Τα Ακτούντα Ρεθύμνης είναι ορεινό χωριό της Κοινότητος Αρδάκτου στο δήμο Αγίου Βασιλείου του νομού Ρεθύμνης της Κρήτης. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, έχει πληθυσμό 74 κατοίκων.

Γενικά στοιχεία

Βρίσκεται σε απόσταση 37 χιλιομέτρων από το Ρέθυμνο, στις ανατολικές πλαγιές του όρους Σιδέρωτα, σε υψόμετρο 640 μέτρων. Η εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου. Εκκλησιαστικά αποτελεί ενορία, η οποία υπάγεται στην Α΄ Αρχιερατική περιφέρεια της Ιεράς Μητροπόλεως Λάμπης, Συβρίτου και Σφακίων.

Ιστορικά στοιχεία

Ο οικισμός αναφέρεται σε βενετική απογραφή του 1583, σύμφωνα με την οποία είχε πληθυσμό 133 κατοίκων. Αναφορά γίνεται και σε οθωμανικές απογραφές του 1650 (32 οικίες), του 1659, του 1670 και του 1671-1672. Σύμφωνα με οθωμανική στατιστική που συντάχθηκε μεταξύ των ετών 1670-1673, τα Ακτούντα διέθεταν 41 ιδιοκτήτες. Το 1743 γίνεται λόγος για εκτέλεση ενός μουσουλμάνου κατοίκου των Ακτούντων με την κατηγορία του κρυπτοχριστιανού. Σύμφωνα με άλλη οθωμανική απογραφή του 1881, στα Ακτούντα, τα οποία από το 1879 υπάγονταν στο δήμο Αγίου Πνεύματος της επαρχίας Αγίου Βασιλείου, ζούσαν 173 κάτοικοι, όλοι ελληνικής καταγωγής. Το 1894, σύμφωνα με εκτίμηση του αξιωματικού του ελληνικού στρατού, Νικόστρατου Καλομενόπουλου, στο χωριό ζούσαν 40 οικογένειες, ενώ η απογραφή του 1900 βρήκε στο χωριό 224 κατοίκους. Το 1944, κάτοικοι του χωριού φυλακίστηκαν προσωρινά από τις γερμανικές δυνάμεις Κατοχής, ως αντίποινα για την απαγωγή του στρατηγού Κράιπε. Έως το 1997 τα Ακτούντα υπάγονταν στην επαρχία Αγίου Βασιλείου, αργότερα εντάχθηκαν στον καποδιστριακό δήμο Λαμπής, ενώ με τις διοικητικές μεταρρυθμίσεις του σχεδίου «Καλλικράτης» συμπεριλήφθηκαν στον δήμο Αγίου Βασιλείου.

Προσωπικότητες

Στα Ακτούντα γεννήθηκαν ο λυράρης Αλέκος Καραβίτης και ο μοναχός Γεννάδιος Τζεκάκης.

Απογραφές πληθυσμού

Παραπομπές

Βιβλιογραφία

Ένθετο εφημερίδας Πατρίς, «Κρήτης Ανθρωπογεωγραφία», Φεβρουάριος 2008, τόμος Β΄ Μιχαήλ Σταματελάτος, Φωτεινή Βάμβα-Σταματελάτου, Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας, ΤΑ ΝΕΑ, 2012, Α΄ τόμος Συλλογικό, Πρακτικά του Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου «Η επαρχία Αγίου Βασιλείου από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα: Περιβάλλον - Αρχαιολογία - Ιστορία - Κοινωνία», Σπήλι - Πλακιάς 19-23 Οκτωβρίου 2008