Το Πέραμα είναι κωμόπολη και έδρα του Δήμου Μυλοποτάμου στην Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμης της Κρήτης. Σύμφωνα με την απογραφή του 2021 έχει 1.937 κατοίκους.

Γεωγραφία

Το Πέραμα βρίσκεται στο 24o χλμ. του παλαιού κεντρικού δρόμου Ρεθύμνου - Ηρακλείου και την περιοχή του Κάτω Μυλοποτάμου. Είναι κτισμένο στη δυτική όχθη του Γεροποτάμου (Αυλοποτάμου-Μυλοποτάμου), ανατολικά του Μυλοποτάμου και έχει υψόμετρο 75 μέτρα. Στη θέση που υπάρχει σήμερα η σιδερένια γέφυρα τύπου Μπέιλι - έξοδος προς το Πάνορμο και το Μελιδόνι - υπάρχει πιθανότατα, πριν από την κατασκευή και την επισκευή της από τους Ρώσους επί Κρητικής Πολιτείας «πέρασμα» του ποταμού, αλλά και αν δεν υπήρχε αυτό, το Πέραμα υπήρξε πάντοτε, όπως και σήμερα, από τη θέση του φυσικό πέρασμα προς όλα σχεδόν τα χωριά του Κάτω Μυλοποτάμου, απ' όπου και το όνομα του. Έχει έκταση 4 τ.χλμ., το έδαφός του είναι πεδινό και καλύπτεται με 3.600 στρέμματα από καλλιεργούμενες εκτάσεις και 400 στρέμματα από σπίτια, δρόμους κλπ.

Ιστορία

Είναι γνωστό από την περίοδο της Ενετοκρατίας με το όνομα Βασιλικό Πέραμα (1583). Οι Τούρκοι στο πέρασμα τους, μετά την κατάληψη του Ρεθύμνου (1646), το έκαψαν μαζί με τα χωριά: Πασαλίτες, Ορθές, Καλαμάς, Καλανδαρέ, Αυδανίτες και Αξός όπως αναφέρει ο ποιητής του Κρητικού Πολέμου Μαρίνος Τζάνες Μπουνιαλής. Την περίοδο της Τουρκοκρατίας ήταν ασήμαντος οικισμός και για ένα διάστημα έδρα των αγριότερων Τούρκων, που βασάνιζαν και τέλος σκότωναν τους Χριστιανούς που περνούσαν από εκεί. Στη θέση "Γρίβιλα" βορειοανατολικά του Περάματος και κυρίως δεξιά του δρόμου προς το Πάνορμο, εντοπίστηκαν υπολείμματα εκτεταμένου συνοικισμού που παρουσίασε μεγάλη ακμή στα Υστερομινωικά χρόνια. Είναι ίσως η θέση της αρχαίας Αυλώνος. Η κεραμική της περιοχής χρονολογείται από την Πρωτομινωική μέχρι την Ρωμαϊκή περίοδο. Τέλος στην θέση "Παλαιοκκλησιά" εντοπίστηκαν υπολείμματα Ρωμαϊκής εγκατάστασης. Μετά την κατασκευή της παλιάς εθνικής οδού του πρώτου αυτοκινητόδρομου της Κρήτης τη δεκαετία του 1920, το Πέραμα αντικατέστησε το Πάνορμο, σπουδαίο εμπορικό κέντρο μέχρι τότε, και εξελίχτηκε σε κωμόπολη και σημαντικό εμπορικό κέντρο της περιοχής με όλες τις αρχές και υπηρεσίες που μεταφέρθηκαν εκεί. Σήμερα λειτουργούν: Ειρηνοδικείο, Αστυνομικό Τμήμα, Γυμνάσιο, Λύκειο, δυο Δημοτικά σχολεία, δύο Νηπιαγωγεία, Κρατικός Παιδικός Σταθμός, Υποθηκοφυλακείο, Δημόσιο Ταμείο, Κτηνιατρείο, υποκαταστήματα Εθνικής και Αγροτικής Τράπεζας, Ιδιωτικός παιδικός Σταθμός, Γραφείο Πολεοδομίας, Κέντρο Υγείας, Οδοντιατρεία όπως επίσης και πολλά καταστήματα ( βρεφικών ειδών, υποδημάτων, ρούχων, τροφίμων κτλ.). Εκεί έχει την έδρα της και η Ένωση Γεωργικών Συνεταιρισμών Μυλοποτάμου. Αναγνωρίστηκε ως κοινότητα στις 23/9/1930 και περιλάμβανε και τα χωριά Αγγελιανά και Χουμέρι. Οι πρώτοι του κάτοικοι ήταν όλες παλιές οικογένειες του χωριού, αλλά στα αρχεία της κοινότητας ο πρώτος κάτοικος, που είναι καταχωρημένος κατά αλφαβητική σειρά είναι ο Άγας Αναστάσιος του Γεωργίου, γεννημένος το 1880 στη Φολέγανδρο. Ο πρώτος πρόεδρος της κοινότητας ήταν ο Πέτρος Χουρδάκης.

Διοικητικά - Πληθυσμός

Ως οικισμός αναφέρεται επίσημα το 1925 με το ΦΕΚ 27Α - 31/01/1925 να προσαρτάται στην τότε κοινότητα Αγγελιανών. Το 1997 με το ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997 ορίσθηκε έδρα του τότε δήμου Γεροποτάμου. Δείτε Κοινότητα Περάματος

Εκκλησιαστική υπαγωγή

Η εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στον Άγιο Γεώργιο. Εκκλησιαστικά υπάγεται στη Γ΄ Αρχιερατική Περιφέρεια της Ιεράς Μητροπόλεως Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου, της Εκκλησίας της Κρήτης.

Παραπομπές

Πηγές

https://www.facebook.com/group.php?gid=37999514404&ref=ts https://web.archive.org/web/20110119014112/http://1dim-peram.reth.sch.gr/perama.htm http://2dimpera.wikidot.com/perama-geropotamou Μιχάλης Τρούλης, "Ρέθυμνο: Ιστορία - Περιήγηση - Σύγχρονη ζωή", Ρέθυμνο 1998, σελ. 209-210