Το Σιδηρόκαστρο είναι κωμόπολη του νομού Σερρών και έδρα του Δήμου Σιντικής. Βρίσκεται 26 χλμ. βορειοδυτικά των Σερρών.

Ιστορία

Το Σιδηρόκαστρο είναι τόπος με μακραίωνη ιστορία. Υπάρχουν μνημεία της παλαιολιθικής εποχής, αλλά και αναφορές του Ομήρου και του Ηροδότου. Οι αρχαίοι κάτοικοί του ήρθαν από τη Λήμνο. Οι πρώτοι κάτοικοι του Σιδηροκάστρου ήταν οι Σίντιοι, απ΄ όπου πήρε το όνομα της η Επαρχία της Σιντικής, μία από τις τέσσερις επαρχίες του νομού Σερρών, πρωτεύουσα της οποίας είναι το Σιδηρόκαστρο. Σταθμός στην ιστορία του Σιδηροκάστρου υπήρξε η θρυλική μάχη του Βασιλείου του Βουλγαροκτόνου, που με ορμητήριο την πόλη των Σερρών κατανίκησε τους Βουλγάρους το 1014 στη θέση «Κλειδί», στο Ρούπελ της Σιντικής, δίπλα σχεδόν στο Σιδηρόκαστρο. Το χωριό κατά την Τουρκοκρατία έως και τον 20ό αιώνα ονομαζόταν Δεμίρ-Ισάρ, (τουρκικά: Demirhisar). Σημαντική δράση στην περιοχή επέδειξε ο Προκόπιος Λαζαρίδης, ως διάκονος της Μητρόπολης Μελενίκου έως το 1891 χρησιμοποιώντας στο κήρυγμα την τουρκική γλώσσα για να γίνεται αντιληπτός από το σύνολο του πληθυσμού. Το 1900, σύμφωνα με βουλγαρική στατιστική, στο Ντεμίρ Ισάρ κατοικούσαν 3300 μουσουλμάνοι Τούρκοι, 1200 Βούλγαροι, 420 Τσιγγάνοι και μόλις 350 χριστιανοί Έλληνες και 120 χριστιανοί Βλάχοι. Στο ύψωμα Τοπ-Μπαΐρ υπήρχε ένα μεγάλο κανόνι που έδινε στους μουσουλμάνους της περιοχής το σύνθημα για την έναρξη και τη λήξη της νηστείας του Ραμαζανιού και Μπαϊραμιού, γι' αυτό ονομάζεται «Τοπ-Μπαΐρ». Κατά την Α' Βουλγαρική Κατοχή, δολοφονήθηκε από τους Βούλγαρους στο Ντεμίρ Ισάρ ο Μητροπολίτης Μελενίκου Κωνσταντίνος Ασημιάδης όπως και εκατό κάτοικοι του χωριού (1913). 27/6/1913: Οι ελληνικές στρατιωτικές δυνάμεις απελευθερώνουν το Σιδηρόκαστρο. «Μετά τη μάχη της Βέτρινας (Νέο Πετρίτσι) και την απελευθέρωση του Σιδηροκάστρου (27 Ιουνίου) άρχισε η προέλαση στην Ανατολική Μακεδονία και τη Δυτική Θράκη, όπου οι Βούλγαροι υποχωρούσαν καίγοντας και σφάζοντας χιλιάδες αμάχων…».

Με τη συνθήκη του Βουκουρεστίου το 1913, οι Μελενίκιοι εγκαταλείπουν το Μελένικο και εγκαθίστανται στο Σιδηρόκαστρο. Με την εγκατάσταση τους αυξάνεται σημαντικά το ελληνικό στοιχείο του Σιδηροκάστρου. Μετά την Μικρασιατική καταστροφή και την ανταλλαγή του πληθυσμού, αποχωρούν από το Σιδηρόκαστρο οι Οθωμανοί (Τούρκοι) και εγκαθίστανται οι Έλληνες πρόσφυγες από την Μικρά Ασία, την Ανατολική Θράκη και τον Πόντο. Ορισμένοι από τους πρόσφυγες εγκαθίστανται σε τουρκικά σπίτια, ενώ για τους υπόλοιπους χτίζονται σπίτια κοντά στον συνοικισμό Σιδηροδρομικός Σταθμός. Οι πρόσφυγες από τον Πόντο προτίμησαν να κτίσουν οικισμούς αυτόνομους, όπως είναι το Πολύβρυσο, το Λαγόνι, η Θερμοπηγή και η Κάτω Αμπέλα.

Πρόσωπα

Γεννήθηκαν στο Σιδηρόκαστρο Νικόλαος Γούσιος, Μακεδονομάχος οπλαρχηγός και πράκτορας Συμεών Σ. Δερμεντζίδης (1951), Έλληνας ζωγράφος, εικαστικός Αλέξιος Κομνηνός, Ελληνοούγγρος Βυζαντινός συναυτοκράτορας Σωτήρης Κωνσταντινίδης, Έλληνας διεθνής ποδοσφαιριστής Μπλαγκόι Μαβρώφ, Βούλγαρος παιδαγωγός, λεξικογράφος και καλλιτέχνης Γεώργιος Μπαμπαλίδης, Έλληνας αγγελιαφόρος Μακεδονομάχος Πέτρος Μώραλης, Έλληνας φιλόλογος και πολιτικός, ιδρυτικό μέλος του ΠΑΣΟΚ Κανελλίτσα Πασχαλέρη, Ελληνίδα συγγραφέας και νηπιαγωγός Νικήτας Σιώης, Έλληνας βουλευτής Γεώργιος Σωτηριάδης, Έλληνας φιλόλογος, αρχαιολόγος και ακαδημαϊκός Αλέξανδρος Τριανταφυλλίδης, Έλληνας πολιτικός, πρώην δήμαρχος Σιδηροκάστρου

Παραπομπές

Πηγές

Εξωτερικοί Σύνδεσμοι

Δήμος Σιντικής Διαδικτυακή Πύλη του Σιδηροκάστρου: Νέα και συζήτηση για την πόλη