Η Σκύδρα, είναι κωμόπολη του νομού Πέλλας και έδρα του ομώνυμου δήμου. Σύμφωνα με την απογραφή του 2021, έχει πληθυσμό 5.686 κατοίκους, ενώ είναι χτισμένη στη μέση ενός εύφορου κάμπου με μέσο υψόμετρο περίπoυ 40 μ. , απέχοντας 15 χλμ. από την πρωτεύουσα του νομού, την Έδεσσα. Αποτελεί σημαντικό αγροτικό κέντρο της περιοχής με σημαντική φρουτοπαραγωγή (κυρίως ροδακινοπαραγωγή), κονσερβοποιία και μεταποιητική φρουτοβιομηχανία. Στην πόλη εδρεύει Υποθηκοφυλακείο καθώς και Ειρηνοδικείο ενώ διαθέτει σιδηροδρομική γραμμή και τελωνείο.

Ονομασία

Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας και έως το 1926, η Σκύδρα ήταν ένα μικρό χωριό γνωστό με το όνομα «Βέρτικοπ». Αυτό το όνομα προέρχεται από την Τουρκική ή Σλαβική γλώσσα και σημαίνει «Στριφοχώρι». Ονομαζόταν δε έτσι εξ αιτίας ενός ποταμού (σημερινός Εδεσσαίος ποταμός) ο οποίος πήγαζε από την Έδεσσα και περνούσε από τα εδάφη του Βέρτικοπ το οποίο ήταν κτισμένο γύρω από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου.

Ιστορία

Στην αρχή του 5ου αιώνα π.χ. η Μακεδονία υποδουλώθηκε στους Πέρσες. Κατά τη διάρκεια αυτών των χρόνων υπήρχε Σατραπεία στην ευρύτερη περιοχή όπου σήμερα υπάρχει η Σκύδρα, που επιβλήθηκε από τον σατράπη Βουβαρη μεταξύ του 510 και του 490 π.χ. Σύμφωνα με επιγραφές και νομίσματα τα οποία βρέθηκαν, η περιοχή γνώρισε μεγάλη ακμή μεταξύ του 1ου και του 3ου αιώνα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Σύμφωνα με πληροφορίες, το 1873 το Βέρτικοπ είχε περίπου 40 σπίτια, 20 ελληνικά και 20 τούρκικα είχε δηλαδή ελάχιστο πληθυσμό. Το 1890 χτίστηκε πάνω στο τότε ήδη υπάρχον σχολείο, διώροφο πλέον σχολείο, το οποίο σώζεται μέχρι σήμερα και βρίσκεται πίσω από το σημερινό Γυμνάσιο. Κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα οι κάτοικοι αγωνίστηκαν για την ελευθερία. Σημαντικός Μακεδονομάχος ήταν ο Χριστόδουλος Δημπάρης. Το Βέρτικοπ απελευθερώθηκε από τον τούρκικο ζυγό την 17η Οκτωβρίου του 1912, με τη συνεισφορά του Ελληνικού Στρατού στη διάρκεια των βαλκανικών πολέμων. Στα 1914 πολλοί πρόσφυγες από τη Θράκη και τον Πόντο εγκαταστάθηκαν στην περιοχή. Στα 1916 με τη Γαλλική πρωτοβουλία τα συμμαχικά στρατεύματα εγκατέστησαν έναν σιδηρόδρομο τύπου "Ντεκοβίλ" (Dekoville) συνδέοντας το Βέρτικοπ (τη Σκύδρα) με την Αρδέα (Αριδαία). Αυτό το τρένο εξυπηρετούσε ολόκληρη την περιοχή μέχρι να τελειώσει ο πόλεμος. Το γνωστό σε όλους τρένο της Καρατζόβας ήταν το μοναδικό συγκοινωνιακό μέσω της εποχής καθώς το ελληνικό κράτος δεν είχε αρχίσει ακόμα να φτιάχνει δρόμους. Στα τέλη Μαΐου του 1918 το Βέρτικοπ θα δεχθεί δύο βομβαρδισμούς από τη γερμανική αεροπορία αφού οι Γερμανοί γνώριζαν ότι ο σταθμός ήταν ο μεγαλύτερος σταθμός ανεφοδιασμού και ενισχύσεων του Μακεδονικού μετώπου. Οι ζημιές που προκλήθηκαν ήταν τεράστιες, τα γερμανικά αεροπλάνα έπληξαν κυρίως τον σιδηροδρομικό σταθμό, τις αποθήκες πυρομαχικών και τροφίμων που ήταν εκεί και τους φούρνους και τα μαγειρεία που ήταν στην περιοχή του σταθμού. Στα 1918 η σιδηροδρομική γραμμή περιήλθε στην Ελληνική κατοχή και άρχισε να λειτουργεί ξανά το 1925 και συνέχισε να λειτουργεί μέχρι το 1936 οπότε και καταργήθηκε, αφού κρίθηκε ως ασύμφορο. Ανάμνηση του ονόματος του τρένου είναι η συνοικία Ντεκοβίλ κοντά στο σταθμό που χτίστηκε περίπου το 1950. Ακόμη και σήμερα, μέσα στην πόλη διασώζεται σε όχι τόσο καλή κατάσταση, το παλαιό "Ντεκοβίλ", το κτίριο που στεγαζόταν ο αρχικός Σιδηροδρομικός Σταθμός Σκύδρας.

