Το Καραβόσταμο είναι παραθαλάσσιο χωριό της Ικαρίας, 7 περίπου χιλιόμετρα από τον Εύδηλο και 31 από τον Άγιο Κήρυκο οδικώς. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 499 κατοίκους. Το Καραβόσταμο ανήκει στον δήμο Ικαρίας, της περιφερειακής ενότητας Ικαρίας, που βρίσκεται στην περιφέρεια Βορείου Αιγαίου βάσει της διοικητικής διαίρεσης της Ελλάδας, όπως αυτή διαμορφώθηκε με το πρόγραμμα Καλλικράτης.

Ιστορία

Το Καραβόσταμο παλαιότερα ονομαζόταν Καραβοστάσι, επειδή ήταν σημείο αγκυροβόλησης πλοίων. Επίσης, όπως όλη η Ικαρία, έτσι και το Καραβόσταμο δεχόταν επίθεση από πειρατές. Έτσι, το χωριό ήταν μόνο στο Γέροντος, το οποίο είναι αρκετά ψηλά στο βουνό, αλλά και στον Αϊ Γιώργη, ο οποίος βρίσκεται ευθεία, ψηλά στον Άρη ποταμό. Σύμφωνα με τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας και το σχέδιο «Καποδίστριας», μέχρι το 2010, το Καραβόσταμο ανήκε στο τοπικό διαμέρισμα Καραβοστάμου, του πρώην δήμου Ευδήλου και νομού Σάμου.

Μορφολογία

Το Καραβόσταμο απλώνεται ομοιόμορφα και αμφιθεατρικά από τη θάλασσα μέχρι και το βουνό της οροσειράς του Αθέρα (Πράμνος), (του οποίου η ψηλότερη κορυφή, το Καμπί - όπως το αποκαλούν οι ντόπιοι - φτάνει τα 1.037 μέτρα). Τέλος, χαρακτηρίζεται από πλούσια βλάστηση και γόνιμο έδαφος. Στο χωριό έχει πολλές μουριές (συκαμινιές, στην τοπική διάλεκτο, αλλά και ολόκληρης της Ικαρίας), κυπαρίσσια, πλατάνια και οι επιφάνειες του βουνού καλύπτονται από μεγάλους θάμνους ειδικότερα τις σλαγκαδιές.

Παράδοση

Το χωριό τηρεί τα έθιμα και τις παραδόσεις του ακόμα και σήμερα: Τις μέρες των Χριστουγέννων, οι ντόπιοι γυρίζουν από σπίτι σε σπίτι, ώστε να διασκεδάσουν με τους συγχωριανούς τους. Το έθιμο διαδραματίζεται ως εξής: οι άντρες, και κυρίως οι νέοι του χωριού, μαζεύονται και αρχίζουν να περνούν από σπίτι σε σπίτι, τραγουδώντας τον "Άγιο Βασίλη" (τοπικά κάλαντα). Οι νοικοκυραίοι τούς υποδέχονται και τους προσφέρουν φαγητό και κρασί.

