Η επαρχία Επιδαύρου Λιμηράς ήταν μία από τις τέσσερις επαρχίες του νομού Λακωνίας που υπήρχε από το 1833 έως το 1836 και από το 1848 μέχρι το 1997, με εξαίρεση το χρονικό διάστημα από το 1899 μέχρι το 1909 οπότε ήταν μια από τις δυο επαρχίες του τότε νομού Λακεδαίμονος. Έδρα της ήταν οι Μολάοι και κατά το παρελθόν η Μονεμβασία. Καταλάμβανε ολόκληρη σχεδόν την ανατολική χερσόνησο της Λακωνίας με γεωγραφικά όρια βόρεια τον ποταμό Μαριόρρευμα καταλήγοντας νότια στο ακρωτήριο Μαλέας, διαβρεχόμενη ανατολικά από το Μυρτώο πέλαγος και δυτικά από τον Λακωνικό Κόλπο. Το όνομα της επαρχίας προέρχεται από την Επίδαυρο Λιμηρά, αρχαία Ελληνική πόλη στην περιοχή της Λακωνίας που βρισκόταν βορειότερα της Μονεμβασίας.

Διοικητικές μεταβολές

Δημιουργήθηκε αρχικά επί βασιλείας του 'Όθωνα, με την διοικητική διαίρεση του 1833 ως μία από τις τέσσερις επαρχίες του νομού Λακωνίας, περιλαμβάνοντας 5 δήμους και 47 κοινότητες. Καταργήθηκε στην συνέχεια με την διοικητική διαίρεση του 1836 η οποία κατάργησε προσωρινά το νομαρχιακό σύστημα και επανασυστάθηκε το 1848. Με την διοικητική διαίρεση του 1899 αποτέλεσε μαζί με την επαρχία Λακεδαίμονος μία από τις δύο επαρχίες που συγκρότησαν τον νεοσύστατο νομό Λακεδαίμονος ο οποίος καταργήθηκε δέκα χρόνια μετά οπότε και επανασυστάθηκε ο νομός Λακωνίας. Η επαρχία παρέμεινε αμετάβλητη στην συνέχεια, διατηρώντας πέντε επιμέρους περιφέρειες, μέχρι την οριστική της κατάργηση το 1997, με την εφαρμογή του σχεδίου Καποδίστριας. Με το σχέδιο Καλλικράτης του 2010 σημαντικό μέρος των εδαφών που αποτελούσαν την επαρχία Επιδαύρου Λιμηράς θα γίνουν μέρος του νέου δήμου Μονεμβασιάς.

Περιφέρειες της Επαρχίας

Οι περιφέρειες της άλλοτε επαρχίας της Επιδαύρου Λιμηράς κατ΄ αλφαβητική σειρά ήταν: α) Περιφέρεια Ασωπού, β) Περιφέρεια Βοιών, γ) Περιφέρεια Έλους, δ) Περιφέρεια Ζάρακος και ε) Περιφέρεια Μονεμβασίας.

Η Περιφέρεια Ασωπού περιελάμβανε τις κοινότητες Αγγελώνης, Ελαίας, Καταβόθρας, Κουντεβιάνικων, Μολάων (πρώην Γκαγκανιά), Πακιών, Παπαδιάνικων, μετά των Πλύτρα, Συκέα και Φοινίκιο. Η Περιφέρεια Βοιών περιελάμβανε τις κοινότητες Αγίου Νικολάου, Βελανιδιών, Κάμπου (με την Ελαφόνησο), Καστανιάς, Λαχίου, Νεάπολης (πρώην Βάτικα), Παραδείσου και Φαρακλού. Η Περιφέρεια Έλους περιελάμβανε τις κοινότητες Απιδιάς, Αστερίου (τέως Βρυνίκου), Βλαχιώτη, Γλυκόβρυσης (τέως Βυζανίου), Γουβών, Γραμμούσης, Δουραλίου, Μυρτιάς, Νιάτων και Τασσίου. Η Περιφέρεια Ζάρακος περιελάμβανε τις κοινότητες Αγίου Δημητρίου, Γερακίου μετά των Αγ. Ιωάννη και Λογγάριο), Κουπιών, Κρεμαστής, Κυπαρισσίου (πρώην Καψάλη), Ρηχέας, Φρίγκας και Χάρακος. Η Περιφέρεια Μονεμβασίας περιελάμβανε τις κοινότητες Αγίου Δημητρίου, Αγίου Ιωάννη (Παλαιά Μονεμβάσια), Αγίου Νικολάου, Βελιών, Δαιμονιάς (και Αρχαγγέλου), Ελίκης (και Αγίου Μάμα), Κουλεντίων (μετά των Μπουμπουτσέλια και Φούτια), Λυρών, Μονεμβασίας, Νομίων μετά των Αγίου Στεφάνου (πρώην Χατζάλαγα), Αγίου Φωκά (πρώην Βούταμα) και Πρανταζιές, Παντάνασσας (μετά των Αγ. Ελισαίου, Γερμάνα, Πλατανιστό, Στενά), και Ταλάντων.

Προσωπικότητες

Σημαντική προσωπικότητα της Επαρχίας κατά τον 19ο αιώνα ήταν ο Νικόλαος Παπαμιχαλόπουλος που ήταν βουλευτής από το 1856 μέχρι το 1888, πολλές φορές υπουργός και πρόεδρος της Βουλής.

Παραπομπές