Η Παναγιούδα είναι ένα σχετικά μικρό παραθαλάσσιο χωριό της Λέσβου σε υψόμετρο 10 μέτρα, 6 χλμ. βόρεια της πόλης της Μυτιλήνης. Το 2011 είχε πληθυσμό 906 κατοίκους. Κύρια ασχολία των κατοίκων είναι το ψάρεμα. Υπάρχουν σαν αξιοθέατα ο Ι.Ν. των Γενεθλίων της Θεοτόκου, αναπαλαιωμένα παλιά ελαιοτριβεία, καθώς και η πλακόστρωτη παραλιακή οδός κατά μήκος του μικρού λιμανιού της. Το χωριό χαρακτηρίζεται για τη σχεδόν εξ' ολοκλήρου ορθοτετραγωνική καταταξή του.

Ιστορία

Η Παναγιούδα αρχικά ήταν ένας προσφυγικός οικισμός εσω-νησιωτικής, άλλα και αργότερα Μικρασιατικής, προσφυγιάς. Άρχισε να χτίζεται το 1867 από πρόσφυγες-κατοίκους του γειτονικού οικισμού του Αφάλωνα, καθώς τότε ένας μεγάλος σεισμός κατέστρεψε πολλές απ' τις κατοικίες τους στο χωριό. O νεόδμητος αυτός οικισμός ονομάστηκε τότε "Νεοχώριον" ή "Νέος Αφάλων". Το 1874, καταγράφονται 40 σπίτια και το 1908 60 οικογένειες. Αρκετά αργότερα, το 1922, υπήρχε μεγάλη εισροή προσφύγων από τα απέναντι Μικρασιατικά παράλια και έκτισαν τα σπίτια τους, δημιουργώντας τον σημερινό "Οικισμό Αλιέων" ή "Συνοικισμό". Το 1971 απογράφηκαν στη Παναγιούδα 707 κάτοικοι και το 2001 είχε 705.

Περιγραφή

Στα βόρεια όρια της Παναγιούδας, υπάρχει ο συνοικισμός "Καλαμιάρης", όπου η Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων έκτισε προσφυγικό συνοικισμό. Από εκεί κατάγεται ο Παναγιώτης Αλεπουδέλλης, πατέρας του ποιητή Οδυσσέα Ελύτη. Αξιοσημείωτοι είναι διάφοροι ονομαστοί τριώροφοι ή δυόροφοι Πύργοι (κατοικίες), κτισμένοι στις αρχές του 20ου αιώνα. Στο ίδιο μέρος υπάρχει και το σχετικά άγνωστο Φοινικόδασος Καλαμιάρης, γνωστό και ως Φοινικόδασος της Παναγιούδας, αποτελούμενο από Phoenix canariensis. Κοντά στο κέντρο του χωριού βρίσκεται ένα γήπεδο. Το χωριό οφείλει το όνομα του στον ναό της Γεννήσεως της Θεοτόκου. Αυτός ο ναός χτίστηκε το 1896 από τον μεγάλο Λέσβιο αρχιτέκτονα της εποχής, τον Αργύρη Αδαλή, με γοτθικού ρυθμού τρούλο, κτισμένο παρόμοια με του Αγίου Θεράποντος στην Μυτιλήνη και των Ταξιαρχών στο Καγιάνι.

Παραπομπές