"Mare Deus Beach" βρίσκεται στη νότια Σάμο, μεταξύ του οικισμού Ποτοκάκι και του Ηραίου. Διαθέτει άμμο και χαλίκι και είναι πολύ καλά οργανωμένη τουριστικά, με beach bar restaurant και γήπεδο beach volley. Κοκκάρι Η παραλία εκτείνεται στο βόρειο τμήμα του χωριού, έχει λευκά βότσαλα, βαθιά καταγάλανα νερά και δροσερό αεράκι. Είναι οργανωμένη με ξαπλώστρες και ομπρέλες, αλλά σε πολλά σημεία θα απλώσετε άφοβα την πετσέτα σας και θα απολαύσετε το μαγευτικό τοπίο που δημιουργεί ο συνδυασμός των κρυστάλλινων νερών και του ορεινού όγκου του Καρβούνη. Αποτελεί ιδανική επιλογή για όσους αγαπούν το κολύμπι, τα θαλάσσια σπορ και κυρίως την ιστιοσανίδα και τις καταδύσεις. Ποτάμι. Αυτή η μεγάλη και τουριστικά οργανωμένη παραλία έχει βότσαλα και βρίσκεται 2 χλμ. δυτικά του Καρλοβάσου, στις εκβολές του ποταμιού. Η επίσκεψη στην παραλία συνήθως συνδυάζεται με πεζοπορία στην καταπράσινη κοιλάδα του ποταμιού με τους καταρράκτες. Λιβαδάκι. Αυτή η εξωτική παραλία έχει λεπτή άμμο και καταγάλανα νερά. Βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο της Σάμου. Διαθέτει ρηχά νερά και είναι πολύ καλά οργανωμένη τουριστικά. Η πρόσβαση στην παραλία γίνεται μέσω χωματόδρομου. Glicorisa. Βρίσκεται 2 χλμ. έξω από το Πυθαγόρειο και είναι από τις πιο οργανωμένες του νησιού, ενώ τα τελευταία χρόνια έχει τιμηθεί πολλές φορές με τη Γαλάζια Σημαία. Πρόκειται για έναν μικρό κόλπο, στην περιοχή του οποίου υπάρχουν ξενοδοχεία, cafe bar και εστιατόρια. Το έδαφος της παραλίας αποτελείται από άμμο και μικρά βότσαλα, ενώ στο εσωτερικό της υπάρχει άμμος. Ο βυθός της περιοχής προσφέρεται για καταδύσεις. Μεγάλο Σεϊτάνι. Το Μεγάλο Σεϊτάνι είναι η βορειοδυτικότερη και μία από τις πιο ήσυχες παραλίες του νησιού. Η πρόσβαση σε αυτή γίνεται μόνο πεζή ή δια θαλάσσης. Χαρακτηρίζεται από εξαιρετική φυσική ομορφιά και είναι ενταγμένη στο δίκτυο προστασίας Natura 2000, γι' αυτό και δεν υπάρχουν οργανωμένες τουριστικές εγκαταστάσεις. Το έδαφος της παραλίας αποτελείται από λευκή άμμο και μικρά βότσαλα, ενώ και ο βυθός της θάλασσας είναι αμμώδης.Πρόκειται για ένα βιολογικό πάρκο, προστατευόμενο από τη Natura 2000, όπου γεννούν οι φώκιες monachus-monachus. Μικρό Σεϊτάνι. Πρόκειται για μια παραλία με άμμο και μικρά βότσαλα που βρίσκεται ανάμεσα στο Μεγάλο Σεϊτάνι, από το οποίο απέχει 45 λεπτά με τα πόδια, και την παραλία «Ποτάμι» Καρλοβάσου. Η πρόσβαση σε αυτή γίνεται μόνο πεζή. Η θέα κόβει την ανάσα, σε ένα σκηνικό καταπράσινο με βραχώδεις σχηματισμούς και πανέμορφες παρθένες παραλίες. Σβάλα. Βρίσκεται στη βόρεια Σάμο, στην περιοχή του Κάμπου Βουρλιωτών και μερικές εκατοντάδες μέτρα δυτικά της δημοφιλούς παραλίας Τσαμπού. Είναι ήσυχη, με κρυστάλλινα νερά και μεγάλα βότσαλα. Τσαμπού. Βρίσκεται στη βόρεια Σάμο, κάτω από το χωριό Βουρλιώτες και πολύ κοντά στον οικισμό Αυλάκια. Διαθέτει μεγάλα βότσαλα και βαθιά γαλάζια νερά, ενώ συχνά είναι κυματώδης. Είναι οργανωμένη τουριστικά. Μπάλος - Όρμος Κουμεΐκων. Βρίσκεται στο νότιο τμήμα του νησιού, είναι το επίνειο του γραφικού χωριού Κουμέϊκα και σε 2 χλμ. απόσταση από αυτό. Ένα μέρος της παραλίας είναι με βότσαλο και το άλλο είναι αμμώδες. Κατά μήκος της παραλίες τον ίσκιο προσφέρουν τα αλμυρίκια που υπάρχουν. Υπάρχουν εστιατόρια, cafe bar, ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια. Πόλος έλξης είναι η σπηλιά στο τέλος της παραλίας. Στο μικρό μόλο που υπάρχει μπορούν να δέσουν μικρά σκάφη. Pappa Beach. Βρίσκεται 900 μέτρα έξω από το λιμάνι του Ηραίον. Αποτελεί μια γραφική παραλία σε μορφή αμφιθεάτρου. Μπροστά της απλώνονται τα γαλανά νερά και απέναντι μπορεί να δει κανείς τα παράλια της Τουρκίας, το Κουσαντασι και την Έφεσο. Υπάρχει Εστιατόριο και μπαρ που εξυπηρετεί του λουόμενους.

