Το Πεταλίδι είναι χωριό στη Μεσσηνία, στην Πελοπόνησσο. Ύστερα από τη μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης το 2011 αποτελεί μέρος του Δήμου Μεσσήνης. Το Πεταλίδι βρίσκεται στη δυτική όχθη του Μεσσηνιακού κόλπου, 13 χλμ. νοτιοδυτικά της Μεσσήνης, 18 χλμ. νοτιοδυτικά της Καλαμάτας, 18 χλμ. βόρεια της Κορώνης και 21 χλμ. ανατολικά της Πύλου. Με το Πρόγραμμα «Καποδίστριας» ήταν έδρα του Δήμου Πεταλιδίου. Κατά την απογραφή πληθυσμού του 2021 έχει 1.203 κατοίκους, ενώ η Δημοτική Ενότητα Πεταλιδίου αριθμούσε 2.555 κατοίκους.

Ιστορία

Στην περιοχή Νιχώρια, κοντά στο Πεταλίδι, έχει ανασκαφεί σημαντικός προϊστορικός οικισμός, ο οποίος άκμασε ιδιαίτερα στην μυκηναϊκή εποχή. Εγκαταλείφθηκε στα μέσα του 8ου αιώνα π.Χ. Το Πεταλίδι έχει αναγνωριστεί ως θέση όπου βρισκόταν η αρχαία Αίπεια. Η Αίπεια ήταν μία από τις επτά Μεσσηνιακές πόλεις που παραχωρούσε ο Αγαμέμνονας σαν προίκα της κόρης του Ιφιγένειας, εάν την παντρευόταν ο Αχιλλέας. Η Αίπεια καταστράφηκε από τους Λακεδαιμόνιους στον Γ΄ Μεσσηνιακό Πόλεμο, καθώς είχε συμμαχήσει με την Μεσσήνη, και οι κάτοικοί της κατέφυγαν στη Σικελία. Το 369 π.Χ. ο Θηβαίος Επιμενίδης στη θέση της Αίπειας ίδρυσε μια νέα πόλη την οποία ονόμασε Κορώνεια - Κορώνη, από το όνομα της Κορώνειας της Βοιωτίας, από όπου καταγόταν. Η Κορώνη εντάχθηκε στην Αχαϊκή Συμπολιτεία, της οποίας ήταν μέλος το 175 π.Χ. Η Κορώνη συνέχισε να υπάρχει μέχρι τους πρώτους βυζαντινούς χρόνους. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Ιουστινιανού, λόγω διαφόρων καταστροφών, είτε φυσικών είτε λόγω επιδρομών, οι πόλεις της Πελοποννήσου γνώρισαν κάμψη. Ο Ιουστινιανός προχώρησε σε οικιστική αναδιαμόρφωση, μετακινώντας ολόκληρο των πληθυσμό πόλεων σε νέες τοποθεσίες και συχνά άλλαζε το όνομα της πόλης. Τέτοιες μετακινήσεις αναφέρονται από τον Προκόπιο στο Περί κτισμάτων, αν και οι αναφορές του για την Πελοπόννησο είναι σπάνιες. Ανάμεσα στις πόλεις που μετακινήθηκαν εκείνη την περίοδο ήταν η Κορώνη, η οποία από τη θέση της Αρχαίας Αιπείας μετακινήθηκε στη θέση της Αρχαίας Ασίνης, στη σημερινή Κορώνη. Ο σύγχρονος οικισμός δημιουργήθηκε το 1830. Με το διάταγμα 3016/11-08-1830, ο Ιωάννης Καποδίστριας παραχώρησε το χώρο του Πεταλιδίου, ο οποίος ανήκε στις εθνικές γαίες, στον συνταγματάρχη Νικόλαο Πιεράκο–Μαυρομιχάλη, ως αμοιβή για τις υπηρεσίες του κατά τη διάρκεια της Επανάστασης. Στον οικισμό εγκαταστάθηκαν σύντομα και άλλοι Μανιάτες. Σύμφωνα με την εφημερίδα «Αναγεννηθείσα Ελλάς», με τόπο έκδοσης το Ναύπλιο, το 1836 στο Πεταλίδι είχαν εγκατασταθεί περισσότερες από 200 οικογένειες και είχαν οικοδομηθεί 120 οικίες.

Εξέλιξη πληθυσμού

Παραπομπές

Βιβλιογραφία

Καλλιγά, Χάρις Α. (2010). Μονεμβασία: Μια βυζαντινή πόλις-κράτος. Αθήνα: Ποταμός. ISBN 978-960-6691-64-5.