Το Αχλαδοχώρι είναι χωριό που βρίσκεται μεταξύ Σιδηροκάστρου και βουλγαρικών συνόρων, μέσα σε κοιλάδα, ανάμεσα στα βουνά Όρβηλος από βόρεια και Βροντούς από νότια. Ανήκει στο Δήμο Σιντικής και αποτελεί έδρα της Δημοτικής Ενότητας Αχλαδοχωρίου, που περιλαμβάνει, εκτός του ομώνυμου χωριού, το Καρυδοχώρι και το Καπνόφυτο. Ως το 2011 αποτελούσε αυτόνομη κοινότητα. Στην απογραφή του 2011 στον οικισμό του Αχλαδοχωρίου απογράφησαν 596 κάτοικοι, ενώ στο σύνολο της δημοτικής ενότητας απογράφησαν 861 κάτοικοι. Το Αχλαδοχώρι αποτελεί πόλο έλξης κυρίως χάρη στα εννέα περίτεχνα γεφύρια του.

Ιστορία

Ελληνική και ρωμαϊκή αρχαιότητα Κοντά στο σημερινό Αχλαδοχώρι υπήρχε αρχαία πόλη, που ταυτίζεται πιθανώς με την Τρίστωλο, η οποία μας είναι γνωστή από τον Πτολεμαίο και είχε ακμάσει κατά την ελληνική και ρωμαϊκή αρχαιότητα. Τα ερείπιά της σώζονται στο λόφο «Γκραντίστα» που βρίσκεται περίπου 4 χλμ. ΒΑ από το σημερινό χωριό, στους πρόποδες του Ορβήλου και κοντά στις πηγές του Αχλαδίτη (Κρουσοβίτη). Η περιοχή είναι πλούσια σε ορυκτό πλούτο που τον εκμεταλλεύτηκαν οι αρχαίοι κάτοικοι, όπως δείχνουν τα ίχνη μεταλλευτικών εργασιών. Βυζαντινή εποχή Στα βυζαντινά χρόνια η πόλη είχε παρακμάσει, ύστερα από δυο καταστροφές, και υποβαθμίστηκε στην οικιστική βαθμίδα του «χωρίου», το οποίο αναφέρεται σε βυζαντινά έγγραφα με την ονομασία «Κρούσοβο». Νεότεροι χρόνοι Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, οι κάτοικοι της πόλης είχαν διασκορπιστεί σε διάφορες χώρες της ΝΑ Ευρώπης. Ένας από αυτούς κατέλυσε σε μια παρακείμενη περιοχή κοντά σε μια αχλαδιά. Στη συνέχεια ακολούθησαν και άλλοι κάτοικοι και έτσι δημιουργήθηκε ο σημερινός οικισμός του Αχλαδοχωρίου. Στα Οθωμανικά φορολογικά μητρώα της επαρχίας Timur Hisara του 1616, αναφέρεται ο οικισμός με την ονομασία Kurshova, ο οποίος την εποχή έχει 469 νοικοκυριά. Μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα όμως, και με μετά την ανεξαρτησία της Βουλγαρίας, το χωριό φτάνει να έχει κατά κύριο λόγο Βουλγάρικο πληθυσμό. Κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού αγώνα, οι Βουλγαρικές διεκδικήσεις έβαλαν στο στόχαστρο το Κρούσοβο, καθώς επρόκειτο για στρατηγικής σημασίας περιοχή, αφού έλεγχε τη διάβαση από τη Μακεδονία στην τότε Βουλγαρία. Οι Βούλγαροι την εποχή εκείνη κατάφεραν να ιδρύσουν εκκλησία και σχολείο, στο χωριό και να υποχρεώσουν τους κατοίκους να προσέλθουν στην Εξαρχία. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Βουλγαρικής Εξαρχίας, το 1905, υπάρχουν 2.408 Βούλγαροι Εξαρχικοί, 760 Έλληνες και 54 Βλάχοι στο Κρούσοβο. Μετά όμως, από διαμαρτυρία των προεστών και κατοίκων του Κρουσόβου στο Ελληνικό προξενείο των Σερρών, ξεκίνησε η Ελληνική ένοπλη αντίδραση και διάφορα αντάρτικα σώματα έδρασαν στην περιοχή. Με την έναρξη των Βαλκανικών πολέμων, 38 Βούλγαροι απο το Κρούσοβο εντάχθηκαν σε εθελοντικά τάγματα για να πολεμήσουν. Το χωριό όπως και η ευρύτερη περιοχή απελευθερώθηκε το 1913 όπου και ο τότε δήμαρχος M.Ordzhanov έφυγε απο την περιοχή χωρίς να μπορεί να αμυνθεί απο τις Ελληνικές ανταρτικές επιθέσεις. Με το τέλος των πολέμων, το χωριό πέρασε σε Ελληνικά χέρια. Στα 1914-1918 είχαν μείνει ελάχιστες οικογένειες Τούρκων στο Κρούσοβο, οι οποίες και αυτές μέσα σε μια πενταετία αποχώρησαν. Έτσι παρέμειναν κυρίως Έλληνες Μακεδόνες. Με τη συνθήκη του Νεϊγύ, το 1919 οι τελευταίοι Βούλγαροι αποχώρησαν και λίγο αργότερα το Κρόυσοβο μετονομάστηκε σε Αχλαδοχώρι. Την εποχή εκείνη στο χωριό είχαν μείνει μόλις 80 οικογένειες Ελλήνων. Τη θέση των Τούρκων και των Βουλγάρων πήραν όμως τα επόμενα χρόνια Έλληνες πρόσφυγες απο τον Πόντο και τη Μικρά Ασία. Σύμφωνα με μετρήσεις 204 οικογένειες 679 ατόμων εγκαταστάθηκαν στο Αχλαδοχώρι μέσα σε μια περίοδο πέντε χρόνων. Θα ακολουθήσουν δύσκολα χρόνια για τον πληθυσμό του χωριού με τη Βουλγαρική κατοχή κατά τον 2ο Παγκόσμιο πόλεμο, ενώ οι κάτοικοι θα ζήσουν απο κοντά και τον εμφύλιο, μιας και πολλές μάχες μεταξύ του Ελληνικού στρατού και του ΔΣΕ θα πάρουν μέρος στην περιοχή.

