Η Άνω Ράχη είναι τοπική κοινότητα της δημοτικής ενότητας Λούρου του δήμου Πρέβεζας της περιφερειακής ενότητας Πρέβεζας στην περιφέρεια Ηπείρου. Παλαιότερα ονομάζονταν Κράβαρι πριν τη μετονομασία του το 1927.

Γεωγραφία και στατιστική

Το χωριό βρίσκεται 30 χλμ. βόρεια της Πρέβεζας και 10 χλμ. βορειοδυτικά του Λούρου, σε υψόμετρο 360 μ. στην πλαγιά του βουνού Κορέτσι, που είναι διακλάδωση των βουνών του Σουλίου. Απέχει οδικώς από την Πρέβεζα 40 χλμ., τον Λούρο 15 χλμ., το Καναλλάκι 16 χλμ. και την Άρτα 39 χλμ. Έχει έκταση 16,4 χλμ2, 108 κατοικίες με 127 κατοίκους στην απογραφή του 2011 και πυκνότητα πληθυσμού 7,7 κατ/χλμ2. Το έδαφος της κοινότητας καλύπτεται από λιβάδια, δάση και από μικρές καλλιέργειες ζωοτροφών, με την κτηνοτροφία να αποτελεί την κύρια απασχόληση των κατοίκων της. Το ανατολικό τμήμα της είναι ενταγμένο από το 2001 στην περιοχή προστασίας καταφυγίου άγριας ζωής «Ζαλόγγου − Αβάσσου» έκτασης 25,4 χλμ2.

Ιστορία

Πότε δημιουργήθηκε το χωριό Κράβαρι δεν είναι ακριβώς γνωστό. Το χωριό κτίστηκε λίγα χρόνια μετά την καταστροφή του Σουλίου το 1803, από τους κατοίκους των δύο καταστραφέντων χωριών Συρμάτι στα νότια και Νικολίτσαρι στα βόρεια του σημερινού (Μουστάκας 1928). Το χωριό υπαγόταν στη συμπολιτεία του Σουλίου αναφέρει ο (Λαμπρίδης 1890) αλλά όχι και ο (Περραιβός 1803), ή ανήκε στα χωριά και εδαφικές ζώνες υπό τη σουλιώτικη προστασία (Ψιμούλη 1998). Η πρώτη ιστορική αναφορά του χωριού είναι το 1832 σε οθωμανική διαταγή επιστράτευσης ως Κράββαρι. Η επόμενη αναφορά είναι το 1854 στη Χρονογραφία της Ηπείρου του Παναγιώτη Αραβαντινού ως Κράβαρυ. Σε μεταγενέστερα κείμενα από το 1880 ως το 1940 αναφέρεται ως Κράβαρι, Kravari, Κράβαρη, Κράββαρη, Κραβάριον, Ἀνωράχη, Ἀνωρράχη, Ἄνω Ῥάχη. Επί τουρκοκρατίας το χωριό διοικητικά υπαγόταν στον καζά Πρέβεζας του σαντζακίου Πρέβεζας του βιλαετίου Ιωαννίνων και εκκλησιαστικά στη μητρόπολη Άρτης και από το 1881 στη μητρόπολη Νικοπόλεως και Πρεβέζης. Το 1884 υπήρχαν στο χωριό γραμματοδιδασκαλείο 15 μαθητών και οι εκκλησίες του Αγίου Ιωάννη, Αγίου Νικολάου, Αγίας Παρασκευής και Αγίας Βαρβάρας. Το καθεστώς ιδιοκτησίας της γης μεταβάλλονταν στη διάρκεια της περιόδου, άλλοτε ήταν τσιφλίκι άλλοτε ιδιοκτησία του οθωμανικού δημοσίου. Το 1922 καταγράφεται ως τσιφλίκι έκτασης 11.402 τουρκ. στρ. (=14.480 στρ.) αξίας 332.875 γροσίων και το 1925 αναφέρονται ως ιδιοκτήτες του οι κληρονόμοι του Χουσεΐν αγά Χατζή Οσμάν από το Μαργαρίτι (με περίπου 9.000 τουρκ. στρ.) και η μονή Αβάσου. Το 1928 αναφέρεται η ύπαρξη συνεταιρισμού ακτημόνων καλλιεργητών του χωριού για την προάσπιση των συμφερόντων τους. To 1919 γίνεται σύσταση της κοινότητας Κραββαρίου (οικισμοί Κράββαρι, Ἄνω Βλάνδο και Κάτω Βλάνδο) της υποδιοικήσεως Πρεβέζης του νομού Πρεβέζης. Το 1927 μετονομάστηκε η κοινότητα και ο συνοικισμός από Κράβαρι σε Ἀνωράχη και το 1940 διορθώθηκε σε Άνω Ράχη. Από το 1928 μέχρι το 1997 η κοινότητα Ἀνωράχης αποτελούνταν από τους οικισμούς Ἀνωράχης και Κορυφούλας. Το 1997 καταργήθηκε η κοινότητα και ο οικισμός προσαρτήθηκε στον δήμο Λούρου και από το 2010 στη δημοτική ενότητα Λούρου του δήμου Πρέβεζας. Κοντά στο χωριό στη θέση Μπρινιάσα βρέθηκαν παλιοί τάφοι σφραγισμένοι με μαρμάρινες πλάκες ενωμένες με μολύβι. Η τοποθεσία λέγεται και Μαγιόπουλα γιατί ένας τοπικός θρύλος λέει πως εκεί σκοτώθηκαν τον μήνα Μάη νέοι τραγουδώντας τραγούδια του Μάη.