Οινοποιία

Μυθολογία, ιστορία και το χαρακτηριστικό τοπωνύμιο Άμπελος για τον έναν από τους δύο ορεινούς όγκους που δεσπόζουν στο νησί, αποτελούν στοιχεία απεικόνισης του αμπελώνα της Σάμου. Το σαμιώτικο κρασί που παράγεται από καλλιέργεια σε ορεινές και ημιορεινές αναβαθμίδες έχει υψηλή αναγνωρισιμότητα σε όλο τον κόσμο και έχει ταυτίσει απόλυτα το όνομά του με τη γεωγραφική του προέλευση, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τους πιο εκλεκτούς διεθνείς αμπελώνες.

= Αμπελώνας στη Σάμο

= Η ιστορία του Σαμιώτικου κρασιού ανάγεται στην πρώιμη αρχαιότητα όταν η ιστορική καταγραφή περιλαμβάνει και στοιχεία μυθολογίας. Θρυλείται πως ο ίδιος ο θεός Διόνυσος δίδαξε στους Σαμιώτες την καλλιέργεια της αμπέλου αλλά και τον τρόπο οινοποίησης, ως ανταπόδοση στη βοήθεια που του παρείχαν για να κατατροπώσει τις Αμαζόνες. Η παράδοση αναφέρει πως ο πρώτος που δίδαξε την καλλιέργεια της αμπέλου στους κατοίκους του νησιού ήταν ο ήρωας της Αργοναυτικής Εκστρατείας Αγκαίος. Ιστορικές αναφορές κατά την αρχαιότητα για τα κρασιά της Σάμου συναντάμε στον Ιπποκράτη, τον Γαληνό, τον Θεόφραστο ενώ οι διήρεις Σάμαινες αποδεδειγμένα μεταφέρουν με σαμιακούς αμφορείς κρασί από τη Σάμο σε διάφορα λιμάνια του τότε υπαρκτού κόσμου. Κατά τη Βυζαντινή εποχή καταγράφονται επίσης αναφορές στους σαμιακούς οίνους μεταξύ των οποίων και περιγραφές του ταξιδιώτη κληρικού Βίλλιμπαλντ που σταθμεύει στη Σάμο το 741 μ.Χ. κατά το ταξίδι του προς Ιερουσαλήμ. Η τύχη της αμπελοκαλλιέργειας ακολουθεί την ταραχώδη ιστορία του νησιού και έτσι συχνά διακόπτεται από επιδρομές και κατακτητές, με αποκορύφωμα τη σχεδόν πλήρη ερήμωση του τόπου κατά τον 15ο αιώνα, που είχε ως αποτέλεσμα και την εγκατάλειψη των αμπελώνων. Όταν ένα αιώνα αργότερα επαναποικίζεται η Σάμος, έρχονται στο νησί και νέες ποικιλίες. Σύμφωνα αυτή την εκδοχή, τότε ξεκινά και η ιστορία των μοσχάτων οίνων του νησιού. Κατά την Οθωμανική κατοχή και μετά το 1562, οι Ευρωπαϊκές δυνάμεις αρχίζουν να ενδιαφέρονται εμπορικά για το κρασί και ιδρύουν προξενεία στη Σάμο. Το 1700, ο Γάλλος περιηγητής Τουρνεφόρ (Tournefort) και το 1787, ο Γερμανός Φρίσεμαν καταγράφουν παραγωγή μοσχάτου που υπολογίζεται σε 3.000 βαρέλες. Ο Γάλλος βοτανολόγος και περιηγητής J. Pitton de Tournefort, ο οποίος ανέφερε το 1700 πληροφορίες για την ποιότητα και την ποσότητα του σαμιακού κρασιού. Από τα τέλη του 19ου αιώνα η Σάμος τροφοδοτεί με επώνυμα πλέον κρασιά τις αγορές της Ανατολής και της Δύσης, η δε Καθολική Εκκλησία παραχωρεί στη Σάμο το προνόμιο της παρασκευής οίνου με πιστοποιητικό της Καθολικής Αποστολής. Ο εκκλησιαστικός οίνος χρησιμοποιείται και από την Ορθόδοξη Εκκλησία για την παρασκευή της θείας ευχαριστίας.

