Πληροφορίες
Ο Λευκώνας είναι κωμόπολη του Δήμου Σερρών στον Νομό Σερρών και πρώην έδρα του ομώνυμου δήμου. Έχει μόνιμο πληθυσμό 2.221 κατοίκους, σύμφωνα με την Απογραφή του 2021. Βρίσκεται βορειοδυτικά των Σερρών και σε απόσταση 1χλμ., για αυτό και θεωρείται προάστιο των Σερρών.
Παλαιότερη ονομασία
Η παλαιότερη ονομασία του Λευκώνα (στην τουρκική) ήταν «Καβακλί», η οποία δόθηκε από το δέντρο καβάκι.
Ιστορικά στοιχεία
Αρχαιότητα
Στο λόφο «Σιμιτζή μπαΐρι», που βρίσκεται λίγο βορειότερα από τον Λευκώνα και πλάι στο ρέμα της Βύσιανης, εντοπίστηκε η θέση ρωμαϊκού οικισμού, ο οποίος ανήκε στην αρχαία φυλετική περιοχή των Οδομάντων, την Οδομαντική. Εδώ είχε βρεθεί παλιότερα ελληνική επιγραφή των αυτοκρατορικών χρόνων (2ου-3ου μ.Χ. αιώνα), όπου μνημονεύονται πρόσωπα με θρακικά ονόματα. Από την ύπαρξη θρακικού πληθυσμού εικάζεται ότι ο οικισμός προϋπήρχε και πριν από τη ρωμαϊκή αρχαιότητα.
Νεότεροι χρόνοι
Ο οικισμός του Λευκώνα με τη σημερινή μορφή του διαμορφώθηκε μετά τη μικρασιατική καταστροφή, όταν εγκαταστάθηκαν σε αυτόν πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη και τον Πόντο στη συνέχεια, Σαρακατσάνοι που πρωτύτερα ζούσαν ποιμενική νομαδική ζωή. Κατά την περίοδο της κατοχής (1941-1944), οι κάτοικοι του Λευκώνα υπέστησαν διώξεις από τις βουλγαρικές αρχές κατοχής, οι οποίες, στα πλαίσια της προσπάθειάς τους για εκβουλγαρισμό της ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και ενσωματώσεώς της στη Βουλγαρία, μετέφεραν εποίκους από τη Βουλγαρία. Κάτοικοι του Λευκώνα μεταφέρθηκαν ως όμηροι στη Βουλγαρία, ορισμένοι εκτελέσθηκαν, ενώ πολλοί αναγκάσθηκαν να μετοικήσουν κρυφά με τις οικογένειές τους και τα υπάρχοντά τους δυτικά του ποταμού Στρυμώνα, όπου η περιοχή ήταν υπό γερμανική (και όχι υπό βουλγαρική) κατοχή και παρέμενε τυπικά ανεξάρτητο ελληνικό κράτος.
Διοικητική οργάνωση
Ο Λευκώνας αποτελούσε την κοινότητα Καβακλίου το 1920, αποτελούμενος αρχικώς μόνο από τον οικισμό Καβακλί, ενώ στη συνέχεια προσαρτήθηκε το Κάτω Μετόχι, το οποίο αποσπάσθηκε από την Κοινότητα Ξηροτόπου, την 1-12-1928. Ο συνοικισμός Μετόχι αποσπάσθηκε από την Κοινότητα Λευκώνα και προσαρτήθηκε στο Δήμο Σερρών το 1970. Με τον Ν. 2539/97 "Συγκρότηση Πρωτοβάθμιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης" συστάθηκε ο Δήμος Λευκώνα, με έδρα τον Λευκώνα, από τη συνένωση των κοινοτήτων Λευκώνα, Καλά Δένδρα και Χριστός. Ο Λευκώνας αποτέλεσε έδρα του ομώνυμου (“Καποδιστριακού”) Δήμου για δεκατρία (13) έτη. Από 1/1/2011, σύμφωνα με τον ν. 3852/2010 (άρθρο 1§44 αρ. 6) ο Δήμος Λευκώνα έχει καταργηθεί και συνενώθηκε με τους Δήμους Σερρών, Καπετάν Μητρουσίου, Σκουτάρεως και τις κοινότητες Άνω Βροντούς και Ορεινής στον νέο (“Καλλικρατικό”) Δήμο Σερρών, με έδρα τις Σέρρες.
Αθλητισμός
Στον Λευκώνα εδρεύει ο Μουσικογυμναστικός Σύλλογος Λευκώνα «Ολυμπιακός» που ιδρύθηκε επίσημα το 1952. Δραστηριοποιείται στο άθλημα του ποδοσφαίρου εκπροσωπώντας τον Λευκώνα στις τοπικές ποδοσφαιρικές διοργανώσεις της Ε.Π.Σ. Σερρών. Την περίοδο 2023-24 αγωνίζεται στην Β΄ Κατηγορία της ΕΠΣ Σερρών. Μεγαλύτερη διάκριση του Ολυμπιακού Λευκώνα είναι η συμμετοχή του στην Εθνική Ερασιτεχνική κατηγορία, τότε 3η τη τάξει κατηγορία, κατά τις αγωνιστικές περιόδους 1977-1978 και 1979-80. Επίσης την αγωνιστική περίοδο 1975-76 κατέκτησε το κύπελλο Ε.Π.Σ. Σερρών για πρώτη φορά στην ιστορία του, επικρατώντας στον τελικό με 5-3 της Αναγέννησης Ν. Πετριτσίου.
Προσωπικότητες
Γεννήθηκαν στον Λευκώνα Σάκης Αναστασιάδης, Έλληνας ποδοσφαιριστής και προπονητής Χρήστος Αρχοντίδης, Έλληνας ποδοσφαιριστής και προπονητής Ηλίας Πολατίδης, Έλληνας Βουλευτής Κατάγονται από τον Λευκώνα Ισαάκ Λαυρεντίδης, Έλληνας Βουλευτής Κώστας Τσιμίκας, Έλληνας διεθνής ποδοσφαιριστής Στέφανος Φωτιάδης, Έλληνας πολιτικός και εκπαιδευτικός, Νομάρχης Σερρών (2007-10)