Μεταβολή Πληθυσμού

Άγιοι Ταξιάρχες

Η παλαιότερη εκκλησία που βρίσκεται στο Αχλαδοχώρι είναι αυτή των Αγίων Ταξιαρχών. Η εκκλησία αυτή κτίστηκε γύρω στα 1825-1830 επί Τουρκοκρατίας. Είναι απλή, κτισμένη σε ρυθμό βασιλικής, εξ ολοκλήρου με πέτρα και αρκετά μέσα στη γη, διότι οι Τούρκοι δεν ήθελαν οι ραγιάδες να έχουν περικαλλείς ναούς. Έτσι, για να μπει κανείς στην εκκλησία σήμερα χρειάζεται να κατεβεί μερικά σκαλοπάτια. Η εκκλησία γιορτάζει των Παμμεγίστων Ταξιαρχών.

Πολεοδομικό Συγκρότημα

Το Αχλαδοχώρι συνορεύει με τη Βουλγαρία στα βόρεια, με το νομό Δράμας στην Ανατολή, το Καπνόφυτο και την Ορεινή στα νότια και το Σιδηρόκαστρο με το όρος Άγγιστρον στη δύση. Η συνολική έκταση του είναι 152.000 στρέμματα. Από αυτά 27.000 είναι δασική περιοχή, 100.000 είναι βοσκότοποι, 18.000 είναι αγροτική-καλλιεργήσιμη γη, 5.500 περίπου καλύπτονται από νερά, λιμνών ή ποταμών, καθώς και έλη, ενώ 1.100 στρέμματα καλύπτονται από τα κτίρια του χωριού, τους δρόμους, τις πλατείες και τα γεφύρια.

Ζωικός και φυτικός πλούτος

Τα δάση του Αχλαδοχωρίου που καλύπτουν μια έκταση 27.000 στρεμμάτων, είναι γεμάτα από ποικίλα είδη πουλιών που μελετώνται από ειδικά εκπαιδευμένους δασολόγους-πτηνολόγους. Στα ποτάμια, στις όχθες των οποίων υπάρχουν πλατάνια, βλέπει κανείς καρδερίνες, φλώρους, σπίνους. Μπαίνοντας στο δάσος συναντάει κανείς πέρδικες, τρυγόνια, κοκκινολαίμηδες, σουσουράδες, σπουργίτια, χουλιαρομύτες κ.α. Υπάρχουν ακόμα και μεγάλα αρπακτικά πουλιά, όπως το γεράκι κι ο αετός. Επίσης, συναντώνται γουρούνια, λαγοί, κίσσες, ορτύκια, κοτσύφια και μπεκάτσες. Οι εμφανίσεις μεγαλύτερων ζώων, όπως λύκων και αλεπούδων και σπανιότερα αρκούδων ή ζαρκαδιών, συμπληρώνουν την πανίδα της περιοχής.

