο δημοτικά σχολεία , γυμνάσιο και λυκειο. Το κοσμεί μία μεγαλοπρεπής εκκλησία, ο Ιερός Ναός του Αγίου Γεωργίου και μικρά εκκλησάκια όπως ο Προφήτης Ηλίας και ο Όσιος Νικάνορας. Το χωριό έχει τακτική αστική συγκοινωνία με τη γραμμή 64(και τις υπογραμμές 64Α, 64Β, 64Ε και 64Κ) του ΟΑΣΘ που ξεκινάει από το Νέο Σταθμό Θεσσαλονίκης και φτάνει μέσω Νεάπολης στο Φίλυρο. Στην πλατεία και το δάσος του χωριού υπάρχουν πολλές ταβέρνες με εκλεκτές γεύσεις. Στο Φίλυρο προγραμματίζεται από δωρεά του ιδρύματος Νιάρχου παιδιατρικό νοσοκομείο και υπολογίζεται ότι θα είναι έτοιμο τον Οκτώβριο του 2024.

Παραπομπές