Οι Αμαξάδες είναι χωριό και έδρα ομώνυμης δημοτικής κoινότητας και δημοτικής ενότητας, του δήμου Ιάσμου, της περιφερειακής ενότητας (τέως νομού) Ροδόπης, στην περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης. Πριν το σχέδιο Καποδίστριας και το πρόγραμμα Καλλικράτης, ανήκε στην επαρχία Κομοτηνής του νομού Ροδόπης, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Μακεδονίας.

Γεωγραφία

Οι Αμαξάδες είναι μεγάλο χωριό στο δυτικό τμήμα του νομού Ροδόπης. Βρίσκονται πάνω στην επαρχιακή οδό Ιάσμου-Ξάνθης και βόρεια της σιδηροδρομικής γραμμής προς Κομοτηνή, σε μέσο σταθμικό υψόμετρο 45. Το χωριό απέχει 32 χλμ. περίπου δυτικά της Κομοτηνής.

Τοπική κοινότητα

Η τοπική κοινότητα Αμαξάδων είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός ημιορεινός οικισμός, με έκταση 34,655 χμ² (2011). Περιλαμβάνει και τους οικισμούς Άνω Αμαξάδες και Μοναχοί.. Η ομώνυμη δημοτική κoινότητα, που περιλαμβάνει και τους οικισμούς Ανω Αμαξάδες και Μοναχοί, το 2021 είχε πληθυσμό 1.752 κατοίκους.

Πληθυσμός

(σε παρένθεση ο πληθυσμός της τοπικής κοινότητας)

Διοικητικές μεταβολές μέχρι τον «Καλλικράτη»

Ο οικισμός αναγνωρίστηκε με το ΦΕΚ 194Α - 14/08/1924 και προσαρτήθηκε στην κοινότητα Ιάσμου του νομού Ροδόπης. Το 1951 ορίστηκε έδρα της κοινότητας Αμαξάδων. Με το ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010 αποσπάστηκε από την κοινότητα Αμαξάδων και προσαρτήθηκε στον δήμο Ιάσμου.

Γενικά στοιχεία

Το ημιορεινό έδαφος της περιοχής καλύπτεται κυρίως από καλλιέργειες και βοσκοτόπους. Καλλιεργούνται κυρίως δημητριακά, ζαχαρότευτλα, καπνά, ζωοτροφές και οπωροφόρα δένδρα.

Μυθολογικά και ιστορικά στοιχεία

Κοντά στο χωριό βρισκόταν, κατά την μυθολογία, η πρωτεύουσα του Θράκα βασιλέα των Βιστώνων Διομήδη, τα Καρτερά. Εδώ, κατά την παράδοση, ο Ηρακλής πραγματοποίησε το 8ο άθλο του πνίγοντας τους στρατιώτες του Διομήδη στη Βιστονίδα και τάισε τον ίδιο στα άλογά του. Κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους ο τόπος ονομαζόταν «Στάβλοι του Διομήδη» και ήταν σταθμός καραβανιών. Μετά την οικοδόμηση της Αναστασιούπολης και του Περιθεωρίου, το 1373, η περιοχή κυριεύθηκε από τον Μουράτ Β' ο οποίος χάρισε την πόλη στον Γενοβέζο σύμμαχό του Ιωάννη Αδούρο. Το 1667 πέρασε από εδώ ο μεγάλος περιηγητής Εβλιγιά Τσελεμπή. Οι κάτοικοι των Αμαξάδων που εγκαταστάθηκαν εδώ μετά το 1922, εκτός από δύο οικογένειες Αρβανιτών από το Ζαλούφι της Α. Θράκης. κατάγονταν από το Καρλίκιοϊ ή Ψάθη της Α. Θράκης. Αργότερα εγκαταστάθηκαν και μερικές οικογένειες Σαρακατσάνων. Το χωριό ονομάστηκε Αμαξάδες, πιθανόν, από κάποιο χωρικό που έφτιαχνε δίτροχα κάρα.

Αξιοθέατα

Ο αρχαιολογικός χώρος Αναστασιουπόλεως-Περιθεωρίου, στη θέση «Καλέδες», νοτιοανατολικά του χωριού. Υπήρξε σταθμός της Εγνατίας Οδού και σημαντικό λιμάνι στην περιοχή της Βιστονίδας. Ιδρύθηκε, πιθανότατα, από τον αυτοκράτορα Αναστάσιο Α’ (491-518), που της έδωσε το όνομά του. Η πόλη λεηλατήθηκε από τους Ούννους και τους Σλάβους, ενώ στον 13ο αιώνα καταστράφηκε από τους Βουλγάρους. Ξανακτίστηκε από τον Ανδρόνικο Γ’ Παλαιολόγο (1328-41) που την μετονόμασε σε Περιθεώριο. Παρήκμασε και εγκαταλείφθηκε στα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο ναός της Αγίας Παρασκευής στο νότιο τμήμα του χωριού

Παραπομπές

Πηγές

Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1981, 2006 (ΠΛΜ) Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, εκδ. 1963 (ΠΛ) Περιοδικό «Διακοπές», εκδ. Δ.Ο.Λ., 2010 Οργανισμός εκδόσεων «Ελλάδα», χάρτες (Βαρελάς) eetaa.gr