Κρουσοβίτης ποταμός

Ο ποταμός Κρουσοβίτης ή Αχλαδίτης έχει τις πηγές του στην περιοχή του Αχλαδοχωρίου ή Κρουσόβου όπως ονομαζόταν το χωριό κατά την εποχή της Τουρκοκρατίας, συνδέει το Αχλαδοχώρι με τη Φαιά Πέτρα και με το Σιδηρόκαστρο από τα βορειοανατολικά προς τα νοτιοδυτικά και δημιουργεί ένα παραπόταμο του Στρυμώνα. Κατά μήκος του ποταμού από το Αχλαδοχώρι μέχρι το Σιδηρόκαστρο σχηματίζεται κοιλάδα με πλατάνια και πλούσια βλάστηση. Την κοιλάδα αυτή την ενώνουν παλιές θολωτές γέφυρες. Έχει μήκος πάνω απο 30 χιλιόμετρα και οι περισσότερες πηγές του βρίσκονται στον δρόμο ανάμεσα στο Αχλαδοχώρι και το Καρυδοχώρι. Γι'αυτό τον λόγο τα δύο χωριά έχουν μεγάλο αριθμό βρυσών σε όλο το μήκος τους.

Εκδηλώσεις

Όπως σε όλη τη Μακεδονία, έτσι και στο Αχλαδοχώρι διοργανώνεται κάθε πρωτοχρονιά το άναμμα μιας μεγάλης φωτιάς. Εδώ ονομάζεται σίρνιτσα. Οι σίρνιτσες ανάβουν την πρωτοχρονιά σε αρκετές γειτονιές του χωριού. Ακόμα το χωριό πανηγυρίζει τρία πανηγύρια κάθε χρόνο, αυτά του Προφήτη Ηλία (19 Ιουλίου - το κεντρικό, στην πλατεία του χωριού), της Κοίμησης της Θεοτόκου (14 Αυγούστου - στην πλατεία της Παναγίας, το επίσημο πανηγύρι των Ποντίων του χωριού) και της Ανάληψης (39 μέρες μετά το Πάσχα - στην εκκλησία της Ανάληψης, στους πρόποδες του Ορβήλου).

Δόξα Αχλαδοχωρίου

Το Αχλαδοχώρι έχει ακόμα μια ομάδα με το όνομα Δόξα Αχλαδοχωρίου. Η ομάδα ιδρύθηκε το 1969. Τα χρώματα της ομάδας είναι το άσπρο και το μαύρο. Σύμφωνα με την ιστορία της έχει πάρει μια φορά το κύπελλο Σερρών και δύο φορές έχει ανέβει κατηγορία, δηλαδή έχει παίξει στην Πρώτη Κατηγορία της Ε.Π.Σ. Σερρών. Την περίοδο 2023-24 η ομάδα δεν αγωνίζεται σε κάποιο πρωτάθλημα.

Προσωπικότητες

Γεννήθηκαν στο Αχλαδοχώρι Γεώργιος Βλαχόπουλος, Έλληνας οπλίτης Μακεδονομάχος Νικόλαος Ζλατάνος ή Κουσάρας (; - 1915), Έλληνας οπλίτης Μακεδονομάχος Κωνσταντίνος Καμπούρης, Έλληνας πράκτορας Μακεδονομάχος Ιωάννης Μπουρουβάνης (; - 1902), Έλληνας πολιτικός, Κοινοτάρχης Αχλαδοχωρίου κατά τον Μακεδονικό Αγώνα και δολοφονηθείς υπό του βουλγαρικού κομιτάτου Σχετίζονται με το Αχλαδοχώρι Γιώργος Καπουτζίδης, Έλληνας ηθοποιός και σεναριογράφος

Παραπομπές