Ο Δαμαλάς είναι ένα μικρό ημιορεινό χωριό που βρίσκεται σχεδόν στο κέντρο της νήσου Νάξου, σε υψόμετρο 290-305 μέτρων, με 32 κατοίκους (απογραφή 2011). Βρίσκεται δυτικά του Δαμαριώνα, στο διαμέρισμα του οποίου υπάγεται, στο Δήμο Δρυμαλίας. Συνδέεται οδικά με το Χαλκί (Τραγαία), και το Φιλώτι. Το 1928 αριθμούσε 143 κατοίκους, στην τελευταία απογραφή φέρεται με 32 κατοίκους.

Πληθυσμιακή εξέλιξη

Διοικητικές μεταβολές

Το 1835, με 64 κατοίκους (18 οικογένειες), προσαρτάται στον νεοϊδρυθέντα Δήμο Τραγαίας της επαρχίας Νάξου, με έδρα τον οικισμό του Χαλκείου. Το 1912, ο Δήμος Τραγαίας καταργείται και δημιουργείται η κοινότητα Χαλκείου. Ο οικισμός του Δαμαλά προσαρτάται στην κοινότητα Δαμαριώνος. Το 1997, με την εφαρμογή του προγράμματος Καποδίστριας (νόμος 2539/97), η κοινότητα Δαμαριώνος καταργείται και ο οικισμός προσαρτάται στο νεοσύστατο δήμο Δρυμαλίας με έδρα τον οικισμό Χαλκείο. Συγκεκριμένα, με το πρόγραμμα Καποδίστριας υπαγόταν στο Δημοτικό Διαμέρισμα Δαμαριώνος, του Δήμου Δρυμαλίας, του νομού Κυκλάδων, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Νήσων Αιγαίου Πελάγους. Το 2010, με την εφαρμογή του προγραμματος Καλλικράτης (νόμος 3852/2010), καταργείται ο δήμος Δρυμαλίας και το οικισμός του Δαμαλά προσαρτάται στο νεοσύστατο δήμο Νάξου & Μικρών Κυκλάδων. Σήμερα, μετά τη τελευταία μεταβολή του 2010 (πρόγραμμα Καλλικράτης), αποτελεί μαζί με τους οικισμούς Αγιασσό ( 83 κ.), Βουρβουριά ( 11 κ.), Δαμαριώνα ( 333 κ.) και Πυργάκι ( 48 κ.) την Τοπική Κοινότητα Δαμαριώνος ( 507 κ.). Η τ.κ. Δαμαριώνος υπάγεται στη δημοτική ενότητα Δρυμαλίας, του δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, της περιφερειακής ενότητας Νάξου (του πρώην νομού Κυκλάδων), στην περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου.

Ξωκλήσια

Παναγία της Σπηλιάς. Είναι κτισμένη μέσα σε μικρή σπηλιά δίπλα σε ρεματιά. Η παράδοση λέει ότι σε αυτή τη σπηλιά, πριν πολλά χρόνια, κρύφτηκε μια αρχοντοπούλα και γλίτωσε από τους πειρατές που την κατεδίωκαν. Βρίσκεται περίπου 3 χλμ νότια των χωριών Δαμαριώνας και Δαμαλάς, απέναντι από το ύψωμα του Άι Λιά, στην περιοχή Ξερόκαμπο.

Συλλογή φωτογραφιών

Παραπομπές

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Βιντεοπαρουσίαση της «Παναγιάς της Σπηλιάς» από τον Μανόλη Λυκουρόπουλο (4 λεπτά video στο youtube).