Πληθυσμός

Τοπωνύμιο

Η προέλευση της λέξης Κράβαρι είναι σλαβική. Στις νότιες σλαβικές γλώσσες και σε μερικές δυτικές σλαβικές γλώσσες η λέξη κράβα (кра́ва, крȁвa, krȁva, kráva) σημαίνει αγελάδα. Kράβαρ (кра́варь, крaвар, kravar, krȁvār, krȃvar, kravař) είναι ο βουκόλος. Κράβαρι (крaвари, kravari, krȁvāri, kravaře) είναι οι βουκόλοι.

Ομωνυμίες

Κράβαρι στην Ελλάδα

Κράβαρη (Ḳiravar İli). Επαρχία του σαντζακίου Τρικάλων στο βιλαέτι Τρικάλων, όπου το 1454-1455 στο οθωμανικό φορολογικό κατάστιχο ΜΜ10 καταγράφονται οι φόροι 50 οικισμών (με 500 οικογένειες, 90 άγαμους και 31 χήρες). Οι φόροι προορίζονταν για τη μισθοδοσία των τεσσάρων απογόνων του Κράβαρη (Ḳiravar), Κάρολου, Καρατζά, Μουσά και Μικροπέτρα οι οποίοι υπηρετούσαν στο οθωμανικό ιππικό (σπαχήδες). Το 1854 ο Αραβαντινός αναφέρεται στο Κράβαρυ ίσως Καρίβαρυ, περιοχή με 8 χωριά 4.000 κατοίκων στη Ναυπακτία του νομού Αιτωλίας και Ακαρνανίας. Κράβαρι. Τοποθεσία και χειμερινός οικισμός (κοντά στα Κρινόφυτα) κατοίκων της κοινότητας Λυκουρίας του δήμου Κλειτορίας της επαρχίας Καλαβρύτων του νομού Αχαΐας. Δεν αναφέρεται σε απογραφή και στο λεξικό του 1935. Κραβαρέϊκα. Χωριό της κοινότητας Κανδήλας της επαρχίας Βονίτσης και Ξηρομέρου του νομού Αιτωλίας και Ακαρνανίας. Κάτοικοι 106 (1951), 154 (1928). Δεν αναφέρεται στην απογραφή του 1961. Κράβαρι ή Κραβάτα. Βουνό της Πελοποννήσου στη νότια Αρκαδία, νότια προέκταση του Μαίναλου το αρχαίο Βόρειον όρος σήμερα λέγεται Κραβάτα (Κράβαρι κατά τον γαλλικό χάρτη) με ύψος 1023 μ. (κατά τον γαλλικό χάρτη 1088 μ.).

Κράβαρι στην Ευρώπη

Κράβαρε (Kravaře). Πόλη στην ιστορική περιοχή της Χουσητίας της Τσεχικής Σιλεσίας με 6.681 (2016) κατοίκους. Αποτελεί δήμο της περιφέρειας Οπάβα της περιοχής Μοραβίας-Σιλεσίας στη βορειοανατολική Τσεχία κοντά στα σύνορα με την Πολωνία σε υψόμετρο 237 μ. Από το 1274 μέχρι το 1420 ήταν ιδιοκτησία των λόρδων Κράβαρ. Η πρώτη ιστορική αναφορά είναι από το 1224. Κράβαρε (Kravaře). Χωριό στην ιστορική περιοχή της Βοημίας της Τσεχίας με 794 (2016) κατοίκους. Αποτελεί κοινότητα στο δήμο Τσεσκά Λίπα της περιφέρειας Τσεσκά Λίπα της περιοχής Λίμπερετς στη βορειοδυτική Τσεχία κοντά στα σύνορα με τη Γερμανία και Πολωνία σε υψόμετρο 280 μ. Κράβαρι (Кравари). Χωριό στο δήμο Μπίτολα (παλαιό Μοναστήρι) με 880 (2002) κατοίκους στο νοτιοδυτικό τμήμα της Βόρειας Μακεδονίας και κοντά στα σύνορα με την Ελλάδα, σε υψόμετρο 591 μ. Κράβαρι (Кравари). Χωριό στο δήμο Ούλτσιν με 547 (2011) κατοίκους (Αλβανούς όλους) στο νότιο Μαυροβούνιο, νότια της λίμνης Σκόδρας κοντά στα σύνορα με την Αλβανία σε υψόμετρο 59 μ.

Παραπομπές

Πηγές

Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, Δρανδάκης 1926-1934, τόμος 5/24, σελ. 36, συντάκτης Μουστάκας Διον., λήμμα Ανωράχη (Α΄ έκδοση Πυρσός ΑΕ 1928, B΄ έκδοση Φοίνιξ ΕΠΕ 1956). Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, Χάρη Πάτση, 1966-1975, τόμος 6/24, σελ. 179 λήμμα ΄Ανω Ράχη. Μεγάλη Γενική Εγκυκλοπαίδεια Υδρία, Εταιρεία Ελληνικών Εκδόσεων Α.Ε., Αθήνα 1978-1988, τόμος 9/55 σελ. 160 λήμμα Άνω Ράχη.