Το Καλονέρι Κοζάνης είναι ορεινός οικισμός του δήμου Βοΐου, χτισμένος σε υψόμετρο 630 μέτρα και κοντά στον κάθετο άξονα της Εγνατίας οδού Κρυσταλλοπηγής.

Ιστορικά και διοικητικά στοιχεία

Η θέση του οικισμού παλαιότερα ήταν δυτικότερα και κοντά στη συμβολή των χαραδρών Κόπου και Τζέρμας. Το παλιό όνομα του οικισμού είναι Βρογγίστα και με ΦΕΚ άλλαξε σε Καλονέρι το 1927. Κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας, μεγάλο μέρος των κατοίκων του οικισμού, όπως και αρκετών οικισμών στους νότιους πρόποδες του Βοΐο, ασπάσθηκαν τον Μωαμεθανισμό. Οι εξισλαμισθέντες πληθυσμοί αυτής της περιοχής μιλούσαν ελληνικά και αναφέρονται στην ιστοριογραφία ως Βαλαάδες. Σύμφωνα με τον εκλογικό κατάλογο του 1914, ήταν εγγεγραμμένοι 20 άρρενες χριστιανοί και αντίστοιχα 162 μουσουλμάνοι. Το 1922, οι αντίστοιχοι αριθμοί ήταν 125 άρρενες μουσουλμάνοι και 11 χριστιανοί. Ο παλαιότερος χριστιανικός ναός, είναι αυτός της Αγίας Παρασκευής (www.agiaparaskeyi.3dguide.gr) που ιστορείται κατά την οθωμανική περίοδο. Άλλες εκκλησίες ου οικισμού, η Αγία Κυριακή, ο Άγιος Αθανάσιος, ο Άγιος Γεώργιος, ο Άγιος Παντελεήμονας και η Αγία Τριάδα. Η Αγία Παρασκευή αποτελούσε μέχρι το 1954 την πολιούχο αγία του χωριού, ενώ μεταγενέστερα συνηθίζεται να εορτάζεται ο Άγιος Παντελεήμονας στις 27 Ιουλίου. Κατά την διάρκεια του Μακεδονικού αγώνα (1904-1908) οι κάτοικοι του προσέφεραν υπηρεσίες στους αντάρτες μακεδονομάχους, εξασφαλίζοντας τρόφιμα και περιθάλποντας τους ασθενείς. Με την διοικητική μεταρρύθμιση του σχεδίου Καποδίστριας το 1997, ο οικισμός ορίστηκε έδρα του δήμου Ασκίου με οικισμούς τη Γαλατινή, την Εράτυρα, το Καλονέρι, το Μικρόκαστρο, το Σισάνι και τα Νάματα. Το 2010, στα πλαίσια του σχεδίου Σχέδιο Καλλικράτης, προσαρτήθηκε στο διευρυμένο δήμο Βοίου.

Δραστηριότητες και υποδομές

Στον οικισμό λειτουργεί δημοτικό σχολείο και νηπιαγωγείο. Ο οικισμός αποτελεί έδρα του αθλητικού συλλόγου Άρη Καλονερίου με έτος ιδρύσεως το 1972. Ο πολιτιστικός σύλλογος Βρογγίστα με έτος ιδρύσεως το 1982, διοργανώνει διάφορες εκδηλώσεις με αποκορύφωμα τις δεκαπενθήμερες εκδηλώσεις προς τιμήν της Αγία Κυριακής τον Ιούλιο κάθε χρόνου.Απο το 2016 εχει ιδρυθει και ο συλλογος αιμοδοτων καλονεριου με διακριτικο τιτλο ΣΩΣΤΕ ΜΙΑ ΖΩΗ και διοργανωνει αξιολογες αιμοδοσιες,βοηθωντας οσους εχουν αναγκη απο αιμα. Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με τον πρωτογενή τομέα, κυρίως με την καλλιέργεια καπνών, κόκκινης πιπεριάς, σιτηρών, κηπευτικών καθώς με τη κτηνοτροφία. Η γουναρική αποτελεί τη μόνη βιοτεχνική ενασχόληση των κατοίκων του οικισμού.

Πληθυσμός

1913 635 1920 692 1928 621 1940 788 1951 702 1961 661 1971 588 1981 552 1991 617 2001 486 2011 483 2021 403

Παραπομπές