Το Πάσχα τηρείται ένα άλλο έθιμο, αυτό του φλεγόμενου Αφανού. Το έθιμο αυτό πάει έναν αιώνα πίσω. Όταν το χωριό έκανε ξεχωριστά Ανάσταση, οι μεν στην πάνω ενορία και οι δε στην κάτω (επειδή η μετακίνηση τις νυχτερινές ώρες ήταν δύσκολη). Επιπλέον οι δύο εκκλησίες ανταγωνίζονταν ποια περιοχή θα φωτιστεί περισσότερο, ποιου αφανού η φλόγα θα φαντάζει μεγαλύτερη, όταν ακόμα το ηλεκτρικό ρεύμα δεν είχε φτάσει. Στον Αφανό, λοιπόν, "μάχονται" οι δύο ενορίες του χωριού, οι "Πανωτικοί" και οι "Κατωτινοί" (τα ονόματα προέρχονται από τη γεωγραφική θέση των ενοριών). Στόχος της κάθε ομάδας είναι να κάψει ο αφανός που θα συγκεντρώσει περισσότερη ώρα από του αντιπάλου, να υπερτερεί σε όγκο, αλλά και η πρόκληση δολιοφθοράς στον αντίπαλο με κάθε μέσο, όπως καίγοντας ή κλέβοντας τον αφανό του άλλου. Το έθιμο πρέπει να ξεκίνησε με αφορμή την ανάγκη καθαρισμού των χωραφιών, ενώ αργότερα πήρε τη μορφή βεντέτας. Έτσι, όλη τη Μεγάλη Εβδομάδα, και την προηγούμενη, οι νεότεροι του χωριού, με κάθε μέσο εξαπολύονται σε γύρω χωριά, ασχέτως απόστασης, να μαζέψουν αστοιβές (ξεροί θάμνοι, κυρίως βάτοι). Τις αστοιβές που συγκεντρώνουν τις φυλάνε στις ενορίες τους, οι "Πανωτικοί" στον περίγυρο χώρο του Αγίου Ιωάννη, στο Γέροντος, και οι "Κατωτινοί" στο λιμανάκι του χωριού, τον Γιαλό, αλλά και στο ξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής. Παράλληλα, άλλες ομάδες εκατέρωθεν φτιάχνουν τον Ιούδα και τον καίνε κι αυτόν στο σωρό από τις αστοιβές, τοποθετώντας μέσα και διάφορα βεγγαλικά, ώστε να δημιουργείται ένα υπερθέαμα. Ο Αφανός δεν μένει ποτέ μόνος του, φυλάσσεται από νέους, κυρίως, όλη τη μέρα και όλη τη νύχτα. Πλέον, δεν καίγονται ταυτόχρονα, δηλαδή την Ανάσταση το μεγάλο γεγονός του χωριού διαιρείται σε δύο νύχτες, με τον πρώτο να καίγεται το Μεγάλο Σάββατο όταν ηχήσουν οι καμπάνες της Ανάστασης και τον δεύτερο το βράδυ της Κυριακής του Πάσχα. Στο Καραβόσταμο γίνονται τρία κανονικά πανηγύρια και μια ψαροπανήγυρη στην παραλία του χωριού γύρω στο πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου:

1 Ιουλίου, στη γιορτή των Αγίων Αναργύρων. 26 Ιουλίου στη γιορτή της Αγίας Παρασκευής. 17 Αυγούστου στην Κοίμηση της Θεοτόκου (στο Καραβόσταμο το πανηγύρι γίνεται 17 Αυγούστου, ενώ η Κοίμηση της Θεοτόκου είναι 15 Αυγούστου) Στο Καραβόσταμο και, γενικότερα, στην Ικαρία, τα πανηγύρια ευεργετούν την κοινότητα. Μέσω των εισπράξεων χρηματοδοτούνται έργα προς όφελος του χωριού.

