Για τον οικισμό στον νομό Ρεθύμνης με το ίδιο όνομα δείτε: Άρδακτος Κουρητών Ρεθύμνης

Ο Άρδακτος είναι χωριό και έδρα ομώνυμης κοινότητας του Δήμου Αγίου Βασιλείου, στην Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμνης της Κρήτης. Βρίσκεται στα νότια του Ρεθύμνου, σε απόσταση σαράντα χιλιομέτρων, διακλάδωση δεξιά στο τριακοστό πέμπτο χλμ. του κεντρικού οδικού άξονα, που οδηγεί από το Ρέθυμνο, μέσω Σπηλίου, στην Αγία Γαλήνη και το Τυμπάκι. Βρίσκεται σε υψόμ. 630 μ. και για τούτο ο Εμμ. Λαμπρινάκης τον χαρακτηρίζει ως «κώμην μεσόγειον και τερπνήν έχουσαν περί τας σαράντα πέντε οικίας και ναόν τον Αρχιστράτηγον Μιχαήλ». Απο τις αρχές του 1879,εως τις αρχές του εικοστού αιώνα ο Άρδακτος υπήρξε έδρα του τότε δήμου Αγίου Πνεύματος, που αρχικά ονομάστηκε ως Δήμος Αρδάκτου

Ονομασία του χωριού

Την ονομασία του το χωριό, το πιθανότερο, οφείλει στο φυτό αρδαχτυλλίνος, ο [(ακανθώδες, πολυετές, περί το 0,50 μ. ύψος, ιδιαίτερα αγαπητή τροφή στους γαϊδάρους), αρχαίο ατρακτυλλίς η μαλωτή (carthamus lanatus), στην κοινή της γυναίκας το ατράχτι (αρδάχτι) , το οποίο αφθονεί στο εν λόγω χωριό] και κατά μεταπλασμό του δευτερόκλιτου σε πρωτόκλιτο προήλθε ο τύπος αρδαχτύλλινας (ο) με σχετική μεγεθυντική σημασία. Με την περιεκτική φυτωνυμική κατάληξη [-ές] παράγεται το σύνηθες τοπωνύμιο Αρδαχτυλλινές. Το φυτό λέγεται και Αδραχτυλλίνι, με αντιμετάθεση των [ρ] και [δ], όπως και στη λέξη αρδάχτι< αδράχτι . «Άρδακτος», περαιτέρω, είναι όργανο υφαντικής, με λεπτό μετάλλινο στέλεχος και στεφάνη μετάλλινη, που περιστρέφεται με κατάλληλο χειρισμό στο θρομύλι, για την περιέλιξη του νήματος.

Τοπική κοινότητα

Η αρχική αναγνώριση της κοινότητας Αρδάκτου έγινε με το Δ. 26-1-1925, ΦΕΚ Α 27/1925. Οικισμοί που αρχικά απάρτισαν την κοινότητα: Άρδακτος, Ακτούντα, Βάτος, Δουμαεργιό, Κισσός. Η τοπική κοινότητα Αρδάκτου είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός ορεινός οικισμός, με έκταση 15,335 χμ² (2011). Περιλαμβάνει και τους οικισμούς Αγία Παρασκευή, Ακτούντα και Βάτος.

Πληθυσμός

(σε παρένθεση ο πληθυσμός της τοπικής κοινότητας)

Μεταφορές

Το χωριό διασχίζει η Επαρχιακή Οδός Κισσού Κάμπος - Κεραμέ γνωστή και ως "Αμαξωτός" Δρόμος, η οποία διασταυρώνεται με την οδό Ρέθυμνο - Αγία Γαλήνη και το ενώνει με το Ρέθυμνο (Αρμένοι, Σπήλι). Το 2022 ο Δήμος Αγίου Βασιλείου ξεκίνησε τα έργα για τον νέο δρόμο που ενώνει τον οικισμό Άρδακτο με τον οικισμό Κισσου Κάμπος. Πρόκειται για ένα έργο με μήκος 1,5 χιλιόμετρα, μειώνοντας την απόσταση από Άρδακτο για Κισσου Κάμπος κατά 3.6 χιλιόμετρα. Η ολοκλήρωση του έργου πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο του ίδιου έτους (2022).

Διοικητικά

Ο Άρδακτος αναφέρεται επίσημα ως οικισμός το 1925 στο ΦΕΚ 27Α - 31/01/1925 να ορίζεται έδρα της ομώνυμης νεοϊδρυθείσας κοινότητας. Το 1997 με ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997 προσαρτήθηκε στον τότε δήμο Λάμπης,στον οποίο εντάχθηκε όταν άρχισε να ισχύε το διοικητικό σύστημα "Καποδίστρια" το 1999, και το 2010 με το ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010 αποσπάσθηκε από το δήμο Λάμπης, λόγω ότι ο Δήμος Λάμπης ενώθηκε με τον Δήμο Φοίνικα και εντάχθηκε στον νέο δήμο Αγίου Βασιλείου.

Παραπομπές

Πηγές

Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, 1996, 2006 (ΠΛΜ) Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, 1963 (ΠΛ)