Ο Αβρακόντες (ή Αβρακόντε για τους ντόπιους) είναι χωριό και έδρα ομώνυμης κοινότητας, του δήμου Οροπεδίου Λασιθίου, της περιφερειακής ενότητας (τέως νομού) Λασιθίου, στην περιφέρεια Κρήτης, σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης. σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης. Πρίν το σχέδιο Καποδίστριας και το πρόγραμμα Καλλικράτης, ανήκε στην επαρχία Λασιθίου του νομού Λασιθίου, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Κρήτης.

Γεωγραφία

Ο Αβρακόντες είναι ορεινό χωριό στο δυτικό τμήμα του νομού Λασιθίου. Βρίσκεται στο μεγάλο λασιθιώτικο οροπέδιο στις βόρειες πλαγιές του όρους Δίκτη (Λασιθιώτικα) και πολύ κοντά στο Δικταίο Άντρο, πάνω στον επαρχιακό δρόμο Μέσα Λασιθίου-Καστελλίου και σε μέσο σταθμικό υψόμετρο 870. Απέχει 44 χλμ. περίπου Δ. του Αγίου Νικολάου.

Διοικητικές μεταβολές μέχρι τον «Καλλικράτη»

Ο οικισμός αναγνωρίστηκε το 1925 και προσαρτήθηκε στην κοινότητα Αγίου Γεωργίου του νομού Λασιθίου. Το 1931 ορίστηκε έδρα της ομώνυμης κοινότητας. Με το ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997 ο οικισμός αποσπάστηκε από την κοινότητα Αβρακόντε και προσαρτήθηκε στον δήμο Οροπεδίου Λασιθίου.

Κοινότητα

Η Κοινότητα Αβρακόντε συστάθηκε το 1931 με το ΦΕΚ 288Α - 24/08/1931 με την απόσπαση του οικισμού Αβρακόντες από την τότε κοινότητα Αγίου Γεωργίου και τον ορισμό του ως έδρα της. Εκτός από την έδρα της περιλαμβάνει και τον οικισμό Κουδουμαλιά. Η κοινότητα είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός ορεινός οικισμός, με έκταση 18,752 χμ² (2011). Η απογραφή του 2011 αναφέρει:

Πληθυσμός

(σε παρένθεση ο πληθυσμός της κοινότητας)

Ονομασία

Σε ενετικό έγγραφο του 1545, αναφέρεται ότι παραχωρούνται στον πρόσφυγα από το Ναύπλιο, Πιέτρο Κόντε, κτήματα στο οροπέδιο του Λασιθίου. Αυτό ενισχύει την υπόθεση ότι, η ονομασία του χωριού προέρχεται από κάποιον Αβραάμ Κόντε, συγγενικό ή το ίδιο πρόσωπο με εκείνο του εγγράφου. Ούτως ή άλλως η περιοχή είχε ερημωθεί το 1343 και άρχισε να επανακατοικείται μετά το 1463. Ο Καστροφύλακας, το 1583, και ο Ενετός Φ. Μπαζιλικάτα (1630) κατονομάζουν τον οικισμό ως, Μετόχιο Αναβρακόντα.

Ιστορικά στοιχεία

Οι Φωκάδες είναι μια από τις σημαντικότερες οικογένειες του Βυζαντίου καταγόμενοι από την Καππαδοκία της Μικράς Ασίας. Από κάποιον Φωκά όπως μαρτυρούν έγγραφα που βρέθηκαν στους Αβρακόντες προήλθε ο κλάδος της οικογένειας των Φουκάδων. Επί τουρκοκρατίας το επίθετο Φουκάς άλλαξε σε Φουκαράκης. Στον Αβρακόντε υπάρχει ακόμα το σπίτι που στέγασε τους κομιτάδες της οικογενείας των Φουκάδων. Αναφέρεται στην Τουρκική απογραφή του 1671 και στην Αιγυπτιακή του 1834. Δυτικά του χωριού υπάρχουν λείψανα οικισμού Ενετικής εποχής στη θέση «Μαγατζέδες», που θα ήταν προφανώς αποθήκη συγκέντρωσης σιτηρών. Κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης, το χωριό πυρπολήθηκε επανειλημμένα, το 1823 και, αργότερα, το 1867. Εδώ κοντά κατά την Ιταλογερμανική κατοχή είχαν το λημέρι τους οι αντάρτες και με σαμποτάζ, δολιοφθορές, εμπρησμούς, απαγωγές (Κάρτα, Κράϊπε), πολεμούσαν τους κατακτητές. Στην αντίστασή τους βοηθούνταν από τους κατοίκους των χωριών του Οροπεδίου μεταξύ των οποίων πολλοί Αβρακοδιανοί και Κουδουμαλιανοί.

Διάφορα

Παλαιότερα, κάθε 4 χρόνια, τεχνίτες από τα δυτικά του χωριού, λειτουργούσαν εργαστήρι αγγειοπλαστικής όπου κατασκεύαζαν , ξέραιναν κι έψηναν διάφορα πήλινα: πυθάρια, κουρούπες, βρασκιά, γλάστρες κ.ά., που τα πουλούσαν σ'όλο το Λασίθι. Το χωριό έχει ιδιαίτερη αρχιτεκτονική, με τα πρώτα σπίτια να έχουν κτιστεί με πολύ απλά υλικά, πέτρες, λάσπη, δωματόχωμα και ξύλα. Ήταν χαμηλά, παραλληλόγραμμα, σκεπασμένα με δώμα, με τρία δωμάτια και ελάχιστα ή καθόλου παράθυρα, και με χαρακτηριστική πόρτα από εγχώρια χοντρή ξυλεία. Κτίζονταν σε κύκλο κολλητά το ένα με το άλλο, προσφέροντας ασφάλεια στους κατοίκους από επιδρομές διαφόρων εχθρών, για να διαφεύγουν εύκολα.

Πεζοπορία

Από το χωριό διέρχεται το περίφημο ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4, που έρχεται από τα δυτικά και, κατόπιν, με νότια κατεύθυνση οδηγεί στο οροπέδιο του Λιμνάκαρου και στην κορυφή του Όρους Δίκτη , στα 2.148 μ. Επίσης, ακολουθώντας το προς τα δυτικά και, μέσα από το χωριό Ψυχρό, μπορεί κάποιος να οδηγηθεί στον αρχαίίο λατρευτικό χώρο του Δικταίου Άντρου.

Εκδηλώσεις

Η γιορτή του κολοκυθιού που γίνεται τον Αύγουστο στην περίοδο της νηστείας.

Παραπομπές

Πηγές

Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1978, 2006 Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, εκδ. 1963 Εγκυκλοπαίδεια Δομή, 2002-4 Γεωργίου Δ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, Αθήνα 2002 Οργανισμός εκδόσεων «Ελλάδα», χάρτες (Βαρελάς) Περιοδικό «Διακοπές», εκδ. Δ.Ο.Λ., 2010 Χάρτες «ROAD» eetaa.gr Σ.Γ.Σπανάκης, Συμβολή στην Ιστορία του Λασιθίου, κατά τη Βενετοκρατία, Ηράκλειο 1957 Σ.Γ.Σπανάκης, Μνημεία της Κρητικής Ιστορίας

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

https://web.archive.org/web/20131009012730/http://digital-camera.gr/index.php?option=photos&action=view&photo_id=18186