= Σαμία Άμπελος

= Η έκταση των καλλιεργούμενων αμπελώνων της Σάμου είναι περίπου 14.000 στρέμματα. Το 98% και πλέον, των αμπελώνων αυτών, αφορούν την καλλιέργεια του λευκού, μικρόρωγου, μοσχάτου σταφυλιού της Σάμου, το οποίο θεωρείται ο πιο ευγενής κλώνος της μεγάλης οικογένειας των μοσχάτων. Από αυτό παράγονται τα φημισμένα κρασιά ΣΑΜΟΣ και μικρή ποσότητα επιτραπέζιου οίνου, εξαιρετικής ποιότητας. Σε πολύ μικρό ποσοστό καλλιεργούνται και δύο ερυθρές ποικιλίες, Φωκιανό και Ρητινό. Οι αμπελώνες εκτείνονται σε όλη τη Σάμο ενώ οι πλαγιές του βουνού Άμπελος, σε υψόμετρο μέχρι και τα 860 μέτρα, είναι κατάφυτες. Με την έντονη ηλιοφάνεια, το γαλάζιο του ουρανού και την Αιγαιοπελαγίτικη αύρα το μοσχάτο σταφύλι καλλιεργείται σε πανάρχαιες λιθοχτισμένες αναβαθμίδες (πεζούλες) δομημένες έτσι που να συγκρατούν και να αποστραγγίζουν το πολύτιμο χώμα, δημιουργώντας επάλληλες στενές λουρίδες γης, όπου συχνά δε χωρά πάρα μόνο μία σειρά από κλήματα. Το εξαιρετικό υπέδαφος (χαλικώδες, σχιστολιθικό και με μεγάλη ικανότητα αποστράγγισης), σε συνδυασμό με το ευνοϊκό για την αμπελοκαλλιέργεια μικροκλίμα δίνουν τη δυνατότητα στα σταφύλια να ωριμάζουν σταδιακά και με φυσικό τρόπο, όπως απαιτείται για όλα τα γλυκά κρασιά ευγενούς καταγωγής. Η ετήσια παραγωγή ανέρχεται περίπου σε 6.000 τόνους κρασιού.

= ΕΟΣΣ

= Ο ΕΟΣΣ είναι ένας από τους παλαιότερους συνεταιρισμούς της Ελλάδας. Ιδρύθηκε το 1934 μετά από κινητοποίηση των αμπελουργών της Σάμου, με στόχο να εξασφαλιστεί η ποιότητα οινοποίησης και η διακίνηση των κρασιών. Η ιστορική πορεία της απέδειξε ότι η Ένωση δεν ήταν απλώς μια αναγκαιότητα αλλά μια επιλογή στρατηγικής σημασίας. Το 1970, πρώτη η Σάμος αναγνωρίζεται ως ονομασία προέλευσης ελεγχόμενη (Ο.Π.Ε.) ενώ οι οίνοι ΣΑΜΟΣ αποκτούν διεθνή φήμη. Σήμερα, στο συνεταιριστικό σχήμα συμμετέχουν 2.500 φυσικά μέλη. Ο ΕΟΣ Σάμου συγκεντρώνει, οινοποιεί και εμπορεύεται το σύνολο σχεδόν της οινικής παραγωγής του νησιού. Εκσυγχρονίζεται διαρκώς και επενδύει σε τεχνολογία και τεχνογνωσία συνδυάζοντάς τις αρμονικά με την παράδοση της αμπελοκαλλιέργειας ενώ διαθέτει πιστοποιήσεις κατά ISO και HACCP. Διαθέτει δύο υπερσύγχρονα οινοποιεία, στο Μαλαγάρι και στο Καρλόβασι της Σάμου, συνολικής χωρητικότητας 20.000 τόνων και απασχολεί περίπου 80 άτομα.

