Πληροφορίες
Η Παχεία Άμμος είναι παραθαλάσσιο χωριό και έδρα ομώνυμης Κοινότητος του Δήμου Ιεράπετρας, στην Περιφεριακή Ενότητα Λασιθίου. Βρίσκεται επί της οδού που συνδέει τον Άγιο Νικόλαο με τη Σητεία και την Ιεράπετρα, στα 19 χιλιόμετρα ανατολικά του Αγίου Νικολάου και στα 13 χιλιόμετρα βόρεια της Ιεράπετρας, στο μυχό του Κόλπου του Μιραμπέλλου. Εκεί εδρεύει το Ινστιτούτο Μελέτης Προϊστορικού Αιγαίου Ανατολικής Κρήτης, το οποίο πραγματοποιεί αρχαιολογικές έρευνες στην περιοχή. Σε μικρή απόσταση από τον οικισμό βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος των Γουρνιών.
Ιστορικά στοιχεία
Το τοπωνύμιο Παχειάμμος (Pacchianamo) αναφέρεται από τον Φραντσέσκο Μπαζιλικάτα το 1630, αλλά δεν υπήρχε οικισμός. Ο οικισμός δημιουργήθηκε τη δεύτερη δεκαετία του 20ού αιώνα, με την κατασκευή αποθηκών για εισαγωγές - εξαγωγές και ολιγάριθμων σπιτιών. Το πλοίο της γραμμής πραγματοποιούσε σύντομη στάση στη Παχειά Άμμο για να εξυπηρετήσει τη μικρή κίνηση. Ο Αμερικανός αρχαιολογός Richard Seager, ο οποίος πραγματοποίησε ανασκαφές στις νησίδες Ψείρα, Μόχλος και στη Βασιλική, έκτισε το σπίτι του στη Παχεία Άμμο το 1910. Η Παχεία Άμμος αναφέρεται για πρώτη φορά στις απογραφές το 1920, στην Κοινότητα Βασιλικής, και στη συνέχεια αναπτύχθηκε γρήγορα και έγινε έδρα της ομώνυμης Κοινότητας. και εξελίσσεται σε τουριστικό κέντρο, χάρις στη παραλία του. Πορεία πληθυσμού σύμφωνα με τις απογραφές:
Κοινότητα Παχείας Άμμου
Εκτός από την έδρα της, η Κοινότητα Παχείας Άμμου περιλαμβάνει τα χωριά Βασιλική και Μοναστηράκι καθώς και τον οικισμό Ξηρόκαμπος.
Η απογραφή του 2011 αναφέρει:
Βασιλική, η (72) Μοναστηράκιον, το (16) Ξηρόκαμπος, ο (184) Παχεία Άμμος, η (574) Συνολικά η κοινότητα έχει 846 κατοίκους. Η Κοινότητα Παχείας Άμμου εκπροσωπείται από πενταμελές Συμβούλιο με επικεφαλής τον Πρόεδρο κ. Γεώργιο Ραπάνη. Η Κοινότητα Παχείας Άμμου εκτείνεται από τον κόλπο του Μιραμπέλλου μέχρι το Φαράγγι του Χα, εν συνεχεία προς τα νότια του Μοναστηρακίου, ύστερα προς τα όρη νοτιοδυτικά της Βασιλικής και εν τέλει μέχρι τα Γουρνιά. Η Κοινότητα συνορεύει (δεξιόστροφα από τα βόρεια) με τις Κοινότητες Καβουσίου, Κάτω Χωρίου και Ιεράπετρας (όλοι Επαρχίας και Δήμου Ιεράπετρας), αλλά και με την Κοινότητα Καλού Χωρίου της Επαρχίας Μιραμπέλλου και του Δήμου Αγίου Νικολάου.
Κοινοτάρχες Παχείας Άμμου
Οι κάτωθι εκλέχθηκαν και υπηρέτησαν (ή υπηρετούν) ως Πρόεδροι της Κοινότητος Παχείας Άμμου.
Υποδομές
Στην Παχεία Άμμο υπάρχει αγροτικό ιατρείο, πολιτιστικός σύλλογος, δημοτικό σχολείο και νηπιαγωγείο. Στο χωριό λειτουργούν και παντοπωλεία, αρτοζαχαροπλαστείο, καφενεία και ταβέρνες, όπως και ξενώνες. Η στάση λεωφορείων της Παχείας Άμμου εξυπηρετείται από γραμμές από/προς Σητεία, Άγιο Νικόλαο - Ηράκλειο και Ιεράπετρα.
Σημεία ενδιαφέροντος
Μπροστά από το χωριό βρίσκεται η ομώνυμη παραλία, με παχεία άμμο και βότσαλο, η οποία είναι εκτεθειμένη στους ανέμους. Το δυτικό τμήμα της παραλίας, ωστόσο, προστατεύεται από το μώλο του μικρού λιμανιού που βρίσκεται εκεί, οπότε η θάλασσα είναι ήρεμη και καθαρή. Κεντρικός ναός του χωριού είναι ο Άγιος Νικόλαος. Κοντά στο Αλιευτικό Καταφύγιο του χωριού σε κομβικό σημείο βρίσκεται και ο ναός της Αγίας Φωτεινής της Σαμαρείτιδος.
