Η Ζάκρος είναι χωριό και έδρα ομώνυμης κοινότητας του δήμου Σητείας (πρώην δήμου Ιτάνου) του νομού Λασιθίου στην ανατολική ακτή της Κρήτης.

Γενικά

Στην περιοχή βρίσκονται τα ερείπια της αρχαίας Μινωικής πόλης της Ζάκρου και αποτελούν σήμερα σημαντικό αρχαιολογικό χώρο του Μινωικού πολιτισμού. Θεωρείται ότι υπήρξε ένα από τα τέσσερα κύρια διοικητικά κέντρα των Μινωιτών, ενώ το προστατευμένο λιμάνι της και η στρατηγική της θέση την κατέστησαν σημαντικό εμπορικό κέντρο για το εμπόριο προς τα ανατολικά. Στην πόλη κυριαρχούσε το παλάτι της Ζάκρου, το οποίο κτίστηκε το 1900 π.Χ. περίπου, ξανακτίστηκε το 1600 π.Χ περίπου και καταστράφηκε το 1450 π.Χ μαζί με τα υπόλοιπα κύρια κέντρα του Μινωικού πολιτισμού. Σήμερα τα ερείπια του παλατιού, που βρίσκονται δίπλα στη θάλασσα, στην Κάτω Ζάκρο, είναι εμφανή και επισκέψιμα, καθιστώντας τη Ζάκρο δημοφιλή τουριστικό προορισμό.

Γεωγραφία

Η Ζάκρος μερικές φορές χωρίζεται Πάνω Ζάκρο, το τμήμα που βρίσκεται ψηλότερα στο λόφο, και Κάτω Ζάκρο, το τμήμα που είναι κοντά στη θάλασσα. Ένα φαράγγι, γνωστό ως το «Φαράγγι των νεκρών» διασχίζει τόσο το πάνω όσο και το κάτω τμήμα της αρχαίας πόλης και φέρει το όνομά του από τους πολυάριθμους τάφους της Μινωικής Εποχής, που βρέθηκαν στις σπηλιές κατά μήκος των πλευρών του. Η Πάνω Ζάκρος απέχει 38 χιλιόμετρα από τη Σητεία. Ο δρόμος περνάει από το Παλαίκαστρο όπου και στη συνέχεια κατευθύνεται νότια. Το σημερινό δημοτικό διαμέρισμα της Ζάκρου περιλαμβάνει τους οικισμούς Κάτω Ζάκρος, Αδραβάστοι, Αζοκέραμος, Κελλάρια, Κλησίδιον, Άγιος Γεώργιος και Σφάκα.

Διοικητικά

Δείτε: Κοινότητα Ζάκρου Η Ζάκρος αναφέρεται επίσημα το 1925 στο ΦΕΚ 27Α - 31/01/1925 να ορίζεται έδρα της ομώνυμης νεοϊδρυθείσας κοινότητας. Το 1997 με το ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997 προσαρτήθηκε στον τότε δήμο Ιτάνου και το 2010 με το ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010 αποσπάσθηκε από το δήμο Ιτάνου και προσαρτήθηκε στον δήμο Σητείας και αποτελεί έδρα κοινότητος.

Αρχαιολογία

Η Ζάκρος ανασκάφηκε πρώτη φορά από τον Ντ. Χόγκαρθ της Βρετανικής Αρχαιολογικής Σχολής Αθηνών οπότε και αποκαλύφθηκαν δώδεκα σπίτια, όμως η ανασκαφή σταμάτησε. Το 1961 ο Νικόλαος Πλάτων ξεκίνησε εκ νέου την ανασκαφή και ανακάλυψε το Παλάτι της Ζάκρου. Στον χώρο ανακαλύφθηκαν επίσης αγγεία καθώς και αργιλικές πλάκες με επιγραφές σε Γραμμική Α.Τέλος ανακαλύφθηκε αρχαίος λαβύρινθος όμοιος με αυτούς της Κνωσού και της Φαιστού. Η αρχιτεκτονική δομή του ανακτόρου ακολουθεί εκείνη των άλλων μινωικών ανακτόρων του νησιού: γύρω από μία κεντρική αυλή αναπτύσσονται τα υπόλοιπα κτίρια (εργαστήρια, δωμάτια κατοικίας κ.ά.), υπάρχουν αίθουσες με πολύθυρα και δεξαμενές καθαρμών.

Παραπομπές

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Η Ζάκρος στην επίσημη ιστοσελίδα του Υπουργείου Πολιτισμού Αρχειοθετήθηκε 2009-05-06 στο Wayback Machine.