Φιλοσοφία Στόχοι

Βασικός στόχος του ΕΟΣΣ στη διαχείριση των οίνων είναι πρωτίστως η απόδοση στον παραγωγό-συνεταίρο του μεγαλύτερου δυνατού εισοδήματος. Παράλληλα, η διατήρηση και διεύρυνση της σύνδεσης του Σαμιώτη αμπελοκαλλιεργητή με τη γη και το αμπέλι αλλά και η αναβάθμιση της ποιοτικής αμπελοοινικής δραστηριότητας του νησιού σύμφωνα με τους κανόνες της σύγχρονης διεθνούς αγοράς ώστε να αποτελεί μία υγιή και ανταγωνιστική οικονομική οντότητα. Στρατηγικοί άξονες

Διαρκής ποιοτική αναβάθμιση των οινικών προϊόντων της Σάμου. Δημιουργία νέων προϊόντων που να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες επιλογές του καταναλωτή. Συνεχής διεύρυνση των σημείων τοποθέτησης των κρασιών της Σάμου εντός και εκτός Ελλάδος, και είσοδος σε νέες, διεθνείς αγορές. Δυναμική επικοινωνιακή πολιτική και έμφαση στην ευρύτερη προώθηση των σαμιακών κρασιών (γλυκών και ξηρών). Το Σαμιώτικο κρασί αποτελεί έναν από τους κυριότερους πρεσβευτές της Ελλάδας στο εξωτερικό, με εξαγωγές σε χώρες όπως η Γαλλία – η μεγαλύτερη εξαγωγική αγορά για τον ΕΟΣΣ-, ο Καναδάς, οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, το Βέλγιο, η Γερμανία, η Ελβετία, η Ιταλία, η Ολλανδία, Σουηδία, η Κύπρος, η Αυστραλία, η Δανία, η Τσεχία, η Φινλανδία και η Κίνα, η Ουγγαρία, η Ρουμανία κ.α. Νέες αγορές διαρκώς προστίθενται, στο σύνολο των 24 χωρών. Το ΣΑΜΟΣ είναι το πρώτο Ελληνικό κρασί που αναγνωρίστηκε σαν Ο.Π.Ε. Τα προϊόντα του ΕΟΣΣ έχουν τιμηθεί με εκατοντάδες μετάλλια διεθνών εκθέσεων ενώ κάθε έτος προστίθενται διαρκώς νέες διακρίσεις.

Προϊόντα

Οίνοι Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης ΣΑΜΟΣ

Samos Vin Doux Οίνος Γλυκύς Samos Grand Cru Οίνος Γλυκύς Φυσικός Samos Nectar Οίνος Φυσικώς Γλυκύς Samos Anthemis Οίνος Γλυκύς Εκκλησιαστικός Οίνος Γλυκύς Οίνοι Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης Αιγαίο Πέλαγος

Ψηλές Κορφές Οίνος Ξηρός Λευκός ΠΓΕ Αγέρι του Αιγαίου Οίνος Ξηρός Λευκός ΠΓΕ Αγέρι του Αιγαίου Οίνος Ημίξηρος Λευκός ΠΓΕ Οίνοι Επιτραπέζιοι

Golden Samena Οίνος Ξηρός Λευκός Επιτραπέζιος Οίνος Ξηρός Λευκός Οίνος Ροζέ Ημίξηρος

= Μουσείο Σαμιακού Οίνου

= Το Μουσείο Οίνου του ΕΟΣ Σάμου στεγάζεται σε ένα κτίριο του 19ου αιώνα το οποίο λειτουργούσε ως βαρελοποιείο. Μετατράπηκε σε Μουσείο το 2005 και από τότε φιλοξενεί στοιχεία που προσδιορίζουν το σαμιώτικο κρασί: Από τους αμπελώνες και τις ορεινές αναβαθμίδες, τη χειρωνακτική εργασία, τον τρυγητό και το πατητήρι, την παλαίωση και την οινοποίηση, τα κελάρια, τις συλλεκτικές φιάλες, παλαιές φωτογραφίες και στοιχεία καταγραφής της παραγωγής, σκεύη και εργαλεία βαρελοποιίας, παλαιά μηχανήματα οινοποίησης καθώς και μια σειρά βραβεύσεων και διακρίσεων. Περιγράφει μέσω εκθεμάτων όλη την ιστορική και κοινωνικοπολιτιστική διαδρομή του σαμιώτικου κρασιού. Είναι επισκέψιμο στο κοινό μαζί με οινογευστικές δοκιμές.

