Το Γιρομέρι (γνωστό και ως Γηρομέρι) είναι χωριό του δήμου Φιλιατών, στη Θεσπρωτία της περιφέρειας Ηπείρου. Σύμφωνα με την απογραφή του 2021, ο πληθυσμός του ανέρχεται στους 54 κατοίκους.

Γενικά και ιστορικά στοιχεία

Το Γιρομέρι είναι κτισμένο στους πρόποδες του Φαρμακοβουνίου, σε υψόμετρο 280 μέτρων και απέχει 4 χλμ από τις Φιλιάτες. Αποτελεί παραδοσιακό οικισμό με πέτρινες κατοικίες και πλακόστρωτους δρόμους με κλιμακωτά σοκάκια, ο οποίος απλώνεται σε μεγάλη έκταση. Παλαιότερα ανήκε στην άλλοτε επαρχία Φιλιατών. Από το 1999 έως το 2010 σύμφωνα με την τότε διοικητική διαίρεση της Ελλάδας αποτελούσε έδρα κοινότητας του δήμο Φιλιατών. Από 1 Ιανουαρίου 2011 αποτελεί έδρα της ομώνυμης τοπικής κοινότητας, της δημοτικής ενότητας Φιλιατών, του ομώνυμου δήμου. Εκκλησιαστικά υπάγεται στη Μητρόπολη Παραμυθίας, Φιλιατών, Γηρομερίου και Πάργας. Η εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στα Εισόδια της Θεοτόκου, οπότε στις 21 Νοεμβρίου πραγματοποιείται πανηγύρι, όπως και το Δεκαπενταύγουστο.

Μονή Γηρομερίου

Πολύ κοντά στο χωριό βρίσκεται η ιστορική Μονή Γηρομερίου, που ιδρύθηκε στις αρχές του 14ου αιώνα από τον Όσιο Νείλο τον Εριχιώτη. Χρημάτισε έδρα Πατριαρχικής Εξαρχίας και Επισκοπής. Το καθολικό της μονής αποτελείται από έναν ναό τετρακίονο σταυροειδή εγγεγραμμένο μετά τρούλου.

Έθιμα

Τη Δευτέρα του Πάσχα, στο κοιμητήριο του χωριού συγγενείς των νεκρών τραγουδούν πάνω από τους τάφους τους συνοδεία μουσικής. Το τελευταίο μέρος του εθίμου περιλαμβάνει χορό έξω από το νεκροταφείο και έπειτα τραγούδι και χορό στις γειτονιές και τα σπίτια με φαγοπότι.

Κινηματογράφος

Το 1975, γυρίστηκε ένα ντοκιμαντέρ μικρού μήκους για το έθιμο της Δευτέρας του Πάσχα στο χωριό με τίτλο "Γηρομέρι", το οποίο συμμετείχε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, αλλά απορρίφθηκε από την Προκριματική Επιτροπή.

Πρόσωπα

Στο Γιρομέρι γεννήθηκαν ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Γεώργιος Βουγίδης (1889-1966), καθώς και ο πρώην υπουργός Αλέκος Παπαδόπουλος. Ακόμη, από το χωριό κατάγονται ο γενικός γραμματέας του Υπουργείου Υγείας Ιωάννης Κωτσιόπουλος και η ηθοποιός Έλλη Τρίγγου.

Παραπομπές

Πηγές

Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Larousse Britannica" τομ.17ος, σελ.344 Δήμος Φιλιατών - Γιρομέρι ΕΜΠ - Νομός Θεσπρωτίας, Ορεινά Δημοτικά και Κοινοτικά Διαμερίσματα - Δ.Δ. Γιρομερίου

Βιβλιογραφία

Γουήλ - Μπαδιεριτάκη, Άννα, Η παραδοσιακή φορεσιά από το Γιρομέρι θεσπρωτίας και τα κοσμήματά της, Ηπειρωτική Εστία, 1977

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Ιερά Μονή Γηρομερίου