Η Βανάδα είναι ορεινός οικισμός κοντά στο Σιδηρόκαστρο και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Τριφυλίας, του Νομού Μεσσηνίας.

Τοποθεσία

Η Βανάδα βρίσκεται περίπου 17,5 χιλιόμετρα προς τα βορειοανατολικά της Κυπαρισσίας και περίπου 1,5 χιλιόμετρο βορειοδυτικά από το Σιδηρόκαστρο. Έχει υψόμετρο 528 μέτρα και απέχει 7 περίπου χιλιόμετρα από τις ακτές του Ιονίου Πελάγους. Κοντά στην Βανάδα, προς τα ανατολικά της, βρίσκεται ο Αυλώνας, σε απόσταση 7 περίπου χιλιομέτρων και προς τα δυτικά και τα βορειοδυτικά της τα χωριά Αγαλιανή και Πρόδρομος, σε απόσταση 3 και 4 περίπου χιλιομέτρων αντίστοιχα.

Ιστορία

Το χωριό έχει μακρόχρονη ιστορία που ακολουθεί την γενικότερη ιστορία της Τριφυλίας. Η Βανάδα προσαρτήθηκε αρχικά στον παλαιό Δήμο Αυλώνος το 1835. Ο οικισμός αναφέρεται επίσης, το 1853, στον β΄ τόμο των «Ελληνικών» του Ιάκωβου Ρίζου Ραγκαβή, ως χωριό του Δήμου Αυλώνος της Επαρχίας Τριφυλίας, με πληθυσμό 39 κατοίκων, με βάση την απογραφή του 1851. Έδρα του Δήμου Αυλώνος τότε, βάση της ίδιας πηγής, ήταν το χωριό Σιδηρόκαστρον. Το 1889 ο οικισμός καταργείται πρόσκαιρα, ενώ 8 χρόνια αργότερα, το 1897, αναγνωρίζεται και επαναπροσαρτάται εκ νέου στον Δήμο Αυλώνος, όπου και παρέμεινε ως το 1912 που ο δήμος καταργήθηκε. Το 1899 το χωριό μεταφέρεται από το Νομό Μεσσηνίας και υπάγεται στον Νομό Τριφυλίας, για μια περίπου δεκαετία, ως το 1909, που επανέρχεται ξανά στον Νομό Μεσσηνίας, ως οικισμός της Επαρχίας Τριφυλίας. Το 1912 η Βανάδα προσαρτάται στην Κοινότητα Σιδηροκάστρου, στην οποία έδρα ήταν το Σιδηρόκαστρον και είχε ενταχθεί επίσης ο οικισμός Τσαμπουλίδι (καταργήθηκε το 1920). Το 1927 η Βανάδα αποσπάται από την Κοινότητα Σιδηροκάστρου και γίνεται έδρα στην Κοινότητα Βανάδας. Το χωριό παρέμεινε στην Κοινότητα Βανάδας, από το 1927 ως το 1997, όταν τότε, στα πλαίσια των αλλαγών που επήλθαν στη τοπική αυτοδιοίκηση, μέσω του σχεδίου «Καποδίστριας», η Βανάδα υπήχθη στον κατηργημένο Δήμο Αυλώνα Μεσσηνίας, ως το 2010. Από το 2011, μετά τις νέες αλλαγές του σχεδίου «Καλλικράτης» η Βανάδα ανήκει πλέον στον νέο Δήμο Τριφυλίας. Ο δήμος αυτός, συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης με την συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Αετού, Αυλώνος, Γαργαλιάνων, Κυπαρισσίας, Φιλιατρών και την κοινότητα Τριπύλας. Η Βανάδα σήμερα είναι η έδρα και ο μοναδικός οικισμός της Τοπικής Κοινότητας της Βανάδας του Δήμου Τριφυλίας.

Κάτοικοι

Ο οικισμός, με βάση την απογραφή του 2011, έχει 51 μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι απασχολούνται κυρίως σε διάφορες αγροτικές εργασίες.

Κτίρια – εκδηλώσεις

Στο χωριό εκτός από τις παραδοσιακές κατοικίες και την πλατεία, υπάρχει η εκκλησία του, ο Ιερός Ναός της Αγίας Τριάδος, ο οποίος υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Τριφυλίας και Ολυμπίας. Στο χωριό διοργανώνεται επίσης ετήσια εκδήλωση με θέμα την Μεσσηνιακή και Μεσογειακή διατροφή, από τον Δήμο Τριφυλίας, την Ένωση Ελλήνων Φυσικών και την Ομοσπονδία Συλλόγων – Συνδέσμων Τριφυλίας, με την παράλληλη συμμετοχή και άλλων φορέων.

Προσωπικότητες από την Βανάδα

Σοφία Φίλντιση, (1937–2011), συγγραφέας παιδικών βιβλίων και στιχουργός (1ο Βραβείο παιδικού λογοτεχνικού βιβλίου 2004, για το βιβλίο «Ποιήματα για παιδιά»).

Βιβλιογραφικές αναφορές για την Βανάδα

Για το χωριό της Βανάδας υπάρχουν σχετικές αναφορές και στα εξής βιβλία:

Ευάγγελος Κ. Βαλσαμίδης, «Ονοματολογικά Α: Περί της ονομασίας του τριφυλιακού χωριού Βανάδα», εκδόσεις "Δρομεύς", Αθήνα 1996, ISBN 960-7576-06-3, ISBN 978-960-7576-06-4. Δημήτρης Π. Φίλντισης (Μητσοπανάγος), «Βανάδα Μεσσηνίας Τριφυλλίας: Χθες... Σήμερα... Αύριο...», έκδοση: Ένωση Ελλήνων Φυσικών, Αθήνα 2009, ISBN 978-960-89657-6-8.

Δείτε επίσης

Κυπαρισσία Σιδηρόκαστρο Δήμος Τριφυλίας Διοικητική διαίρεση Περιφερειακής Ενότητας Μεσσηνίας Διοικητική διαίρεση νομού Μεσσηνίας πρώην Δήμος Αυλώνα Μεσσηνίας

Παραπομπές

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Δήμος Τριφυλίας, από την ιστοσελίδα: www.dimostrifylias.gr του Δήμου Τριφυλίας.