Συνοικίες και παραλίες

Το Καραβόσταμο έχει πολλές γειτονιές: Τον Γιαλό, το Τσιμπιδάτο, το Φουσκάτο, το Φουντουλάτο, το Ραπτάτο, το Κουβαράτο και το Γέροντος. Οι ονομασίες των συνοικιών καθιερώθηκαν βάση των κοινών επωνύμων που έφεραν οι κάτοικοι. Ήταν συνηθισμένο σε κάθε συνοικία να συγκεντρώνονται οικογένειες με το ίδιο επώνυμο.Το κέντρο του χωριού βρίσκεται στον Γιαλό, εκεί μαζεύεται ο περισσότερος κόσμους όπου υπάρχουν τρεις ταβέρνες/σουβλατζίδικα, ένα ουζερί, ένα καφενείο, μια πιτσαρία, δύο μίνι μάρκετ και τρία μπαράκια. Αμαξωτός λέγεται ο μεγάλος δρόμος που χωρίζει το πάνω από το κάτω μέρος του χωριού, πάνω στον οποίο λειτουργεί φούρνος και βενζινάδικο, αλλά και δύο ακόμα μίνι μάρκετ κι ένα σουβλατζίδικο. Το Καραβόσταμο έχει δύο παραλίες. Η μία είναι στον Γιαλό και η άλλη είναι κάτω από το Γέροντος, ο Άρης Ποταμός, η οποία συγκεντρώνει και τον περισσότερο κόσμο. Η άλλη, που υπάρχει στο Γιαλό, χρησιμοποιείται κυρίως, αυτή στην πλευρά του μικρού λιμανιού, ενώ η άλλη που βρίσκεται απέναντί της χρησιμοποιείται σπάνια. Δύο αξιοσημείωτα μέρη στην παραλία του Γιαλού, είναι ένας μικρός βράχος ανοιχτά της θάλασσας που οι ντόπιοι τον λένε "Κανιαούρι", ο οποίος πλέον έχει καλυφθεί από πέτρες για να κόβει το ρεύμα και δεύτερον, το λιμανάκι ανακατασκευάστηκε ολοκληρωτικά πριν λίγα χρόνια κι έχει κι αυτό δική του ονομασία: Πόρτο Καννέτος.

Αξιοθέατα

Ανάμεσα στα αξιοθέτατα του Καραβόσταμου είναι ο Χαλικάς, ένας όμορφα διαμορφωμένος χώρος, πετρόχτιστος και γύρω πυκνή βλάστηση, που υποδέχεται το νερό, κατεβαίνοντας από το βουνό και ο νερόμυλος που βρίσκεται στον δρόμο για τον Άρη Ποταμό. Επίσης τα Πεύκα, δασική έκταση που βρίσκεται ψηλά στην περιοχή του Γέροντος, στο τέλος του χωριού που πλησιάζει το βουνό και το ρέμα, που από πάνω του βρίσκεται η κεντρική πλατεία του χωριού, χτισμένη πάνω σε γέφυρα. Το ρέμα το καλοκαίρι χρησιμοποιείται ως πάρκινγκ, όμως αποτελεί τον κύριο χώρο στον οποίο λαμβάνουν χώρα φεστιβάλ και κυρίως πανηγύρια. Το ρέμα το χειμώνα γεμίζει νερό, όμως το καλοκαίρι η χαρακτηριστική του βλάστηση, κυρίως αιωνόβιοι μεγάλοι πλάτανοι, βατομουριές, φραγκοσυκιές, θάμνοι αλλά και διάσπαρτοι λίθοι, δημιουργεί μια μοναδική ατμόσφαιρα για εξερεύνηση, πεζοπορία και αναρρίχηση. Στο ρέμα βρίσκουν καταφύγιο και διάφορα ξεχωριστά πουλιά, όπως κουκουβάγιες.

Εκκλησίες και εκπαίδευση

Το Καραβόσταμο αριθμεί 3 εκκλησίες (και αρκετά ξωκλήσια). Οι εκκλησίες είναι οι εξής: Άγιος Ιωάννης, Άγιοι Ανάργυροι και Αγία Παρασκευή. Διατηρούνται επίσης και σχολικές εγκαταστάσεις που βρίσκονται κοντά στον Γιαλό.

Προσωπικότητες

Γιώργος Τσιμπίδης: Γεννήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 1927 στο Καραβόσταμο. Θεωρείται, μεταξύ των μουσικών, ο "αυτοκράτωρ" του μπουζουκιού. Στο ευρύ κοινό της Ελλάδας παραμένει άγνωστος, διότι μετανάστευσε σε νεαρή ηλικία στην Αμερική. Απεβίωσε το 2003.

Παραπομπές

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Ikaria.gr ikariamag Nikaria.gr Δήμος Ικαρίας