Πληθυσμός

Ο πληθυσμός της Σάμου μειώθηκε σε μεγάλο βαθμό μετά την ενσωμάτωση της στην Ελλάδα ωστόσο τις τελευταίες δεκαετίας έχει παρουσιάσει μία σχετική σταθεροποίηση. Το 2021 ο πληθυσμός της ήταν 32.642 άτομα.

Μουσική παράδοση

Η πρώτη καταγραφή παραδοσιακών τραγουδιών της Σάμου, φαίνεται να είναι αυτή που υπάρχει στον Ε' τόμο των Σαμιακών του Επαμεινώνδα Σταματιάδη που εκδόθηκε από το Ηγεμονικό Τυπογραφείο της Σάμου το 1887. Στον τόμο αυτό ο Ε. Σταματιάδης περιγράφει τα ήθη και έθιμα των Σαμίων της εποχής και καταγράφει με τα σημαδόφωνα της βυζαντινής σημειογραφίας τα τραγούδια τους. Επίσης, μας δίνει πληροφορίες για τους χορούς και τα όργανα που χρησιμοποιούνται στην εποχή του. Στο άλλο μεγάλο έργο της σαμιακής λαογραφίας, ο Νικόλαος Δημητρίου δίνει πληροφορίες για τα μουσικά δρώμενα, για τα όργανα και εν γένει για τη μουσική παράδοση της Σάμου. Με βάση κυρίως τις δημοσιευμένες καταγραφές του Σταματιάδη, η έρευνα για το παραδοσιακό σαμιώτικο τραγούδι συνεχίστηκε, αλλά όχι συστηματικά. Κατά τον 20ο αιώνα διάφορες δημοσιεύσεις σαμιακών τραγουδιών εμφανίστηκαν σε περιοδικά. Το Πνευματικό Ίδρυμα Σάμου «Νικόλαος Δημητρίου» αναγνωρίζοντας τη σημασία της μουσικής παράδοσης της Σάμου συνεχίζει την έρευνα, προχωρώντας πρόσφατα στην έκδοση του μουσικού CD: «Σάμος», Παιχνίδια και παιχνιδιάτορες. Τα κείμενα καθώς και τα μουσικά αποσπάσματα αυτής της ενότητας προέρχονται από την έρευνα του Σαμιώτη Μουσικολόγου Δημήτρη Ζαχαρίου, που περιλαμβάνονται στο μουσικό CD.

1834-1912

Από το 1834 μέχρι το 1912 πολιτικά η Σάμος χαρακτηρίζεται από το καθεστώς της ημιαυτόνομης Ηγεμονίας. Ειδικότερο, μετά το 1860 η Σάμος εισέρχεται σε μια περίοδο αστικής ανάπτυξης. Τα χαρακτηριστικά αυτής της περιόδου είναι η μεγάλη εμπορική και οικονομική πρόοδος και η διαμόρφωση μιας πλούσιας και καλλιεργημένης πνευματικά αστικής τάξης, στα δύο εμπορικά κέντρα του νησιού, το Βαθύ και το Καρλόβασι, που είχε άμεση σχέση με την αστική τάξη της Σμύρνης. Την εποχή αυτή έζησε στη Σάμο ο εξέχων τοπικός λόγιος ο Επαμεινώνδας Σταματιάδης. Το 1887 εξέδωσε στο Ηγεμονικό Τυπογραφείο το πεντάτομο έργο 'Σαμιακά'. Στους τέσσερις πρώτους τόμους αναφέρεται στην ιστορία του νησιού, ενώ ο πέμπτος αναφέρεται στη λαογραφία. Ο Σταματιάδης, εκτός από την καταγραφή συγκεκριμένων τραγουδιών και εθίμων και τις αναφορές του σε όργανα μας πληροφορεί και για το ρεπερτόριο των χορών της εποχής. Αυτοί ήταν: ο Σαμ