Η Χώρα Αλοννήσου (ή Παλαιό Χωριό) είναι χωριό της Αλοννήσου. Διοικητικά, είναι έδρα του δήμου Αλοννήσου, της περιφερειακής ενότητας Σποράδων, στην περιφέρεια Θεσσαλίας, σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης. Πριν το σχέδιο Καποδίστριας και το πρόγραμμα Καλλικράτης, ανήκε στην επαρχία Σκοπέλου του νομού Μαγνησίας, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Θεσσαλίας.

Μέχρι το 1912 ο οικισμός -όπως και όλο το νησί- ονομαζόταν Ηλιοδρόμια. Ανήκει στους παραδοσιακούς οικισμούς της χώρας.

Γεωγραφία

Η Χώρα Αλοννήσου είναι ηπειρωτικός οικισμός της Αλοννήσου. Βρίσκεται στο νοτιοδυτικό τμήμα του νησιού, στις ανατολικές υπώρειες της κορυφής «Καλόβουλος» (325 μ.), δυτικά από την πρωτεύουσα Πατητήρι και σε μέσο σταθμικό υψόμετρο 180. Απέχει 3 χλμ. περίπου Δ.ΒΔ. από το Πατητήρι.

Πληθυσμός

Διοικητικές μεταβολές μέχρι τον «Καλλικράτη»

Ο οικισμός αναγνωρίστηκε το 1835 ως Ηλιοδρόμια και ορίστηκε έδρα του δήμου Αλοννήσου του νομού Ευβοίας. Το 1899 εντάχθηκε στον νομό Μαγνησίας και το 1909 πάλι στον νομό Ευβοίας. Το 1912 μετονομάστηκε σε Αλόννησος και το 1942 υπήχθη οριστικά στον νομό Μαγνησίας. Το 1988 έπαψε να είναι έδρα του δήμου Αλοννήσου.

Γενικά στοιχεία

Κτισμένη στην κορυφή λόφου από τα μεσαιωνικά χρόνια, όπως μαρτυρούν λείψανα οχύρωσης, η Χώρα Αλοννήσου απολαμβάνει ανεμπόδιστη θέα προς όλες τις κατευθύνσεις, εκτιθέμενη ταυτόχρονα στους ανέμους, τους οποίους αξιοποιούσαν ανεμόμυλοι και αλώνια. Υπήρξε η παλαιά πρωτεύουσα του νησιού, εξ ου και η δεύτερη ονομασία της, Παλαιό Χωριό. Μετά τον σεισμό του 1965 ο οικισμός είχε σχεδόν εγκαταλειφθεί, όμως κατά την δεκαετία του ’80, η πλειονότητα των παλαιών κτισμάτων, αγοράστηκε από ξένους επισκέπτες, οι οποίοι τα επισκεύασαν, διατηρώντας ακέραιη την αρχιτεκτονική τους. Τα πετρόκτιστα και ασβεστωμένα σπίτια με τα χρωματιστά πορτοπαράθυρα και τις δίριχτες κεραμοσκεπές, μαζί με τα λιθόστρωτα καλντερίμια, αποτελούν δείγματα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Γι αυτό και η Χώρα Αλοννήσου έχει ενταχθεί στους παραδοσιακούς οικισμούς της Ελλάδας.

Αξιοθέατα

Οι εκκλησίες του Χριστού (17ος αιώνας), του Αγίου Γεωργίου και του Αγίου Αθανασίου Το «Παραδοσιακό Σπίτι», που στεγάζει μικρό λαογραφικό μουσείο Το κτήριο που χρησίμευε ως Διοικητήριο κατά την Ενετοκρατία Η Κοίμηση της Θεοτόκου, βόρεια του οικισμού Τα πετρόκτιστα αλώνια και ο ανεμόμυλος στην είσοδο του οικισμού Ο όρμος και η παραλία «Γιαλιά», με τον παραδοσιακό ανεμόμυλο, βόρεια του οικισμού Η παραλία «Βρυσίτσα», βόρεια του οικισμού Οι παραλίες «Μικρός Μουρτιάς», «Μεγάλος Μουρτιάς», «Βαλίτσα» και «Βύθισμα», νότια του οικισμού

Εκδηλώσεις

Το πανηγύρι του χωριού τον Δεκαπενταύγουστο, οπότε μαγειρεύεται το τοπικό φαγητό του γάμου, η γίδα βραστή. Η αναπαράσταση του Αλωνίσματος κάθε χρόνο το Ιούλιο, όπου αναβιώνει το αλώνισμα ως ιδιαίτερη δραστηριότητα

Πεζοπορία

Από τον οικισμό ξεκινάει μονοπάτι που οδηγεί δυτικά στην κορυφή «Καλόβουλος». Επίσης, άλλο μονοπάτι οδηγεί νοτιοδυτικά στο ακρωτήριο Τέλειο (Κόκκινο), το απώτατο νοτιοδυτικό σημείο της Αλοννήσου.

Παραπομπές

Πηγές

Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1981, 2006 (ΠΛΜ) Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, 1963 (ΠΛ) Περιοδικό «Διακοπές», εκδ. Δ.Ο.Λ., 2010 Χάρτες «Ανάβαση» (Αλόννησος 1:40.000) eetaa.gr