Η Αναρράχη είναι χωριό και έδρα ομώνυμης τοπικής κοινότητας του δήμου Εορδαίας, της Περιφερειακής Ενότητας Κοζάνης. Βρίσκεται σε απόσταση 11 χλμ. δυτικά της Πτολεμαΐδας και 44 χλμ. βόρεια της Κοζάνης. Η τοπική κοινότητα Αναρράχης είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός ορεινός οικισμός, με έκταση 29,455 χμ² (2011). Η Αναρράχη είναι ενωμένη οικιστικά με το Εμπόριο. Το παλαιό της όνομα είναι Δέβρη (Ντέμπρε κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας). Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας ανήκε στο πασαλίκι του Αλή Πασά. Οι κάτοικοι της Αναρράχης συμμετείχαν στη Ελληνική Επανάσταση του 1821. Γνωστότερος αγωνιστής ήταν ο υπαξιωματικός και οπλαρχηγός Γεώργιος Ντέμπρελης. Πρόκειται για παλαιό Βυζαντινό οικισμό, όπου βρίσκονταν δύο σημαντικά κάστρα της περιοχής, ερείπια των οποίων απαντώνται στις θέσεις Καστρί και Κούλα. Τα δύο κάστρα επικοινωνούσαν με υπόγεια στοά. Στη θέση Φρούριο, υπάρχουν τα ερείπια Βυζαντινού ναού. Στην περιοχή βρέθηκαν νομίσματα από την εποχή των Κομνηνών. Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, και ιδιαίτερα την περίοδο που το γειτονικό Εμπόριο αποτελούσε έδρα της Μητρόπολης Μογλενών (1760 - 1860), το χωριό ήταν γνωστό για τα διάσημα Ελληνικά Εκπαιδευτήρια, όπου δίδαξαν μεγάλοι λόγιοι της εποχής. Το 1918 μετονομάστηκε από Δέβρη σε Αναρράχη . Το 1922 , όταν έγινε η ανταλλαγή πληθυσμών στο χωριό εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία, τον Πόντο και τη Θράκη. Ο πληθυσμός έφτασε τότε τους 2.250 κατοίκους περίπου. Ανάμεσά τους ήταν και η Αγία Σοφία της Κλεισούρας, η οποία ήρθε από το Σαρήπαπα της Τραπεζούντας. Στην Αναρράχη λειτουργεί η επιχείρηση "Ζωοτροφές Αναρράχης" που ιδρύθηκε το έτος 1928 από τον Βελισσάριο Μυλωνά, αρχικά ως πετρελαιοκίνητος αλευρόμυλος και στη συνέχεια ως ζωοτροφόμυλος

Πληθυσμός

Πρόσωπα

Γεώργιος Ντέμπρελης, αγωνιστής της Επανάστασης του 1821 Αγία Σοφία της Κλεισούρας (Σαρήπαπα Τραπεζούντας 1883 - Κλεισούρα 1974) Βελισσάριος Μυλωνάς (1947), συλλέκτης μηχανών εσωτερικής καύσεως. Τρύφωνας Σαμαράς, διάσημος κομμωτής

Παραπομπές

Πηγές

Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1995, 2006 (ΠΛΜ) Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, 1963 (ΠΛ)