Η Ποταμιά, αναφερόμενη παλαιότερα ως το Κανδήρογλι ή το Καντιρόγλιον, είναι οικισμός κοντά στην Κορώνη και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Πύλου - Νέστορος, του Νομού Μεσσηνίας. Το παρόν χωριό παλαιότερα ονομαζόταν Καντερόλι ή Κανδερόγλι ή Καντιρόγλι ή Κανδήρογλι ή Καντιρόγλιον και μετονομάσθηκε σε Ποταμιά (Πυλίας) μόλις το 1956. Σε διάφορες πηγές-αναφορές υπάρχει σχετική σύγχυση και ενίοτε, εσφαλμένα, γίνεται ταύτιση του παρόντος χωριού με το συνώνυμό του χωριό, την Ποταμιά (Τριφυλίας) της περιοχής της Χώρας, η οποία είναι χωρίς μόνιμο πληθυσμό και επίσης υπάγεται σήμερα στον ίδιο δήμο, δηλαδή τον Δήμο Πύλου - Νέστορος. Η Ποταμιά εκείνη, από το 1835 ως και σήμερα, αναφέρεται διαχρονικά μόνο ως Ποταμιά.

Τοποθεσία

Η Ποταμιά βρίσκεται βορειοδυτικά από την Κορώνη από την οποία απέχει 6 περίπου χιλιόμετρα και νοτιοανατολικά από την Πύλο από την οποία απέχει περίπου 32,5 χιλιόμετρα. Βρίσκεται πάνω στη 13η Επαρχιακη Οδό Χαρακοπιού - Μεθώνης, έχει υψόμετρο 116 μέτρα και απέχει από τον Μεσσηνιακό κόλπο περίπου 4 χιλιόμετρα. Κοντά στη Ποταμιά βρίσκονται προς τα δυτικά της η Υάμεια, σε απόσταση 5 χιλιομέτρων, προς τα βορειοδυτικά της η Φαλάνθη σε απόσταση 4 περίπου χιλιομέτρων, προς τα ανατολικά της το Χαρακοπιό σε απόσταση 1 περίπου χιλιομέτρου και προς τα νοτιοανατολικά της ο Άγιος Ισίδωρος σε απόσταση 2,5 περίπου χιλιομέτρων αντίστοιχα.

Ιστορία

Το χωριό, έχει μακρόχρονη ιστορία που ακολουθεί την ιστορία της Μεσσηνίας και της ευρύτερης περιοχής της Κορώνης και της Πυλίας. Η περιοχή του χωριού κατά την αρχαιότητα, ήταν υπό τον έλεγχο της Ασίνης, της αρχαίας πόλης, η οποία μεταγενέστερα αναπτύχθηκε ως η σύγχρονη Κορώνη. Το χωριό ονομαζόταν Καντιρόγλιον μέχρι το 1956, όταν και πήρε τη νεότερη ονομασία του ως Ποταμιά.

Β΄ Ενετοκρατία

Την εποχή της Β΄ Ενετοκρατίας ο οικισμός αναφερόταν ως Καντιρόγλι (Cadirogli). Ο οικισμός αναφέρεται επίσης σε διάφορες απογραφές των Βενετών Προνοητών της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας, οι οποίες έγιναν στο χρονικό διάστημα της τριακονταετίας (1683/84-1715), κατά την οποία οι Βενετοί κατείχαν την Πελοπόννησο. Το χωριό Καντιρόγλι (Cadirogli), ανήκε, στα τέλη του 17ου αιώνα, σύμφωνα με το Breve descrittione del Regno di Morea στην επαρχία της Κορώνης (Territorio di Coron).