Πληθυσμός

Στα 1924 ο πληθυσμός της Σκύδρας ανήλθε σε 2.500 κατοίκους, σύμφωνα με τα αρχεία της Κοινότητας. Από την απογραφή η οποία έγινε στα 1928 μπορούμε να πούμε ότι στη Σκύδρα διέμεναν 3.723 κάτοικοι. Η Κοινότητα της Σκύδρας συμπεριλάμβανε τα παρακάτω χωριά: Άνω και Κάτω Λιποχώρι, Μαυροβούνι, Ριζό, Σεβαστιανά, τον συνοικισμό των σκηνιτών Σκύδρας και την Κοινότητα του Προφήτη Ηλία. Κατά τη διάρκεια 1929-1931 οι γειτονικές κοινότητες αποσπάστηκαν από τη Σκύδρα με εξαίρεση το Μαυροβούνι το οποίο αποσπάστηκε στα 1954. Ο Δήμος της Σκύδρας προήλθε από εθελούσια αναγκαστική συνένωση έξι κοινοτήτων το 1989. Οι Κοινότητες αυτές ήταν οι Κοινότητες της Σκύδρας, Λιποχωρίου, Μαυροβουνίου, Νέας Ζωής, Ριζού και Σεβαστιανών. Το 1999, μετά την εφαρμογή του Ν. 2590/97 Ι. Καποδίστριας, ο Δήμος Σκύδρας αποτελούνταν από 11 Δημοτικά διαμερίσματα με 13 οικισμούς και είχε γύρω στις 16.660 εγγεγραμένο πληθυσμό, ενώ ο μόνιμος πληθυσμός είναι γύρω στις 15.654 (G94/Β/6-6-2002ΦΕΚ) σύμφωνα με την απογραφή του 2001. Με το Πρόγραμμα Καλλικράτης το 2011, οι δύο προϋπαρχόντες Καποδιστριακοί Δήμοι Σκύδρας και Μενηίδος, συνενώθηκαν και δημιουργήθηκε ο σημερινός Δήμος Σκύδρας. Η έκταση του δήμου είναι 239,525 τ.χλμ και ο πληθυσμός του 20.188 κάτοικοι σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Ενώ η πυκνότητα πληθυσμού του 84,28 κάτοικοι ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο. Έδρα του Καλλικρατικού δήμου, ορίστηκε η ομώνυμη κωμόπολη, Σκύδρα.

Μεταφορές

Σιδηροδρομικές μεταφορές

Η Σκύδρα εξυπηρετείται από τον ομώνυμο σιδηροδρομικό σταθμό που εγκαινιάστηκε το 1894 επί Τουρκοκρατίας, και αποτελεί μέρος της σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκης - Μοναστηρίου. Από το 2010, εξυπηρετείται και από τον προαστιακό Θεσσαλονίκης ο οποίος συνδέει την πόλη με τη Θεσσαλονίκη και την Έδεσσα.

Αθλητισμός

Η Σκύδρα διέθετε δύο ποδοσφαιρικές ομάδες, τον Αετό Σκύδρας και τη Νέα Γενιά Σκύδρας καθώς και μια ομάδα βόλλεϋ, τον Αριστοτέλη Σκύδρας ο οποίος είχε αγωνιστεί με επιτυχία στο πρωτάθλημα πετοσφαίρισης ανδρών. Υπάρχει επίσης η ποδοσφαιρική ομάδα Σκύδρα 2000.

Νέος Αετός Σκύδρας

Το καλοκαίρι του 2014 δημιουργήθηκε νέος αθλητικός σύλλογος από φίλους και παλαιμάχους του ιστορικού σωματείου Αετός Σκύδρας, με την επωνυμία «Νέος Αετός Σκύδρας». Η ομάδα με έδρα και πάλι το Δημοτικό Γήπεδο Σκύδρας, έλαβε μέρος στις τοπικές κατηγορίες της ΕΠΣ Πέλλας. Την πρώτη περίοδο, 2014–15, αγωνίστηκε στη Β΄ Κατηγορία της ΕΠΣ Πέλλας, δεν κατάφερε όμως να πετύχει την άνοδο, η οποία ήρθε την αμέσως επόμενη περίοδο, 2015–16, όταν τερμάτησε στη δεύτερη θέση του 2ου Ομίλου. Στην πρώτη της περίοδο στην Α΄ Κατηγορία, 2016–17, κατέλαβε την έκτη θέση του 2ου Ομίλου.

Παραπομπές

Πηγές

Από τις αναγραφόμενες πληροφορίες του παρόντος άρθρου, αρκετές βασίζονται σε στοιχεία της αντίστοιχης δημοτικής ιστοσελίδας και χρησιμοποιούνται ύστερα από σχετική άδεια.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Ιωάννης Χρυσοχοΐδης (1919-2001), Μαρτυρία: 1919-1940.