Πληροφορίες
Οι Σίσες (επίσημο: αι Σίσαι) είναι χωριό και έδρα ομώνυμης κοινότητας του Δήμου Μυλοποτάμου στην Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμνης της Κρήτης. Βρίσκεται σε υψόμετρο 120 μ. και σε απόσταση 44 χλμ. από το Ρέθυμνο. Οι κύριες αγροτικές ασχολίες του χωριού είναι κτηνοτροφία, μελισσοκομία και τις τελευταίες δεκαετίες η καλλιέργεια εσπεριδοειδών και ελαιοδένδρων. Τα πορτοκάλια και το λάδι των Σισών θεωρούνται εξαιρετικής ποιότητας. Επίσης στις Σίσες συλλέγεται από το φυτό αγκίσαρος, η εξαιρετικής ποιότητας αρωματική ρητίνη, αλάδανος.
Ιστορία
Το όνομα έχει μινωική προέλευση και διασώθηκε ακέραιο στο πέρασμα των αιώνων στο σημερινό χωριό. Το 1965 κατά την εκτέλεση έργων βόρεια του χωριού, βρέθηκε μια κυλινδρική στήλη ύψους 0,64 και διαμέτρου 0,45 μ. που χρησίμευε σαν βωμός ή οροθέσιο της περιοχής. Επάνω στην κυλινδρική επιφάνεια της είναι χαραγμένη με γράμματα του 2ου ή των αρχών του 1ου π.Χ. αιώνα η λέξη ΣΙΣΑΙΩΝ. Η στήλη αυτή με το όνομα Σισαίων, τα νομίσματα που έχουν βρεθεί σε τάφους, τα ερείπια που φαίνονται στο χώρο δείχνουν ότι στο μέρος αυτό υπήρχε αρχαία πόλη με το όνομα Σίσα ή Σίσαι και οι κάτοικοι Σισαίοι, αν και δεν αναφέρεται από τους αρχαίους συγγραφείς. Αναφέρεται στα κείμενα του Francesco Barozzi το 1577. Ο Καστροφύλακας (Κ183) αναφέρει ότι το χωριό έχει 370 οφειλόμενες αγγαρείες, αλλά δεν αναφέρει τον πληθυσμό του. Επίσης αναφέρεται από τον Φραντσέσκο Μπαζιλικάτα (1630) και την τουρκική απογραφή του 1671 ως Sisses. Σε ανασκαφές που πραγματοποίησε ο Γερμανός καθηγητής Siegfried Ε. Kuss στην περιοχή το 1963, βρέθηκε πληθώρα απολιθωμένων οστών από ζώα που έζησαν στην Κρήτη και στο νότιο Αιγαίο των Μειοκαινικών και Πλειστοκαινικών θηλαστικών, τα οποία καλύπτουν μία περίοδο από 15 εκατομμύρια χρόνια μέχρι πριν 10.000 χρόνια.
Διοικητικά
Αναφέρονται επίσημα το 1925, γραμμένες ως Σείσες, στο ΦΕΚ 27Α - 31/01/1925 να ορίζονται έδρα της ομώνυμης νεοϊδρυθείσας κοινότητας. Το 1940 το όνομα του οικισμού διορθώθηκε σε Σίσαι. Σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης, μαζί με το Καλό Χωράφι και την Αλμυρίδα αποτελούν την κοινότητα Σισών που ανήκει στη δημοτική ενότητα Γεροποτάμου του δήμου Μυλοποτάμου και σύμφωνα με την απογραφή 2011 έχει πληθυσμό 584 κατοίκους. Δείτε Κοινότητα Σισών
Εκκλησιαστική υπαγωγή
Η εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στον Άγιο Γεώργιο. Εκκλησιαστικά υπάγεται στην Στ΄ Αρχιερατική Περιφέρεια της Ιεράς Μητροπόλεως Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου, της Εκκλησίας της Κρήτης.
Άλλες πληροφορίες
Στην ευρύτερη περιοχή συλλέγεται - αποκλειστικά στον κόσμο - η κομμεορητίνη λάδανο “Το Μύρο της Βίβλου” από το φυτό Λαδανιά (Cistus Creticus). Οι κάτοικοί του ασχολούνται με την κτηνοτροφία, την καλλιέργεια εσπεριδοειδών, κυρίως πορτοκάλια, κοντά στη θάλασσα και την μελισσοκομεία.
Προσωπικότητες
Μανώλης Ρασούλης, στιχουργός, με προτομή του στο χωριό καταγωγής του
Πολιτισμός
Στις Σίσες εδρεύει από το 1984 ο Πολιτιστικός και Αθλητικός Σύλλογος Σισών "Το Αστάλι". Με σημαντική προσφορά στην κοινωνία και τον πολιτισμό του χωριού μέσα από τις εκδηλώσεις του διαχρονικά αλλά και τις δομές του. Διαθέτει ιδιόκτητη βιβλιοθήκη που λειτουργεί και σαν πολυχώρος γνώσης και πολιτισμού . Στα σχέδια του είναι η αξιοποίηση ενός παλαιού αρχοντικού για την στέγαση λειτουργικών του αναγκών και την προώθηση της λαογραφίας της ιστορίας και του πολιτισμού των Σισών.
