Ο Αρτεμώνας (επίσημη ονομασία Αρτεμών) είναι χωριό της Σίφνου. Δοικητικά είναι έδρα ομώνυμης τοπικής κοινότητας, του δήμου Σίφνου, της περιφερειακής ενότητας Μήλου, στην περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης. Πριν το σχέδιο Καποδίστριας και το πρόγραμμα Καλλικράτης, ανήκε στην επαρχία Μήλου του νομού Κυκλάδων, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Νήσων Αιγαίου.

Ο Αρτεμώνας είναι χαρακτηρισμένος παραδοσιακός οικισμός, λόγω των πολλών κτισμάτων νεοκλασικού ρυθμού

Γεωγραφία

Ο Αρτεμώνας είναι ημιορεινό χωριό της Σίφνου. Βρίσκεται στο ανατολικό τμήμα του νησιού, σε θέση που δεσπόζει στο Αιγαίο και πολύ κοντά στην πρωτεύουσα του νησιού, σε μέσο σταθμικό υψόμετρο 260. Απέχει 2 χλμ. περίπου ΒΑ. της πρωτεύουσας Απολλωνίας.

Τοπική κοινότητα

Η τοπική κοινότητα Αρτεμώνος είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός ημιορεινός οικισμός, με έκταση 27,315 χμ² (2011). Περιλαμβάνει και τους οικισμούς Αγία Μαρίνα, Τρουλάκι και Χερσόνησος.

Πληθυσμός

(σε παρένθεση ο πληθυσμός της τοπικής κοινότητας)

Διοικητικές μεταβολές μέχρι τον «Καλλικράτη»

Ο οικισμός αναγνωρίστηκε το 1835 και προσαρτήθηκε στον δήμο Σίφνου του νομού Κυκλάδων. Το 1912 ορίστηκε έδρα της ομώνυμης κοινότητας. Το 1941 εντάχθηκε στον νομό Χανίων, το 1942 στον, τέως νομό Αττικής & Βοιωτίας, και το 1944 πάλι στον νομό Κυκλάδων. Με το ΦΕΚ 156Α - 30/07/1997 αποσπάστηκε από την κοινότητα Αρτεμώνος και προσαρτήθηκε στον δήμο Σίφνου.

Αξιοθέατα και διατηρητέα

Η εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης, μονόχωρος ναός με τρούλο που αποτελεί ενδιαφέρον δείγμα της μεταβυζαντινής αρχιτεκτονικής και διασώζει αξιόλογο γλυπτό διάκοσμο των νεοτέρων χρόνων. Έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο μνημείο Η εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου, κτίσμα πιθανόν του πρώτου μισού του 15ου αιώνα. Αποτελεί πολύ ενδιαφέρον δείγμα μεταβυζαντινής αρχιτεκτονικής, καθώς ο αρχιτεκτονικός τύπος της τρίκλιτης καμαροσκέπαστης βασιλικής είναι μοναδικός στη Σίφνο. Διασώζει αξιόλογο γλυπτό διάκοσμο των νεοτέρων χρόνων. Έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο μνημείο Το κτήριο του δημοτικού σχολείου Η εκκλησία Παναγίας της Άμμου, κτίσμα του 16ου αιώνα και ανοικοδομημένη τον 18ο αιώνα Η εκκλησία Παναγίας της Κόγχης, με μαρμάρινο τέμπλο και αξιόλογες εικόνες, μεταξύ των οποίων, της «Παναγιάς της Μοναχής» Η εκκλησία Παναγίας του Γουρνιά, στη θέση Άνω Πετάλι (παλαιό οικισμό), νότια του χωριού. Εδώ βρίσκεται η εικόνα «Τροχός της Ζωής», έργο του λαϊκού ζωγράφου και ιερέως Δευτερεύοντος. Διαθέτει ξυλόγλυπτο τέμπλο, παλαιές εικόνες και αξιόλογο επιτάφιο Οι δύο ανεμόμυλοι ιδιοκτησίας Σ. Γεωργούλη και Κ. Σπίθα. Έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα μνημεία Τα εκκλησάκια του Αγίου Δημητρίου και του Αγίου Σιλβέστρου Η μονή του Αγίου Συμεών, σε λόφο βόρεια του χωριού Η Παναγία Πουλάτη, στη φερώνυμη παραλία ανατολικά του οικισμού

Εκδηλώσεις

Ο «Χορός του Κυρ-Βοριά», παλαιό έθιμο της Σίφνου, την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς Το φεστιβάλ κυκλαδίτικης παραδοσιακής κουζίνας «Νικόλαος Τσελεμεντές»

Παραπομπές

Πηγές

Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, 1996, 2006 (ΠΛΜ) Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, εκδ. 1963 (ΠΛ) Περιοδικό «Διακοπές», εκδ. Δ.Ο.Λ., 2010 Οργανισμός εκδόσεων «Ελλάδα», χάρτες (εκδ. Βαρελάς) Google Earth eetaa.gr

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

https://e-sifnos.com/explore-sifnos/villages/artemonas.php