Διοικητική ιστορία

Το Κανδερόγλι προσαρτήθηκε, το 1835, στον παλαιό Δήμο Κολωνίδων, με έδρα την Κορώνη, όπου και παρέμεινε, ως το 1912, που ο δήμος αυτός καταργήθηκε. Τουλάχιστον από το 1844 ως το 1879 το χωριό αναφερόταν επίσημα ως το Καντερόγλι, ενώ από το 1879 ως το 1907 ως το Καντίρογλι. Από το 1907 ως το 1912 αναφερόταν ως το Κανδέρογλι και από το 1912 ως το 1940 ως το Κανδήρογλι. Από το 1940 ως το 1956 αναφερόταν επίσημα ως το Καντιρόγλιον. Το χωριό αναφέρεται, το 1853, επίσης σαν Καντερόγλι μαζί με το Χωματερόν στον β΄ τόμο των «Ελληνικών» του Ιάκωβου Ρίζου Ραγκαβή, ως χωριά του Δήμου Κολωνίδων της Επαρχίας Πυλίας με πληθυσμό αθροιστικά και των δυο χωριών 30 κατοίκων, με βάση την απογραφή του 1851. Το 1912 το χωριό προσαρτάται ως οικισμός στην Κοινότητα Χαροκοπιού, με έδρα το Χαροκοπιόν. Στην ίδια κοινότητα είχαν προσαρτηθεί επίσης οι οικισμοί Αγία Τριάδα, Αϊδίνι (καταργήθηκε το 1920), Αρμενοί (καταργήθηκε το 1940), Κατηνιάδες (καταργήθηκε το 1940), Κόμποι, Μουσουλί (σήμερα ο Άγιος Ισίδωρος) και Πετριάδες (καταργήθηκε το 1971 και προσαρτήθηκε στο Χαρακοπιό). Το 1940 τα ονόματα του οικισμού Χαροκοπιόν και της Κοινότητας Χαροκοπιού διορθώνονται σε Χαροκοπειόν και Κοινότητα Χαροκοπειού. Το 1956 το Καντιρόγλιον μετονομάζεται σε Ποταμιά. Το 1986 το Χαροκοπειόν και η Κοινότητα Χαροκοπειού μετονομάζονται σε Χαρακοπιό και Κοινότητα Χαρακοπιού αντίστοιχα. Η Ποταμιά παρέμεινε ως οικισμός της Κοινότητας Χαρακοπίου, με τις αλλαγές σε ονομασίες, από το 1912 ως το 1997, όταν τότε, στα πλαίσια των αλλαγών που επήλθαν στη τοπική αυτοδιοίκηση, μέσω του σχεδίου «Καποδίστριας», η Ποταμιά υπήχθη στον κατηργημένο Δήμο Κορώνης, με έδρα την Κορώνη, ως το 2010. Από το 2011, μετά τις νέες αλλαγές του σχεδίου «Καλλικράτης» η Ποταμιά ανήκει πλέον στον νέο Δήμο Πύλου - Νέστορος. Ο δήμος αυτός, συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης με την συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Κορώνης, Μεθώνης, Παπαφλέσσα, Πύλου, Νέστορος και Χιλιοχωρίων. Η Ποταμιά σήμερα είναι οικισμός της Κοινότητας Χαρακοπιού, του Δήμου Πύλου-Νέστορος, στην οποία υπάγονται επίσης οι οικισμοί: Αγία Τριάδα, Άγιος Ισίδωρος, Άγιος Ιωάννης, Κοτρωνάκια, Μυρτιά και Χαρακοπιό (έδρα).

Κάτοικοι

Ο οικισμός, με βάση την απογραφή του 2011, έχει 20 μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι απασχολούνται κυρίως σε διάφορες αγροτικές εργασίες.

Επισήμανση: Στις απογραφές του 1844 και του 1851 ο πληθυσμός των οικισμών Καντερόγλι και Χωματερόν απογράφηκε και αναφέρεται ενιαία ως εξής:

1844: Καντερόγλι και Χωματερόν. Σύνολο: 20 κάτοικοι. 1851: Καντερόγλι και Χωματερόν. Σύνολο: 30 κάτοικοι.

Κτίρια

Εκτός από τα παραδοσιακά σπίτια υπάρχει επίσης, λίγο έξω από το χωριό, προς τα βορειοανατολικά στην οδό προς το Χαρακοπιό, η μικρή εκκλησία του χωριού, ο Ιερός Ναός του Αγίου Παντελεήμονα (κοιμητηριακός ναός), ο οποίος υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Μεσσηνίας.

Δείτε επίσης

Κορώνη Δήμος Πύλου - Νέστορος Διοικητική διαίρεση Περιφερειακής Ενότητας Μεσσηνίας Διοικητική διαίρεση νομού Μεσσηνίας πρώην Δήμος Κορώνης Δημοτική Ενότητα Κορώνης

Χάρτης περιοχής

Παραπομπές

Πηγές

Οι απογραφές των Προνοητών της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας, Corner (1689), Grimani (1700) Angelo Emo (ίσως το 1708), η αχρονολόγητη απογραφή που αναφέρεται στο χειρόγραφο Querini-Stampalia (ίσως το 1711), είναι τέσσερις από τις διάφορες βενετσιάνικες απογραφές, οι οποίες επιχειρήθηκαν στο χρονικό διάστημα της τριακονταετίας (1683/84-1715), κατά την οποία οι Βενετοί κατείχαν την Πελοπόννησο. Μέχρι σήμερα πλήρως έχει δημοσιευθεί μόνο η απογραφή Grimani, από τον ιστορικό και ομότιμο διευθυντή ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΕΙΕ) Βασίλη Παναγιωτόπουλο, στο έργο του "Πληθυσμός και οικισμοί της Πελοποννήσου. 13ος - 18ος αιώνας", (1985). Βασίλης Παναγιωτόπουλος, "Πληθυσμός και οικισμοί της Πελοποννήσου. 13ος - 18ος αιώνας", Σειρά: Μελέτες Νεοελληνικής Ιστορίας, μετάφραση: Χριστίνα Αγριαντώνη, επιμέλεια: Αγγελική Κόκκου, έκδοση: Εμπορική Τράπεζα Ελλάδος - Ιστορικό Αρχείο, Αθήνα 1985, 2η έκδοση: 1987. Κωνσταντίνος Ντόκος, "BREVE DESCRITTONE DEL REGNO DI MOREA. Αφηγηματική ιστορική πηγή ή επίσημο βενετικό έγγραφο της Β' Βενετοκρατίας στην Πελοπόννησο;", "ΕΩΑ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΑ", Vol 1, DOI: http://dx.doi.org/10.12681/eoaesperia.24 Αθήνα 1993.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Δήμος Πύλου - Νέστορος, από την ιστοσελίδα: www.pylos-nestor.gr του Δήμου Πύλου - Νέστορος.