Το Οίτυλο (παλαιότερα ως Οἴτυλον και Βοίτυλον) είναι οικισμός της Περιφερειακής Ενότητας Λακωνίας, στην Περιφέρεια Πελοποννήσου. Διοικητικά ανήκει στην Κοινότητα Οιτύλου και υπάγεται στη Δημοτική Ενότητα Οιτύλου, του Δήμου Ανατολικής Μάνης.

Γεωγραφικές πληροφορίες

Το Οίτυλο είναι γραφικός παραδοσιακός οικισμός της Έξω Μάνης. Βρίσκεται σε υψόμετρο 237 μέτρων, δίπλα στο δρόμο Καλαμάτα - Αρεόπολη και έχει πληθυσμό 219 κατοίκων, σύμφωνα με την Απογραφή του 2011.

Ιστορικά στοιχεία

Αρχαιότητα

Το Οίτυλο πήρε το όνομά του, από τον Οίτυλο του Άργους, γιό του Αμφιάνακτα και ήταν μία από τις αχαϊκές πόλεις που κυβερνούσε ο Μενέλαος. Βρίσκεται περίπου στην ίδια θέση με την άλλοτε ακμάζουσα ελληνική πόλη Αρχαία Οίτυλος, που αναφέρει ο Όμηρος και πήρε μέρος στον Τρωϊκό Πόλεμο. Προσφέρθηκε μάλιστα από τον Αγαμέμνονα ως «προίκα», για να εξευμενίσει το θυμό του Αχιλλέα. Η σημασία και η αίγλη της πόλεως Οίτυλος, ήταν ισότιμη με όλες τις υπόλοιπες της Λακεδαίμονος που αναφέρονται στην Ιλιάδα από τον Όμηρο. Στη συγκεκριμένη δε περιοχή, είναι η κυρίαρχη πόλη μαζί με την Λας.

Οἳ δ᾽ εἶχον κοίλην Λακεδαίμονα κητώεσσαν, Φᾶρίν τε Σπάρτην τε πολυτρήρωνά τε Μέσσην, Βρυσειάς τ᾽ ἐνέμοντο καὶ Αὐγειὰς ἐρατεινάς, οἵ τ᾽ ἄρ᾽ Ἀμύκλας εἶχον Ἕλος τ᾽ ἔφαλον πτολίεθρον,

οἵ τε Λάαν εἶχον ἠδ᾽ Οἴτυλον ἀμφενέμοντο, ΙΛΙΑΔΟΣ - ΡΑΨΩΔΙΑ Β΄(στίχοι : 581-585)

Πληροφορίες περιηγητών

Από το Στράβωνα αναφέρεται με το όνομα Βοίτυλο, σαν σημαντική πόλη μαζί με την Ψαμμαθούντα και την Ασίνη. Και ο Παυσανίας αναφέρει πως ήταν μια από τις κυριότερες πόλεις του «Κοινού των Ελευθερολακώνων». Ο Παυσανίας, κατά την περιήγησή του στην Λακωνία, έφθασε στη Λας και κατόπιν στην Πύρριχο και Τευθρώνη, τον σημερινό Κότρωνα. Η περιήγησή του στη συνέχεια έγινε διά θαλάσσης, λόγω της γεωγραφικής ιδιαιτερότητας της περιοχής, για να αποβιβασθεί στο Οίτυλο. Αφού παραθέτει αρκετά στοιχεία για την πόλη, συνεχίζει οδικώς προς τη Μεσσηνία. Διασώζονται ερείπια αρχαίων μνημείων και επιγραφές, ιδιαίτερα γύρω από την παραλία, όπου θεωρείται πως υπήρχε ναός του Σεράπιδος. Ακόμη ένας περιηγητής, ο Ciriaco de'Pizzicolli, περισσότερο γνωστός σαν Κυριάκος από Ανκόνα, την επισκέφθηκε το 1447 μ.Χ. και φιλοξενήθηκε σε αυτήν από τον Ιωάννη Παλαιολόγο. Στις 15 Οκτωβρίου του 1447 μ.Χ αποβιβάσθηκε στο Οίτυλο ερχόμενος από την Κορώνη, με πλοίο που καπετάνιος του ήταν ο Ιωάννης Ρουσέας, από το χωριό Δρυ (Δρυαλός). Στη συνέχεια περιηγήθηκε σχολαστικά όλη την περιοχή της Μάνης και μας παραθέτει σημαντικά στοιχεία για τις πόλεις και τη ζωή των κατοίκων.

Νεότερη ιστορία

Κάποιοι από την ξακουστή οικογένεια των Στεφανόπουλων του Οιτύλου (με καταγωγή από τους Κομνηνούς της Τραπεζούντας), έφυγαν τη χρονική περίοδο 1671 - 1674, πρόσφυγες για την Ιταλία και κατέληξαν στην Κορσική. Ιστορικά, οι Μανιάτες αναδείχθηκαν σε εξαιρετικής αγριότητας πειρατές. Τον 18ο αιώνα η Μάνη ζούσε αποκλειστικά από τις πειρατικές επιδρομές. Έτσι, το Οίτυλο συνήθιζαν να το ονομάζουν "Μεγάλο Αλγέρι" γιατί στα παζάρια του πραγματοποιούνταν αγοροπωλησίες λάφυρων αλλά και δουλεμπόριο. Η συμβολή των Μανιατών κατοίκων του Οιτύλου, στα Ορλωφικά του 1770 και στην Ελληνική Επανάσταση του 1821, ήταν σημαντική. Απέναντι από το Οίτυλο υπάρχει το Κάστρο της Κελεφάς.

Πληθυσμός Κοινότητας

Προσωπικότητες

Λυμπεράκης Γερακάρης (1644 - 1710), κουρσάρος στην υπηρεσία των Βενετών και των Οθωμανών. Ηλίας Σαλαφατίνος (1780/82 - 1858), αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης. Παύλος Ραζέλος (1857 - 1929), στρατιωτικός και πολιτικός. Σωτήρης Πέτρουλας (1943 - 1965), μέλος της Νεολαίας Λαμπράκη που δολοφονήθηκε κατά τη διάρκεια διαδήλωσης.

Αδελφοποιημένες πόλεις

Το Οίτυλο αδελφοποιήθηκε το 1990, με το Καργκέζε της Κορσικής, της Γαλλίας.

Καργκέζε, Κορσική, Γαλλία.

Διοικητικές μεταβολές

Δείτε επίσης

Δήμος Οιτύλου Δήμος Ανατολικής Μάνης

Παραπομπές

Πηγές

«Στράβωνος Πελοποννησιακά», εκδόσεις Κάκτος. «Ιστορία Μάνης», του Ανάργυρου Κουτσιλιέρη, εκδόσεις Παπαδήμα. «Παυσανίου Λακωνικά», του Ιωάννη Β.Βίγλα, εκδόσεις Μοριάς. «Πληθυσμοί και οικισμοί της Μάνης 15ος-19ος αιώνας», τού Κώστα Κόμη, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. «Cyriec of Ancona: Later travels» (edited and translated by Edward W. Bodnar), Γεννάδειος Βιβλιοθήκη. «Ιστορία Μάνης», τού Ανάργυρου Κουτσιλιέρη, εκδόσεις Παπαδήμα.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Ιστοσελίδα του Δήμου Ανατολικής Μάνης Αρχειοθετήθηκε 2019-09-05 στο Wayback Machine. Βίντεο του Οιτύλου Μάνη - Οίτυλο