Οι Θέρμες (Πομάκικα: Ναγκόρνε Μααλέ (Άνω Θέρμες), Σρέντνα Λίτζα (Μέσες Θέρμες), παλιά ονομασία Ιλίτσα ) είναι ένα ορεινό Πομάκικο χωριό το οποίο βρίσκεται 40,5 χιλιόμετρα οδικώς βόρεια από την Ξάνθη στα Ελληνο-Βουλγαρικά σύνορα. Το χωριό είναι χτισμένο σε υψόμετρο 500μ περίπου και έχει συνολικό πληθυσμό 1.221 κατοίκους. Χωρίζεται στους παρακάτω οικισμούς: τις Άνω Θέρμες, τις Μέσες Θέρμες, τις Κάτω Θέρμες και τις Ιαματικές Πηγές Θερμών. Στο χωριό υπάρχει Γυμνάσιο το οποίο βρίσκεται στην περιοχή των Ιαματικών Πηγών.

Εθνοτικές εντάσεις

Το Σεπτέμβριο του 2010, το Γαλλικό Τηλεοπτικό συνεργείο του καναλιού TF3 δοκίμασε να τραβήξει πλάνα από το χωριό και τους κατοίκους για την δημιουργία βίντεο-ρεπορτάζ με θέμα τα Πομάκικα χωριά της Θράκης. Το τηλεοπτικό συνεργείο ζήτησε τη βοήθεια του προέδρου του Πανελληνίου Συλλόγου Πομάκων και διευθυντή της Ζαγάλισα κ. Ιμάμ Αχμέτ. Όταν το συνεργείο - μετά τη Γλαύκη - έφθασε στις Θέρμες, και άρχισε να τραβά πλάνα, εμφανίστηκε μία μικρή ομάδα «σεσημασμένων» κατοίκων με επικεφαλής τον ιμάμη και δήλωσαν ότι «οι κάτοικοι δεν είναι Πομάκοι, αλλά Τούρκοι και απαγορεύεται να βιντεοσκοπήσουν το σχολείο και το τζαμί». Όταν ο πρόεδρος του Πανελληνίου Συλλόγου Πομάκων, κ. Ιμάμ Αχμέτ αντέδρασε, ο ιμάμης άρχισε να καλεί απεγνωσμένα από το κινητό του … ενισχύσεις από τα γύρω χωριά. Πράγματι, σε λίγη ώρα συγκεντρώθηκε ένας μηχανισμός… καταστολής (αλλά και πολλοί περίεργοι) κυρίως από τον Εχίνο και τα Μελίβοια καθώς και ο δήμαρχος Μύκης Μουσταφά Αγγά, ο αντινομάρχης Τουρκές Χατζημεμίς (στον συνδυασμό του Γιώργου Παυλίδη), ο πρόεδρος Θερμών Χασάν Ναζίρ, ο Αχμέτ Χράλογλου…βοηθός του ψευτομουφτή Ξάνθης, ο δικηγόρος του…πλήθους Ιχσάν Καχιγιά κ.ά. με άγριες διαθέσεις κατά του προέδρου του Πανελληνίου Συλλόγου Πομάκων κ. Ιμάμ Αχμέτ και των μελών του συνεργείου. Και ενώ η ένταση κορυφώθηκε έφθασαν αστυνομικές δυνάμεις από τον Εχίνο και την Ξάνθη. Οι συγκεντρωθέντες απαιτούσαν από το συνεργείο να τους δείξει τα πλάνα που τράβηξαν για να τα …λογοκρίνουν και να επιλέξουν εκείνοι ποια πρέπει να παραμείνουν και ποια πρέπει να διαγραφούν! Οι Γάλλοι καθώς και η Ελληνίδα δημοσιογράφος που τους συνόδευε, εξεπλάγησαν από τις βάρβαρες διαθέσεις του πλήθους και τελικά δέχθηκαν να λογοκριθούν τα πλάνα καθώς ενώπιον των αστυνομικών αρχών τους …απαγόρευαν την αποχώρηση από το χωριό. Οι εκπρόσωποι του μαινόμενου πλήθους ...έλεγξαν εξονυχιστικά τα πλάνα και αφού υπέδειξαν ποια πρέπει να «κοπούν», υποχρέωσαν το συνεργείο και σε νέα ταπείνωση, δηλαδή να υπογράψουν έγγραφο-δέσμευση γραμμένο στα Ελληνικά (σημειώνουμε ότι οι Γάλλοι δεν γνωρίζουν ούτε λέξη Ελληνικά) ότι δεν θα προβάλλουν τα πλάνα που έχουν διαγραφεί! Ο Ιμάμ Αχμέτ κράτησε ηρωϊκή στάση γιατί παρά τις απειλές του όχλου των Πομακογενιτσάρων και τις …παραινέσεις της Ελληνικής αστυνομίας, αρνήθηκε να αποχωρήσει από το χώρο. Ταυτόχρονα,όμως, υπερασπίστηκε και την τιμή της Ελλάδας και απέτρεψε την δημιουργία ενός μικροχώρου τύπου Ίμια, στην ορεινή Ροδόπη. Απεχώρησε πέντε ώρες μετά και μόνο όταν το συμβάν είχε λήξει, αρνούμενος να δεχθεί αστυνομική συνοδεία. Η στάση του απέτρεψε τη δημιουργία τετελεσμένων, ακόμα και σε συμβολικό επίπεδο. Αυτό ήταν το χρέος του ως περήφανου Πομάκου και αυτό έπραξε…

