Ο Τράγιλος είναι χωριό του Δήμου Βισαλτίας στον νομό Σερρών. Σύμφωνα με την απογραφή 2021 έχει πληθυσμό 417 κατοίκους, ενώ σύμφωνα με την απογραφή 2011 είχε πληθυσμό 477 κατοίκους. Κοινοτάρχης είναι η Μαργαρίτα Κάργιου. Ιερέας της ενορίας ο π. Δημήτριος Κουρτίδης.

Ιστορία

Το 1923 εγκαταστάθηκαν 71 οικογένειες Θρακιωτών προσφύγων (281 άτομα), με καταγωγή από τα χωριά Κασμασά ή Κασίμπασα (Ασήμη), Σιγλή (Σίγλαι), Θυμίτκιοϊ (Ευθύμιον), Τατάρκιοϊ (Τάρφη) και Κεστρίτσα ή Καστρίτσα (Σύρμος) της Ανατολικής Θράκης. Την δεκαετία του '40, εγκαταστάθηκαν στον οικισμό και δύο οικογένειες Σαρακατσάνων, ολοκληρώνοντας την διαμόρφωση του γηγενούς υποστρώματος του σημερινού πληθυσμού του χωριού. Ο Τράγιλος ουσιαστικά αποτελείται από 2 οικισμούς, καθώς αργότερα διαμορφώθηκε ο Κάτω Τράγιλος, ή Συνοικισμός Ζωγράφου, και σε αντίστιξη με τον Πάνω Τράγιλο. Η ονομασία προήλθε από τον πρώτο κάτοικο του συνοικισμού, που λεγόταν Ζωγράφος. Το πάνω χωριό αποτέλεσε και το πρώτο σημείο εγκατάστασης, και είναι χτισμένο σε λόφο. Ο οικισμός του Τραγίλου, πήρε την ιδρυτική του ονομασία, Τσερκέζκιοϊ (ή και Τσερκέζ Μαχαλά), από τον οικισμό που υπήρχε πριν την ανταλλαγή πληθυσμών ανατολικότερα του χωριού στο σημερινό αγρόκτημα Τραγίλου, και ο οποίος κατοικούνταν από πληθυσμό Τσερκεζάδων. Μάλιστα σύμφωνα με τα απογραφικά στοιχεία του Βούλγαρου Βασίλι Καντσώφ το 1900 υπήρχαν εκεί 20 κάτοικοι. Το σημερινό όνομα, προήλθε από την αρχαία πόλη της Τραγίλου, η οποία αποδόθηκε στον οικισμό στα πλαίσια μίας εμφατικής αρχαιολατρίας που χαρακτήρισε το ελληνικό κράτος κατά την τότε μετονομασία των οικισμών υπό το σκεπτικό ότι θεωρούνταν πως βρισκόταν στην περιοχή.

Κοινότητα, Υπαγωγή και Διοικητική Ιστορία

Κοινότητα και Υπαγωγή

Ο Τράγιλος αποτελεί έδρα Κοινότητας, της οποίας Κοινοτάρχης είναι η Μαργαρίτα Κάργιου, εκλεγμένη για το διάστημα 2024-29 με την δημαρχεύουσα παράταξη της Βάνας Πλιάκου. Κοινοτικοί Σύμβουλοι του Κοινοτικού Συμβουλίου Τραγίλου διατελούν οι Δοξάκης Σαββόπουλος (παράταξη Βάνας Πλιάκου) και Στέφος Παυλίδης (παρ. Αθανασίου Μασλαρινού). Υπάγεται στην Αντιδημαρχία του Αντιδημάρχου Δημοτικής Ενότητας Τραγίλου Ιωάννη Δεληκωνσταντά, η οποία και εδρεύει και στο κεφαλοχώρι της περιοχής, την Μαυροθάλασσα, και στην Δημαρχία της Δημάρχου της Βισαλτίας Βάνας Πλιάκου, η οποία και εδρεύει και στην κωμόπολη της επαρχίας, την Νιγρίτα. Επίσης, υπάγεται στην Αντιπεριφέρεια του Αντιπεριφερειάρχη Σερρών Παναγιώτη Σπυρόπουλου, η οποία και εδρεύει και στην πόλη της περιοχής, τις Σέρρες, και στην Περιφέρεια του Περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας, Αποστόλου Τζιτζικώστα, η οποία και εδρεύει και στο ευρύτερο κέντρο της περιοχής, την Θεσσαλονίκη. Γεωγραφικά, ο Τράγιλος υπάγεται στον Νομό Σερρών και στην ιστορική περιοχή της Μακεδονίας, στην Βόρεια Ελλάδα. Άλλα κοντινά κέντρα της περιοχής είναι η Ασπροβάλτα (Θεσσαλονίκης) και η Τούζλα (Καβάλας).

