Ο Νέος Παντελεήμονας είναι οικισμός ο οποίος διοικητικά ανήκε στον πρώην δήμο Ανατολικού Ολύμπου, που αποτελεί διοικητική μονάδα του δήμου Δίου - Ολύμπου της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, με πληθυσμό 1.187 κατοίκων (απογραφή 2001). Συνορεύει βόρεια με τη Σκοτίνα και νότια με τον Πλαταμώνα, ενώ απέχει 36 χλμ. από την Κατερίνη και 52 χλμ. από τη Λάρισα. Εκτός από την επίσημη διοικητική διαίρεση, οι ντόπιοι ξεχωρίζουν τρεις οικισμούς: τον Παλαιό Παντελεήμονα, παραδοσιακό και αναπαλαιωμένο οικισμό· το Νέο Παντελεήμονα, ο οποίος αποτελεί και τον επίσημο οικισμό· και την Παραλία Παντελεήμονα, καλοκαιρινό θέρετρο με χιλιάδες τουρίστες.

Πληροφορίες

Ο Νέος Παντελεήμονας είναι ένας από τους λίγους οικισμούς δίπλα πλέον στην Παλιά Εθνική Οδό Αθηνών-Θεσσαλονίκης, και ο οποίος βρίσκεται στο 100ο χιλιόμετρο της Οδού από τη Θεσσαλονίκη. Βρίσκεται απέναντι από το Κάστρο του Πλαταμώνα και μόλις 250 m από τον Θερμαϊκό Κόλπο. Ο οικισμός είναι κτισμένος στους πρόποδες του Ολύμπου, πάνω σε έναν λόφο, και περιτριγυρίζεται από βουνά με πυκνή βλάστηση, κυρίως οξιές και καστανιές. Στον Παλαιό Παντελεήμονα, τα κάποτε εγκαταλελειμμένα σπίτια έχουν αναπαλαιωθεί από Έλληνες και ξένους τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες, με μεγάλο μεράκι και καλαισθησία και έχει διατηρηθεί η παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Πιστεύεται ότι πιθανότατα κτίστηκε κατά τα τέλη του 14ου αιώνα. Η οικοδόμηση έγινε από Ηπειρώτες τεχνίτες, που σύμφωνα με την παράδοση εργάστηκαν στη συνέχεια και σε πολλά χωριά του Πηλίου. Η κεντρική πλατεία στον Παλαιό Παντελεήμονα αποτελεί στέκι των κατοίκων όχι μόνο της Κατερίνης αλλά και της Λάρισας. Πρόσφατα στον παλαιό οικισμό ξεκίνησε τη λειτουργία του και το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης.

Ιστορικά στοιχεία

Ο οικισμός οφείλει το όνομά του στον Άγιο Παντελεήμονα. Σύμφωνα με την παράδοση, μια εικόνα που υπήρχε στην εκκλησία του οικισμού του Παλαιού Παντελεήμονα προστάτευσε τους κατοίκους του από έναν λοιμό ο οποίος αποδεκάτισε τη γύρω περιοχή, επειδή είχαν προσευχηθεί στον άγιο. Οι κάτοικοι κατάγονται από τον Παλαιό Παντελεήμονα, ο οποίος βρίσκεται 3 χλμ. βόρεια. Αναγκάστηκαν να εγκατασταθούν στη σημερινή τοποθεσία την περίοδο 1967 - 1973, λόγω των πολλών κατολισθήσεων οι οποίες έπλητταν τον παλαιό οικισμό ύστερα από βροχοπτώσεις. Η περιοχή γύρω από τον οικισμό αποτελεί στρατηγική θέση· όπως αναφέρθηκε, βρίσκεται απέναντι από το Κάστρο του Πλαταμώνα και ακριβώς δίπλα από την Εθνική Οδό. Το σπουδαιότερο όμως είναι ότι παρεμβάλλεται ανάμεσα στο βουνό και στη θάλασσα, αποτελώντας έτσι ένα σημείο ελέγχου μεταξύ της Μακεδονίας και της νότιας Ελλάδας. Για αυτό τον λόγο υπήρξε πολλές φορές πεδίο αντιπαράθεσης σε περιόδους πολέμου, όπως κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, του Ελληνοτουρκικού πολέμου του 1897 και του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Στον τελευταίο ειδικά, κάτοικοι του τότε χωριού πολέμησαν σθεναρά κατά των Γερμανών κατακτητών, συγκροτώντας σώμα ανταρτών με επιχειρησιακή βάση τα γύρω βουνά. Κατά την περίοδο της Χούντας των Συνταγματαρχών, άνδρες και γυναίκες του χωριού κυνηγήθηκαν και φυλακίστηκαν από το καθεστώς. Εκείνη την περίοδο πολλοί κάτοικοι της περιοχής, λόγω της μεγάλης φτώχειας που υπήρχε στην περιοχή, μετανάστευσαν στη Γερμανία, στις ΗΠΑ και κυρίως στην Αυστραλία. Σήμερα υπολογίζεται ότι πάνω από 250 κάτοικοι του χωριού ζουν στο εξωτερικό, βοηθώντας από εκεί τον τόπο καταγωγής τους.

Υποδομή

Οι κάτοικοι του οικισμού δραστηριοποιούνται στον τομέα των τουριστικών επιχειρήσεων και του εμπορίου. Ως εκ τούτου υπάρχει στην περιοχή μια πληθώρα κάμπινγκ και ενοικιαζόμενων δωματίων, και ξενοδοχεία ικανά να φιλοξενήσουν μέχρι και 70.000 άτομα το καλοκαίρι. Ένα από τα πιο γνωστά προϊόντα του οικισμού είναι το τσίπουρο, το οποίο οι κάτοικοι το παρασκευάζουν είτε από σταφύλια, είτε από κούμαρα. Ο κεντρικός ναός είναι αφιερωμένος στον Άγιο Ελευθέριο. Στον οικισμό υπάρχει ένα τετραθέσιο Δημοτικό Σχολείο και μονοθέσιο νηπιαγωγείο, αγροτικό ιατρείο και ένας πολιτιστικός σύλλογος. Ο σύλλογος αυτός διοργανώνει πληθώρα εκδηλώσεων όλο το έτος. Οι εκδηλώσεις γίνονται κυρίως τις γιορτές και ειδικά την Αποκριά, όπου αναβιώνουν πολλά τοπικά έθιμα. Το 2023 θα εγκαινιαστεί η στάση του προαστιακού Θεσσαλονίκης επί του οικισμού, προκειμένου να εξυπηρετηθεί και ο Πλαταμώνας που από το 2004 έχει χάσει τη σιδηροδρομική του εξυπηρέτηση εντός της πόλης, λόγω της δημιουργίας της νέας σιδηροδρομικής γραμμής Αθηνών-Θεσσαλονίκης.

Παραπομπές

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Νέος Παντελεήμονας - Ιστοσελίδα Δήμου Δίου - Ολύμπου