Αξιοθέατα

Ανάγλυφο του Μίθρα

Ιστορικά είναι γνωστές οι Θέρμες για τον Μίθρα, μια περσική θεότητα (θεός του ήλιου) που λατρευόταν στην περιοχή. Στην περιοχή Κάτω Θερμών υπάρχει το ανάγλυφο του Μίθρα λαξευμένο πάνω σε βράχο το οποίο συμβολίζει ένα σπήλαιο όπου στο κέντρο ο Μίθρας θυσιάζει ένα ταύρο ανάμεσα από τον Καύτη (Cautes) και τον Καυτοπάτη (Cautopates) (συνοδοί του θεού).

Κάτω από το Ταύρο διακρίνεται φίδι και στο πλάι φαίνεται μια άλλη μορφή που ίσως είναι ο Ήλιος ή η Σελήνη. Στο κάτω μέρος του ανάγλυφου παρουσιάζονται σκηνές από τον κύκλο του θεού (ο Μίθρας κυνηγός, χειροτονία, ιερό φαγητό Μίθρα και ήλιου, άνοδος Μίθρα στον ουρανό κλπ). Το ανάγλυφο χρονολογείται από το 2-3ο αιώνα μ.Χ. και βρίσκεται δίπλα από το οικισμό Κάτω Θέρμες.

Ιαματικές Πηγές

Οι Ιαματικές πηγές, όπως και το Γυμνάσιο, βρίσκονται 1 χλμ. ανατολικά των (Κάτω) Θερμών. Το όνομα του χωριού προέρχεται από τις θερμές ιαματικές πηγές που υπάρχουν σε ακτίνα 1 χιλιομέτρου στις Θέρμες. Στο χωριό υπάρχουν ενοικιαζόμενα δωμάτια, εστιατόρια, και πισίνες με ιαματικά λουτρά (μερικές από τις πισίνες είναι ελεύθερες αλλά υπάρχουν και οργανωμένες - επί πληρωμή - εγκαταστάσεις).

Προσωπικότητες

Ιμάμ Αχμέτ (1952-), δάσκαλος (απόφοιτος Ειδικής Παιδαγωγής Ακαδημίας Θεσσαλονίκης - ΕΠΑΘ), εκδότης της εφημερίδας Ζαγάλισα.

Παραπομπές

Αναφορές

Εφημερίδα Ζαγάλισα, χάρτης Πομακοχωρίων Νομού Ξάνθης Δρ.Πέτρος Α. Γεωργαντζής, ιστορικός, Επιστολή προς όλα τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης Ν. Ξάνθης Αναδημοσίευση από περιοδικό ΙΧΩΡ, τέυχος 68, Μάιος - Ιούνιος 2006 Ίδρυμα Βασιλείου Μελά, Προσχολική Αγωγή, Νηπιαγωγείο Πομάκων Άνω Θερμών Έθνος On Line, Νίκη Μηταρέα, Ξάνθη: η Κυρά της Θράκης, Γραφικές Διαδρομές Φάνη Μαλκίδη, Ανακοίνωση στο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο: Χώρος και περιβάλλον: Παγκοσμιοποίηση-Διακυβέρνηση-Βιωσιμότητα, Αθήνα, Πάντειο Πανεπιστήμιο Άρθρο Διμηνιαίας εφημερίδας: Καπετάν Ζαχαρίας, Εκπολιτιστικού Συλλόγου Λυγερέα Μάνης, έτος 6ο, φύλλο 32, Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2000