Διοικητική Ιστορία

Ο Τράγιλος παλιότερα αποτελούσε κοινότητα που συστάθηκε το 1953 με απόσπαση από την Κοινότητα Μαυροθαλάσσης. Ιδρυτικός πρόεδρος της Κοινότητας, διετέλεσε ο Αθανάσιος Σιάννης. Το 1999 με το πρόγραμμα Καποδίστριας συνενώθηκε με άλλες κοινότητες της περιοχής, που αποτέλεσαν στη συνέχεια τα δημοτικά διαμερίσματα του δήμου, στον ομώνυμο Δήμο Τραγίλου. Με την εφαρμογή του προγράμματος Καλλικράτης το 2011 εντάχθηκε στο νέο δήμο Βισαλτίας.

Αρχές και Υπηρεσίες

Το κοντινότερο Κέντρο Υγείας της περιοχής είναι το Κ.Υ. Μαυροθάλασσας, ενώ το κοντινότερο Νοσοκομείο το Γενικό Νοσοκομείο Σερρών. Η κοντινότερη αστυνομική αρχή της περιοχής είναι το Γ.Τ.Α. της Μαυροθάλασσας (Γραφείο Τοπικού Αστυνόμου Μαυροθάλασσας), ενώ το κοντινότερο τμήμα το Αστυνομικό Τμήμα Νιγρίτας. Η κοντινότερη πυροσβεστική αρχή είναι το Πυροσβεστικό Κλιμάκιο Νιγρίτας. Παλαιότερα, στον οικισμό λειτουργούσε ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Τραγίλου. Στο χωριό λειτουργούν και κάποιες υπηρεσίες, συγκεκριμένα στο πάνω χωριό Μπακάλικο-Πρατήριο Καυσίμων, Χασαποταβέρνα (Κρεοπωλείο και Ταβέρνα), Καφενείο - Sport Cafe, Φούρνος, Γαλακτοπαραγωγική Φάρμα, Ενοικιαζόμενα Δωμάτια, ενώ στο κάτω χωριό 2 Πρατήρια Καυσίμων που διαθέτουν ψιλικά και είδη αυτοκινήτου, Σούπερ Μάρκετ, Μάντρα Οικοδομικών Υλικών, Συνεργείο, Φαρμακείο, Καφενείο, Έκθεση Επίπλων.

Εκκλησιαστικά και εκκλησιαστική υπαγωγή

Η ενορία του χωριού, σχηματισμένη το 1922, ιερουργείται από τον εφημέριό της π. Δημήτριο Κουρτίδη, και υπάγεται στην αρχιερατική επιτροπεία του π. Γεωργίου Κελεμπέκη στην Β’ Αρχιερατική Περιφέρεια Νιγρίτης της Ιεράς Μητροπόλεως Σερρών και Νιγρίτης. Το 1974 ανεγέρθηκε και το 1983 εγκαινιάσθηκε από τον Μητροπολίτη Σερρών και Νιγρίτης Κωνσταντίνο Καρδαμένη ο σημερινός Ιερός Ναός της Αγίας Τριάδος, στην θέση του παλαιότερου που κτίσθηκε το 1922 και εγκαινιάσθηκε από τον Μητροπολίτη Σερρών και Νιγρίτης Χριστοφόρο Κνήτη. Στο προαύλιο του Ιερού Ναού κτίσθηκε το 1993 αίθουσα μνημοσύνων (εγκαινιαζόμενη από τον Μητροπολίτη Σερρών και Νιγρίτης Μάξιμο), ενώ στον ναό υπάγεται και το Παρεκκλήσι της Αποτομής της Κεφαλής του Τιμίου Προδρόμου (του επονομαζόμενου Παππου-Γιάννη), πρώην αγιορείτικο μετόχι, η εικόνα του οποίου τοποθετήθηκε στο παρεκκλήσιο προερχόμενη από την Ανατολική Θράκη, έπειτα από θαυμαστή εμφάνιση του Αγίου στον ύπνο προσφύγων ώστε να μην αφεθεί η εικόνα πίσω.

