Η Αμπελιά είναι χωριό και έδρα ομώνυμης τοπικής κοινότητας, της δημοτικής ενότητας (τέως δήμου) Παραμυθιάς, του δήμου Σουλίου, της περιφερειακής ενότητας (τέως νομού) Θεσπρωτίας, στην περιφέρεια Ηπείρου, σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης. Πριν το σχέδιο Καποδίστριας και το πρόγραμμα Καλλικράτης, ανήκε στην επαρχία Σουλίου του νομού Θεσπρωτίας, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Ηπείρου.

Μέχρι το 1958 ο οικισμός ονομαζόταν Δράγανη.

Γεωγραφία

Η Αμπελιά είναι πεδινός οικισμός στο νοτιοκεντρικό τμήμα του νομού Θεσπρωτίας. Βρίσκεται στις βορειοδυτικές υπώρειες του υψώματος «Δάφνη» (508 μ.) και νότια της μικρής λίμνης Προντάνης, νοτιοδυτικά της Παραμυθιάς και σε μέσο σταθμικό υψόμετρο 250. Aπέχει 25 χλμ. περίπου ΝΑ. της Ηγουμενίτσας.

Τοπική κοινότητα

Η τοπική κοινότητα Αμπελιάς είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός ημιορεινός οικισμός, με έκταση 26,175 χμ² (2011). Περιλαμβάνει και τους οικισμούς Άγιος Παντελεήμονας και Ράπι.

Πληθυσμός

(σε παρένθεση ο πληθυσμός της τοπικής κοινότητας)

Διοικητικές μεταβολές μέχρι τον «Καλλικράτη»

Ο οικισμός αναγνωρίστηκε το 1919 ως Δράγανη και ορίστηκε έδρα της ομώνυμης κοινότητας του νομού Ιωαννίνων. Το 1937 υπήχθη στον νομό Θεσπρωτίας και το 1958 μετονομάστηκε σε Αμπελιά. Με το ΦΕΚ 244Α – 04/12/1997 αποσπάστηκε από την κοινότητα Αμπελιάς και προσαρτήθηκε στον δήμο Παραμυθιάς. Με το ΦΕΚ 87Α – 07/06/2010 αποσπάστηκε από τον δήμο Παραμυθιάς και προσαρτήθηκε στον δήμο Σουλίου.

Ιστορικά στοιχεία

Από την περιοχή της Αμπελιάς που, τότε, ονομαζόταν Δράγανη καταγόταν η μεγάλη οικογένεια των Μποτσαραίων. Μάλιστα, είχαν εγκατασταθεί στη θέση «Σούλθι» με τα κοπάδια τους. Το Σούλθι, με τους αλλεπάλληλους περιμετρικούς λόφους, ήταν ένα φυσικό οχυρό, που προσέφερε κάποια ασφάλεια από τους τουρκαλβανούς της περιοχής.

Αξιοθέατα

Η εκκλησία Κοίμησης της Θεοτόκου στο νότιο τμήμα του οικισμού Τα ιστορικά ξωκκλήσια της Αγίας Βαρβάρας και του Αγίου Γεωργίου Η λίμνη Προντάνη, βόρεια του οικισμού, σταθμός ορνιθολογικής παρατήρησης

Παραπομπές

Πηγές

Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 2006 (ΠΛΜ) Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, 1963 (ΠΛ) Περιοδικό «Διακοπές», εκδ. Δ.Ο.Λ., 2010 Οργανισμός εκδόσεων «Ελλάδα», χάρτες (Βαρελάς)