To ρυτό των αγωνισμάτων είναι αρχαιολογικό εύρημα από την έπαυλη της Αγίας Τριάδας στο Ηράκλειο Κρήτης. Φιλοξενείται σήμερα στο αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου.

Ιστορικό της ανακάλυψης

Βρέθηκε σε μικρό ανάκτορο στην Αγία Τριάδα.

Περιγραφή

Το λίθινο αγγείο είναι κατασκευασμένο από στεατίτη. Βρέθηκε σπασμένο σε δέκα κομμάτια και ανασυγκολλήθηκε, ενώ μέρη του λείπουν. Έχει σχήμα κωνικό και είναι διαρρυθμισμένο σε τέσσερις αλλεπάλληλες ζώνες. Στο υπόβαθρο φαίνονται στοές με κίονες. Αρχικά ήταν εντελώς καλυμμένο με χρυσή επένδυση. Στην πρώτη, τρίτη και τέταρτη ζώνη εικονίζονται σκηνές παγκρατίου με συνολικά δώδεκα πυγμάχους, ενώ στην δεύτερη ζώνη εικονίζεται μια σκηνή ταυροκαθαψίων με αθλητή πληγωμένο από τα κέρατα του ταύρου. Οι πυγμάχοι φορούν περικεφαλαία που καλύπτει όλο το πρόσωπο, ενώ φορούν δερμάτινα γάντια στα χέρια και γκέτες στα πόδια. Έχουν περιποιημένη κόμη και φορούν περιδέραια και βραχιόλια. Ένας πυγμάχος εικονίζεται με το σώμα ελαφρά γυρμένο προς τα εμπρός. Είναι ο νικητής του αγώνα, ενώ ο ηττημένος αντίπαλός του εικονίζεται να προσπαθεί να αποφύγει τα χτυπήματα. Τα ανατομικά χαρακτηριστικά ακόμα και των τεντωμένων μυών ή της έκφρασης του προσώπου μετά από χτύπημα είναι από ιατρικής άποψης απόλυτα σωστά.

Ερμηνεία

Πρόκειται για ρυτό που χρησιμοποιούνταν σε λατρευτικές εκδηλώσεις. Οι μορφές είναι αποδοσμένες με δύναμη και ρεαλισμό που θα μπορούσε να είναι έργο κάποιου καλλιτέχνη της σύγχρονης εποχής μας. Οι δώδεκα εικόνες των πυγμάχων αποτελούν πολύτιμη πηγή πληροφοριών για τον τρόπο με τον οποίο αγωνιζόντουσαν οι αθλητές. Το αγγείο ετούτο είναι ένδειξη της αγάπης των ανθρώπων του Μινωικού και Μυκηναϊκού πολιτισμού για τον αθλητισμό. Είναι το πιο πλήρες σωζόμενο τεκμήριο αρχαίου μεσογειακού αθλητισμού και σωματικής αγωγής. Οι ανάγλυφες παραστάσεις του έχουν ιδιαίτερη πολιτισμική σημασία. Σύμφωνα με τον μύθο, οι ολυμπιακοί αγώνες στην αρχαιότητα ιδρύθηκαν από τον Ιδαίο Ηρακλή ή κάποιον απόγονό του, που ήρθε από την Κρήτη στην Ηλία.

Ιστορική τοποθέτηση

Συγκαταλέγεται στα καλύτερα έργα Μινωικής τέχνης. Χρονολογείται στην Νεοανακτορική περίοδο, περ. 1500 - 1450 π.Χ. Είναι το σημαντικότερο ντοκουμέντο σχετικά με την Μινωική πυγμαχία.

Πηγές

Γουόλτερ Γούντμπερν Χάιντ (1871-1966) (1921). Olympic victor monuments and Greek athletic art (1921). Ουάσιγκτον: Carnegie Institution of Washington. σελίδες 6-7. Ανακτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2011. Νώτα Δημοπούλου - Ρεθεμιωτάκη (2005). Το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου. ΟΛΚΟΣ. σελίδες 196-197. ISBN 960-86743-7-9. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2011. Κατερίνα Παπαευθυμίου-Παπανθίμου. Αθλήματα στη μινωική Κρήτη και στη μυκηναϊκή Ελλάδα (pdf) (PDF). Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2012. Dr. Jean Coulomb. Ο Πυγμάχος της Κνωσού με τους Κρίνους (PDF). Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2012.