Εκπαίδευση

Στον οικισμό λειτούργησε μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του '90 δημοτικό σχολείο, το οποίο σήμερα παραμένει ανενεργό, με αρκετές φθορές. Έκτοτε, ο προαύλιος χώρος του σχολείου έχει αξιοποιηθεί κατά καιρούς για εκδηλώσεις, ενώ μέχρι σήμερα χρησιμοποιείται ως άτυπος χώρος ερασιτεχνικής άθλησης, κυρίως από παιδιά. Το πρώτο δημοτικό σχολείο που λειτούργησε βρισκόταν σε χώρο που σήμερα είναι διαμορφωμένος ως πάρκο, δίπλα στην εκκλησία του χωριού. Σήμερα, το δυναμικό των μαθητών του χωριού ανήκει εξ ολοκλήρου στην γειτονική Μαυροθάλασσα, από το παιδικό σταθμό μέχρι και το λύκειο.

Πολιτισμός

Στο χωριό λειτουργεί ο Πολιτιστικός και Μορφωτικός Σύλλογος «Μέγας Αλέξανδρος», ενώ τα τελευταία χρόνια έχει δημιουργηθεί το Λαογραφικό Μουσείο «Το σπίτι του Θρακιώτη» και το οποίο υπολειτουργεί.

Αθλητισμός

Η ποδοσφαιρική ομάδα του χωριού είναι ο ΠΑΟΚ Τραγίλου. Την περίοδο 2023-24 δεν αγωνίζεται σε κάποιο πρωτάθλημα. Σήμερα, το γήπεδο της ομάδας βρίσκεται σε κακή κατάσταση και είναι παραμελημένο.

Περιβάλλον

Σε μικρή απόσταση στα βορειοανατολικά του οικισμού, βρίσκονται οι εκβολές του Αγγίτη στον Στρυμόνα, όπου φωλιάζουν μικρές ομάδες Αργυροπελεκάνων (η δεύτερη περιοχή του Νομού Σερρών μετά την Λίμνη Κερκίνη). Επιπλέον, έξω από το χωριό και ανάμεσα στον Τράγιλο και την γειτονική Μαυροθάλασσα, ρέει ο Εζωβίτης ποταμός, που ταυτίζεται με τον Βισάλτη ποταμό της αρχαιότητας. Λίγο πριν τις εκβολές του στον Στρυμόνα, υπάρχουν καταρράκτες.

Λοιπές Πληροφορίες

Παλαιότερα, λειτουργούσε εκεί πανσερραϊκά γνωστή κονσερβοποιία τοματοπολτού, ενώ η περιοχή υπήρξε παραδοσιακά συνδεδεμένη με την καλλιέργεια βιομηχανικής τομάτας. Στα δυτικά του οικισμού, κοντά στην θέση Κηπάκια, βρίσκεται το πάρκο Αλ Τσακάρα. Τα παλαιότερα χρόνια, οι κάτοικοι του χωριού συγκεντρώνονταν εκεί για την ημέρα της Πρωτομαγιάς. Τα τελευταία χρόνια, η περιοχή έχει διαμορφωθεί αποκτώντας χαρακτήρα οργανωμένου πάρκου, ενώ πραγματοποιούνται εκεί οργανωμένες εκδηλώσεις, όπως την Πρωτομαγιά.

Διασπορά

Η διασπορά των Τραγιλιωτών σήμερα είναι εξαπλωμένη κυρίως στην Θεσσαλονίκη και τις Σέρρες, ενώ υπάρχουν αρκετοί και στην Κρήτη. Οι Τραγιλιώτες διατηρούν τον Πολιτιστικό Σύλλογο Τραγιλιωτών Θεσσαλονίκης «Ορφέας» στον Εύοσμο Θεσσαλονίκης. Ο σύλλογος διαθέτει χορευτικό τμήμα, ενώ διοργανώνει και συχνές αιμοδοσίες στην αίθουσα του Ιερού Ναού του Τραγίλου και στην εκκλησία της Μαυροθάλασσας.

Προσωπικότητες

Από τον Τράγιλο κατάγονται ο διεθνής ποδοσφαιριστής και αρχηγός του ΠΑΟΚ Β΄ Κυριάκος Γιαξής, ο θεολόγος, διδάκτωρ του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και καθηγητής της Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Κρήτης Γεώργιος Σαμουράκης και ο αρχιμουσικός της φιλαρμονικής μπάντας του Δήμου Σερρών, επιχειρηματίας και πρώην δημοτικός σύμβουλος της εκλογικής ενότητας Τραγίλου Κωνσταντίνος Γκανιόπουλος.

Παραπομπές

Πηγές

Δ. Λιθοξόου - Εγκατάσταση προσφύγων - Γραφείο Σερρών